آنچه که باید درباره حذف یارانه ۲۰ میلیون نفر بدانید

برترین‌ها: روزنامه ایران (متعلق به دولت) مطلبی راجع به مکانیزم حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی و نحوه استفاده از آن را منتشر کرد.

در بخشی از این مطلب آمده: 

به گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی (دهک‌های ۸ تا ۱۰) را تا پایان شهریورماه حذف می‌کند. این طرح که بر اساس شناسایی دارایی و درآمد خانوارها اجرا می‌شود، ماهانه حدود 5 هزار میلیارد تومان را به طرح کالابرگ معیشتی اختصاص خواهد داد.

در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی (دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰) یارانه نقدی دریافت می‌کنند. با حذف برخی از یارانه‌بگیران در سال گذشته، این تعداد به حدود ۱۸ میلیون نفر کاهش یافته است.

حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی، با اجرای قانون بودجه امسال انجام می‌شود که بر اساس آن دولت مکلف شده در سال ۱۴۰۴ یارانه نقدی خانواده‌های پردرآمد (دهک‌های 8، 9 و 10) را حذف کند؛ با این پیش‌فرض بود که برای هدفمندی یارانه‌ها در بودجه امسال بالغ بر 1000 هزار میلیارد تومان منابع پیش‌بینی شده است.

29 اردیبهشت‌ماه امسال نیز، رئیس‌جمهوری در بازدید سرزده‌ای که از وزارت رفاه داشت، خواستار تسریع در اجرای حکم قانونی بودجه 1404 شده بود. مسعود پزشکیان گفته بود: «مشکل اجرای این تکلیف، فقدان داده‌های صحیح، دقیق و به‌روز است؛ اما این بهانه و توجیه قابل قبولی برای عدم اجرای تکالیف و قوانین نیست.»

اما حذف سه دهک درآمدی می‌تواند منابعی را که دولت صرف پرداختی‌های این بخش می‌کند، به سمت دهک‌های فقیرتر هدایت کند که به عدالت نیز نزدیک‌تر است. حدود ۱۱ میلیون نفر از یارانه‌بگیران در طبقه افراد غیرنیازمند قرار دارند، از این رو، برخی کارشناسان عنوان می‌کنند که با توجه به تورم موجود، 300 هزار تومان پرداختی یارانه نقدی تأثیر بالایی بر کیفیت زندگی آنها ندارد. چنانکه مطالعات نشان می‌دهد ۳۰۰ هزار تومان یارانه، تنها ۰.۷درصد از سبد هزینه‌ای دهک دهم را پوشش می‌دهد. اما با منابع به دست آمده از حذف یارانه این دسته از افراد، دولت قادر است با تخصیص کالابرگ، از طیف وسیع خانوارهای آسیب‌پذیر حمایت کند. چرا که تزریق منابع به دهک‌های پایین (بر اساس مدل‌های صندوق بین‌المللی پول) تا ۳ برابر بیشتر از دهک‌های بالا محرک مصرف است.

چه اثراتی دارد؟

هدفمندی یارانه‌ نقدی پرداختی اگرچه به دلیل نقص داده، چالشی پیچیده است، اما بر اساس محاسبات اقتصادی، انتقال منابع به دهک‌های 1 تا 7 می‌تواند فقر مطلق را تا حد زیادی کاهش دهد. این اقدام سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان را از پرداخت به غیرنیازمندان به سمت حمایت از معیشت ۴۰ میلیون نفر هدایت می‌کند. اما در هر حال، پایش مستمر توسط «سامانه رفاه ایرانیان» و بازنگری سالانه معیارها، کلید موفقیت اجرای عادلانه آن است.