تعطیلی مورد نظر کارمندان در دسترس نمی‌باشد!
روزنو :طرح افزایش تعطیلات پایان هفته در ایران به در بسته خورد و با وجود جنجال گسترده حالا نه شنبه و نه پنجشنبه هیچ‌کدام برای تعطیلی روز دوم پایان هفته نهایی نشد. این در حالی است که اتحادیه اروپا و بسیاری از کشور‌های جهان با هدف افزایش بهره‌وری دستگاه‌های اداری و کارگران، تصمیم به کاهش ساعت کاری و افزایش تعطیلی کارکنان خود گرفته‌اند.
طرح افزایش تعطیلات پایان هفته در ایران به در بسته خورد و با وجود جنجال گسترده حالا نه شنبه و نه پنجشنبه هیچ‌کدام برای تعطیلی روز دوم پایان هفته نهایی نشد. این در حالی است که اتحادیه اروپا و بسیاری از کشور‌های جهان با هدف افزایش بهره‌وری دستگاه‌های اداری و کارگران، تصمیم به کاهش ساعت کاری و افزایش تعطیلی کارکنان خود گرفته‌اند.
به گزارش روز نو این روز‌ها کمپین‌های متعددی برای تعطیلی پنجشنبه‌ها تشکیل شده است و امضا‌کنندگان با استناد به دلایل مختلف، از دولت خواهان تعطیل‌شدن روز‌های پنجشنبه شده‌اند. در یکی از این کمپین‌ها که با عنوان «درخواست ادامه تعطیلی پنجشنبه‌ها» در پلتفرم کارزار منتشر شده است، ظرف یک ماه بیش از ۵۲ هزارو ۴۹۰ نفر آن را امضا کرده‌اند. کمپین دیگری با عنوان «درخواست تعطیلی پنجشنبه‌ها در شهرستان‌های استان تهران» همچنان در کارزار در حال جمع آوری امضاست.
کمپین‌های مشابه دیگری از سوی کارمندان و کارگران خراسان شمالی، کرمان و خراسان رضوی در همین پلتفرم در حال جمع‌آوری امضاست. در کمپین دیگری با عنوان «درخواست تعطیلی سراسری پنجشنبه‌ها: عدالت برای همه ادارات!» که در کارزار منتشر شده و حدود هفت هزار نفر تاکنون آن را امضا کرده‌اند، درخواست‌کنندگان نوشته‌اند «یک روز استراحت بیشتر در هفته چگونه می‌تواند کیفیت زندگی، سلامت روان و حتی بهره‌وری کاری را تغییر دهد».
در ادامه متن این بیانیه آمده است: «تعطیلی و دورکاری سراسری پنجشنبه‌ها ضروری است. زیرا باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود و طبق گزارش وزارت نیرو (۱۴۰۳)، حدود ۳۰ درصد مصرف انرژی ادارات در نیمه دوم سال صرف گرمایش می‌شود. تعطیلی پنجشنبه‌ها می‌تواند مصرف گاز و برق را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. همچنین مطالعات دانشگاه تهران (۱۴۰۲) نشان می‌دهد یک روز استراحت بیشتر در هفته، استرس کاری را ۱۵ درصد کاهش داده و تمرکز و کیفیت کار را بالا می‌برد.
علاوه بر این طبق گزارش سازمان حفاظت محیط زیست (۱۴۰۲)، کاهش یک روز رفت‌وآمد اداری می‌تواند آلودگی هوای کلان‌شهر‌ها را تا ۱۰ درصد کاهش دهد و طبق آمار وزارت میراث فرهنگی و گردشگری (بهار ۱۴۰۴)، تعطیلی طولانی‌تر آخر هفته باعث رشد ۲۵ درصد سفر‌های داخلی کوتاه‌مدت شده است؛ این یعنی رونق هتل‌ها، رستوران‌ها و کسب‌وکار‌های محلی». در ادامه درخواست‌کنندگان نوشته‌اند: «در نیمه اول سال بسیاری از استان‌ها به دلیل بحران انرژی پنجشنبه‌ها تعطیل یا دورکار شدند و اکنون در نیمه دوم سال برخی استان‌ها همچنان از این فرصت برخوردارند؛ مانند قم، اردبیل، سیستان‌وبلوچستان، گلستان و سمنان.
اما چرا این سیاست ملی نیست؟ چرا کارمندی در تهران، اصفهان یا شیراز باید شرایطی متفاوت از همکارش در قم یا اردبیل داشته باشد؟». تعطیلات پایان هفته و ساعت شروع کار ادارات سال‌هاست به یک جدل طولانی و بی‌سرانجام تبدیل شده است. برخلاف شایعه رایج تعطیلات پرشمار ایرانی‌ها، مقایسه تقویم تعطیلی‌های ایران و دیگر کشور‌های جهان نشان می‌دهد که ایرانیان تعطیلات کمتری دارند و درحالیکه تعداد روز‌های تعطیل رسمی در تقویم ایران حدود ۷۶ روز در سال است، تعداد روز‌های تعطیل رسمی در بسیاری از کشور‌های پیشرفته به ۱۱۵ تا ۱۲۰ روز می‌رسد.
همچنین درحالیکه ایرانی‌ها یک روز تعطیل در پایان هفته را تجربه می‌کنند، بسیاری از کشور‌های جهان دو روز تعطیل در پایان هفته دارند. گذشته از این میزان ساعت کار هفتگی در ایران به طور متوسط ۴۴ ساعت تعریف شده است، اما در کشور‌های اروپایی ساعت کار هفتگی بین ۳۳ تا ۳۷ ساعت تعریف شده است.
با این حال موضوع افزایش تعطیلات پایان هفته به کشمکشی تمام‌نشدنی در مجلس تبدیل شده است. دولت سیزدهم در آذر سال ۱۴۰۱ لایحه‌ای برای افزایش روز‌های تعطیل پایان هفته روانه مجلس کرد، اما از همانجا دعوای تعطیلی پنجشنبه یا شنبه بالا گرفت و لایحه به در بسته خورد. فعالان اقتصادی با استناد به تعطیلات روز‌های شنبه و یکشنبه بازار جهانی معتقد هستند که با تعطیلی پنجشنبه، عملا تجارت خارجی ایران چهار روز در هفته و حدودی نیمی از سال تعطیل می‌شود، اما نمایندگان مجلس به بهانه کراهت‌داشتن تعطیلی شنبه از تصویب این لایحه خودداری کردند تا آنجا کار به استفتا از دفتر برخی مراجع هم کشید، اما با وجود پاسخ مثبت، نمایندگان قانع نشدند و سرانجام کمیسیون اجتماعی مجلس تعطیلی روز پنجشنبه را تصویب کرد.
لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته به دو روز، پنجم آذر سال ۱۴۰۱ از سوی دولت به مجلس پیشنهاد شد و نمایندگان وقت مواضع متفاوتی در پیش گرفتند. ۱۰ بهمن سال ۱۴۰۲ علی‌اصغر عنابستانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، به دنیای اقتصاد گفت که دولت در لایحه خود روز‌های تعطیل را مشخص نکرده بود، اما مجلس تصمیم گرفت روز شنبه را به عنوان روز تعطیل دوم مصوب کند.
با این حال اختلافات درباره روز تعطیل دوم بالا گرفت و سرانجام کمیسیون اجتماعی مجلس اعلام کرد روز پنجشنبه به عنوان روز تعطیل دوم در نظر گرفته شده است. در همین زمینه، ولی اسماعیلی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم، از بررسی لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری خبر داده و گفته بود اعضای این کمیسیون با تعطیلی پنجشنبه‌ها موافقت کرده‌اند. او همچنین توضیح داد: «بحث دیگری که در طرح اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری بررسی شد، کاهش ساعات کاری بود که در‌حال‌حاضر ۴۴ ساعت است.
پیشنهاد اولیه دولت کاهش این عدد به ۴۲.۵ ساعت در هفته و پیشنهاد کمیسیون ۴۰ ساعت در هفته بود که در این نشست پس از طرح نظرات موافقان و مخالفان، نماینده دولت هم با ۴۰ ساعت موافقت کرد. در نتیجه این موضوع هم مصوب و به صحن علنی مجلس ارجاع داده شد». با این حال تعطیلات آخر هفته در صحن علنی مجلس به جایی نرسید و حالا رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور گفته براساس ماده ۸۷ قانون، هفته کاری شامل شش روز است و پنجشنبه‌ها جزء روز‌های تعطیل رسمی محسوب نمی‌شوند.
برخی استانداران در برخی استان‌ها با توجه به آیین‌نامه اجرائی دورکاری مصوب سال ۸۹، از ظرفیت دورکاری در روز‌های پنجشنبه استفاده کردند که در چارچوب این آیین‌نامه بلامانع است. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که فعالان بخش خصوصی توضیح می‌دهند که این مسئله بیش از ۱.۵ دهه است که در کشور‌های عربی و مسلمان حل شده است و برخی از کشور‌های مسلمان هم تعطیلات خود را با تعطیلات جهانی هماهنگ کرده‌اند و روز‌های شنبه و یکشنبه را به عنوان روز‌های پایان هفته خود در نظر گرفته‌اند، اما در ایران این موضوع ساده تبدیل به دغدغه‌ای بزرگ شده است.
