پارلمو و FATF در چه موقعیت هایی قرار دارند؟

دولت و مرکز اطلاعات مالی، مسیر اداری و روابط بین‌المللی را با سرعت پیگیری می‌کنند و تصویب نهایی کنوانسیون‌ها می‌تواند در شرایط متشنج منطقه‌ای و تحریم، دست‌کم بخشی از فشار‌های بانکداری و تراکنشی را کاهش دهد و مسیر تعامل اقتصادی با جهان را باز کند. بر همین اساس هر خبری در این زمینه مورد توجه قرار گرفته و بعضا هم حواشی مطرح می‌شود که سبب نگرانی است. ادعای بی‌توجهی FATF به تصویب کنوانسیون پالرمو نیز از همین دست موضوعات است.

به گزارش روز نو، چنانکه دبیر شورای‌عالی پیشگیری و مقابله با جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم ضمن رد ادعا‌های نادرست درباره بی‌توجهی FATF به تصویب کنوانسیون پالرمو، اعلام کرد: این مصوبه هنوز رسماً به FATF گزارش نشده و تکمیل مراحل آن در جریان است.

هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی، گفت: اولاً تصویب پالرمو تا کنون به‌صورت رسمی و در قالب گزارش پیشرفت برنامه اقدام به دبیرخانه FATF اعلام نشده و بعد از ابلاغ قانون مربوط توسط مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهوری اسلامی ایران، مراحل تودیع سند به دبیرکل سازمان ملل متحد به‌عنوان امین اسناد به اتمام نرسیده است. وی تصریح کرد: ثانیاً FATF در بیانیه چند ساله اخیر خود، هر گونه تغییر در تعلیق اقدامات تقابلی علیه جمهوری اسلامی ایران، اتباع ایرانی و اقتصاد کشور را منوط به تصویب هر دو کنوانسیون‌های پالرمو و CFT کرده است.

پرونده تاریخی پالرمو

لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) از سال ۱۳۹۲ در دستورکار دولت و مجلس قرار داشت و به نتیجه نمی‌رسید. پس از تصویب مجلس در ۱۳۹۷ نیز شورای نگهبان به ایراداتی به آن گرفت. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، موضوع بار‌ها در مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شد، اما همواره زور مخالفان چربید و تصمیم نهایی گرفته نشد. با آغاز دولت جدید و رایزنی‌های مسعود پزشکیان، اما روند بررسی مجدد این پرونده کلید خورد و مجمع بار دیگری بررسی این لوایح را در دستور کار قرار داد. در ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ نیز نهایتا مجمع پس از تشکیل کمیسیون مشترک، با الحاق مشروط لایحه پالرمو موافقت کرد. مجلس نیز مجوز اجرای آن را به دولت ابلاغ کرد.

چرا تصویب پالرمو مهم است؟

اولین گام برای خروج از لیست سیاه FATF تصویب پالرمو و CFT است، زیرا پیوستن به این کنوانسیون سبب می‌شود که بانک‌های خارجی با اعتماد بیشتری با ایران همکاری کنند. همچنین سبب کاهش فشار مالی و تحریم‌ها خواهد شد. روشن است که نماندن در لیست سیاه موجب فشار مضاعف بر مبادلات مالی و دسترسی به شبکه بانکی بین‌المللی است. ضمن اینکه تصویب پالرمو در فضای متشنج منطقه‌ای نیز دارای اهمیت است: همزمان با تنش‌های اخیر با آمریکا و اسرائیل، این گام می‌تواند تا حدی امکان تسهیل تراکنش را فراهم و از انزوای مالی ایران بکاهد. از سوی دیگر، تصویب پالرمو و CFT می‌تواند به‌عنوان ابزار فرصت‌سازی اقتصادی در بحبوحه فشار خارجی عمل کند؛ زیرا کشور‌های همسو و شرکای اقتصادی، تمایل بیشتری به همکاری بانکی خواهند داشت.

گام‌های پیش‌رو و چشم‌انداز

با توجه به توضیحاتی که درباره آخرین وضعیت این لوایح داده شده اکنون باید مراحل اداری از ابلاغ به رئیس‌جمهور تا ثبت رسمی در شورای امنیت سازمان ملل طی شود. بعد از آن نوبت تصویب نهایی CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام است که شرط لازم برای تسریع در روند خروج از لیست سیاه FATF به شمار می‌رود. بعد از تصویب این لوایح، اما لازم است که گزارش آن به سازمان FATF داده شود تا مسیر تعلیق اقدامات تقابلی باز شود.