مقصرین انفجار بندر رجایی باید درس عبرت شوند/ توضیح دهند چرا مواد خطرناک را کنار مواد قابل اشتعال نگه‌داری کرده‌اند؟

مدیر کل بحران استان هرمزگان اعلام کرد که پیش از این به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی به مسئولین اسکله شهید رجایی هشدار داده شده بود. رسانه‌های مانند روزنامه جهان صنعت، تابناک و فرهختگان نیز گزارشات متعددی از تخلف در جریان مزایده واگذاری اسکله و عدم رعایت نکات ایمنی منتشر کرده بودند. 

علی رغم آنکه مسئولین گمرک اعلام کردند که عملیات عادی اسکله رجایی در دیگر بخش‌های سانحه ندیده، از سر گرفته شده است، اما برخی سودجویان به این بهانه که کانتینر‌ها و خودر‌وها در بندر از بین رفته‌اند، نرخ خودرو‌های وارداتی و برخی دیگر از اقلام از جمله تجهیزات پزشکی را افزایش داده‌اند. این سودجویی در حالی است که موجی از همدلی در سراسر کشور برای کمک به آسیب دیدگان این حادثه به راه افتاده است.

علیرضا نوین، عضو کمیسیون عمران در خصوص ابعاد مختلف این ماجرا به آفتاب‌نیوز گفت: رئیس کمیسیون عمران و چند تن از نمایندگان از سوی رئیس مجلس به بندر عباس اعزام شدند و بررسی علل مختلف این سانحه نیاز به زمان دارد، اما در این مرحله می‌توان گفت که ما در کشور بحران مدیریت داریم، ما هم از نظر ساختار و سازمان مدیریت بحران و هم از نظر بحث کم وکاری و بی‌تدبیری مشکلات غیرقابل انکاری داریم، باید پرسید که مدیران مجموعه چگونه پیش‌بینی نکرده بودند تا این آتش‌سوزی رخ ندهد؟ آمار کشته و مجروحان بالا است و ما در کمیسیون حتماً به این مسئله رسیدگی خواهیم کرد، چگونه است که مدیران اسکله این مواد خطرناک و قابل اشتعال را در کنار دیگر کالا‌های قابل اشتعال نگاه داری کرده‌اند؟ حتماً باید مدیران متخلف شناسایی شده و برای سایرین درس عبرت شوند. بندر و اسکله شهید رجایی یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های اقتصادی کشور است و  آقایان گمرک باید در مورد چینش اقلام توضیح دهند. اگر علل حادثه بیرونی هم باشد، باز نشان دهنده کم‌کاری و بی‌احتیاطی خود ما است.

خبرگزاری ایلنا مصاحبه‌ای با مدیرعامل شرکت توسعه خدمات دریایی سینا وابسته به بنیاد مستضعفان انجام داد (شرکت مسئول اسلکه محل انفجار). در این مصاحبه مدیرعامل شرکت مدعی شد: «معموله بسیار خطرناک تحت عنوان کالای معمولی وارد بندر و دپو شده بود». این مصاحبه علی رغم بازتاب گسترده از روی صفحه این خبرگزاری حذف شد.

خبرگزاری ایسنا نیز در خبری متفاوت نوشته بود که مسئولان گمرک مدعی شده‌اند که «آن محموله اصلاً به ما تحویل داده نشده». در واقع ادعای مسئولان گمرک این بود که  محموله هر چه بوده، مسئولش یک نهاد دیگری است. این خبر نیز در نهایت از سایت این خبرگزاری حذف شد.

در این آشفته بازار اطلاع رسانی البته بازار شایعات غیر کارشناسی از سوی افراد غیرمسئول کماکان داغ است و ناتوانی مسئولان در مدیریت رسانه‌ای به نظر مشهود می‌رسد. مسئولانی که درک نمی‌کنند که فشار برای حذف خبر خود به بازار شایعات بیشتر دامن می‌زند.

مهران نجاتی نائب رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی در گفت‌و‌گو با آفتاب نیوز گفت که  قریب ۴ هزار کانتینر در آتش سوزی بندر شهید رجایی از بین رفته‌اند و مالکان کالا کماکان منتظر هستند که تکلیف خسارت آنها مشخص شود. بر اساس آخرین آمار رسمی ۷۰ نفر از هموطنان در این حادثه تلخ کشته شده‌اند.

وارد کننده باید از ۲۲ سازمان تاییدیه بگیرد!

مسعود دانشمند دبیر خانه اقتصاد ایران با اشاره به گلایه ریاست جمهور نسبت به رسوب ۱۴۰ هزار کانتینر در بندر عباس به آفتاب‌نیوز گفت: با توجه به اینکه در سال قریب ۳ میلیون کانتینر در بندر شهید رجایی کارپردازی می‌شود، اینکه ۱۰ درصد این مقدار در آنجا رسوب نمایید، امر عجیبی نیست، ولی آنقدر فرایند بروکراسی و تشریفات در ممکلت ما بالا است که واردکننده و صادرکننده را در یک فرایند فرسایشی مستاصل می‌کنند، ۲۲ سازمان و نهاد مختلف مانند سازمان محیط زیست، سازمان انرژی اتمی، نهاد استاندارد، ... وجود دارد که یک تاجر واردکننده و صادرکننده باید بعضاً از آنها تائیدیه و استعلام بگیرد. دولت باید مراحل ترخیص کالا را تسهیل کند، در دیگر کشور‌ها همان موقع که کالا می‌رسد، مجوز ترخیص کالا را می‌دهند، در ایران ولی تجار ما در نزد گمرک خط اعتباری ندارند، اگر به اختلاف خوردند باید بروند پیش ارزیاب و سرارزیاب و کلی داستان و مشکل پیش می‌آید! پنجره واحد تجاری هم که عملاً کار نمی‌کند و همه را گرفتار کرده است. همین که استاندارد بندر عباس نمونه کالا را بفرستند استاندارد کرج این یعنی ۲ ماه معطلی!

این عضو اتاق بازرگانی در ادامه با اشاره به آسیب دیدن ۴ هزار کانتینر گفت: بیمه‌ها باید خسارت بدهند، بیمه‌ها اگر خودشان هم منابع نداشته باشند، خودشان را نزد بیمه بالاسری بیمه می‌کنند، بنابراین کنسرسیوم بیمه اسکله رجایی باید خسارات را جبران کند. برخی کالا‌ها هم مثل قطعات کامپیوتر در ظاهر سالم هستند، اما ممکن است باطن آنها آسیب دیده باشد و دچار خسارت نامشهود شده باشند. در خصوص اظهارات آقای جعفری رئیس شرکت  دریایی سینا (مسئول اسکله محل انفجار) که گفته بود کالای  خطرناک را به عنوان کالای معمولی به ما داده بودند باید بگویم، چنین مسئله‌ای از نظر فرایند حمل و نقل اساساً مقدور نیست. کالایی که مثلاً از چین بارگیری می‌شود، فروشنده باید تعرفه و HS کد کالا را رسماً اعلام نمایید. شرکت کشتیرانی نیز که این محموله را از صاحب کالا تحویل می‌گیرد، خودش باید این کد را در سیستم نگاه کند و با بررسی HS کد ببیند که آیا کالای خطرناک یا آتش‌زا هست یا خیر. کالا در نهایت با همان لیبل و درجه آتش‌سوزی مثلاً ۴ یا ۵  توسط شرکت کشتیرانی به بندر شهید رجایی تحویل داده می‌شود و بندر هم در نهایت با همان لیبل کالا را تحویل می‌گیرد، سوال این است که اگر کالای خطرناک را با لیبل معمولی به بندر تحویل داده‌اند، آنها چگونه الان تشخیص داده‌اند که کالا خطرناک است؟ ما باید بر مبنای اصول علمی سخن بگوییم، آن هم وقتی که همه چیز سوخته و از بین رفته است چگونه الان تشخیص داده‌اند که آن کالای خطرناک را به عنوان کالای معمولی تحویل بندر داده‌اند؟!

وی افزود: اگر در مدارک به عنوان کالای خطرناک طبقه‌بندی شده، پس شما به عنوان مدیران بندر چرا آن کالا را در کنار کالا‌های معمولی انبار کرده‌اید؟ کالای خطرناک یک تعریف علمی مشخص دارد و باید در یک محوطه مجزا و دارای شرایط نگه‌داری مناسب انبار می‌شد. این حرف‌ها شرکت بیمه را تشجیع می‌کند که از زیر بار خسارت دادن فرار کنند. شرکت‌های بیمه همینجوری هم دنبال فرار از تعهد هستند، حالا این مسائل عجیب را هم عنوان کنیم دیگر برای آنها بهانه فراهم می‌شود.