
زنی که ۴۰۰ سال قبل دندانهایش را «سیمکشی» کرده بود
خبر فوری: دانشمندان راز دیرینه یک بانوی اشرافی فرانسوی قرن هفدهم را چهارصد سال پس از مرگش کشف کردند؛ او با استفاده از سیم طلا، مانع افتادن دندانهایش شده بود.
پیکر «آن دالگر» که سال ۱۶۱۹ درگذشته بود، در جریان کاوشهای باستانشناسی در قلعه لاوال در شمالغرب فرانسه در سال ۱۹۸۸ کشف شد. او را در تابوتی سربی مومیایی کرده بودند و اسکلت و دندانهایش به شکل شگفتآوری سالم مانده بودند.
آن زمان باستانشناسان متوجه وجود یک پروتز دندانی شدند، اما به ابزارهای پیشرفته اسکن برای بررسی بیشتر دسترسی نداشتند. اکنون که ۳۵ سال از آن تاریخ گذشته، تیمی از باستانشناسان و دندانپزشکان در پژوهشی جدید دریافتهاند دالگر به بیماری لثه (پریودنتال) مبتلا بوده که موجب لق شدن دندانها میشود.
اسکن با فناوری «پرتو مخروطی» (Cone Beam) که با استفاده از اشعه ایکس تصاویر سهبعدی تولید میکند، نشان داد او از سیم طلا برای بستن و محکم نگه داشتن چند دندان استفاده کرده و همچنین یک دندان مصنوعی از عاج فیل داشته است (آن زمان عاج اسب آبی رایجتر بود).
اما به گفته روزِن کولِتِر، باستانشناس بنیاد ملی تحقیقات پیشگیرانه باستانشناسی فرانسه و نویسنده اصلی این پژوهش: «این کار پیچیده و پرزرقوبرق وضعیت دندان او را بدتر کرده بود».
نمای نزدیک در تصویر (A) و در تصویر رادیوگرافی (B) از جمجمه آن دالگر، بانوی اشرافی قرن هفدهم
محققان میگویند این سیمهای طلا به مرور زمان باید دوباره سفت میشدند و همین کار موجب بیثباتی بیشتر دندانهای اطراف شده است.
احتمال دارد دالگر این درد را نهتنها به دلایل پزشکی، بلکه به دلایل دیگری هم تحمل میکرد. آن زمان فشار زیادی بر زنان اشرافی وجود داشت، چون ظاهر فیزیکی نشانه جایگاه و ارزش اجتماعی آنها تلقی میشد.
آمبروآیز پِر، پزشک دربار چند پادشاه فرانسه و همدوره دالگر که پروتزهای مشابهی هم طراحی کرده بود، گفته بود: «اگر بیمار دندان نداشته باشد، گفتارش فاسد میشود».
لبخند زیبا برای دالگر اهمیت زیادی داشت، چون او یک زن اجتماعی و بحثبرانگیز بود که دو بار بیوه شده بود و شهرت خوبی نداشت.
جنگ و بیوگی
دالگر دوران پرتلاطمی از تاریخ فرانسه را پشتسر گذاشت. او یک پروتستان فرانسوی بود که علیه کاتولیکها در جنگهای مذهبی فرانسه در اواخر قرن شانزدهم جنگید. در ۲۱ سالگی یکبار بیوه شده بود و پسری به نام گای بیستم دو لاوال داشت. وقتی کشور وارد هشتمین جنگ مذهبی شد، دالگر و پسرش مجبور شدند از نیروهای کاتولیک پنهان شوند، در حالی که پادشاه اموالشان را مصادره کرده بود. پسرش بعدها به مذهب کاتولیک گروید و برای جنگ به مجارستان رفت و در ۲۰ سالگی در میدان نبرد کشته شد و دالگر پس از بیوه شدن دوم، در سن ۵۴ سالگی بر اثر بیماری درگذشت.
کولتر میگوید: «وضعیت دندانهای او نشان میدهد فشار و استرس زیادی را تحمل کرده بود.»
این پژوهشگر ابراز امیدواری کرد که این پژوهش تا حدی به بازسازی و درک دوباره شخصیت او کمک خواهد کرد.