محدودیت خاتمی در سالگرد هاشمی

 «وفاق ملی» شعاری بود که مسعود پزشکیان در جریان انتخابات ریاست جمهوری اخیر مطرح کرد و پس از پیروزی در انتخابات نیز دولت خود را بر همین مبنا پایه‌گذاری کرد و چه در شعار و چه در عمل در انتصابات دولت به همین منوال پیش رفت.

شاید پیش از این واژه وفاق ملی را از زبان چهره‌های سیاسی و برخی شخصیت‌ها  و در راستای توصیه به وحدت، انسجام  و اتحاد در موضوعات مختلف می‌شنیدیم، اما طی 5 ماه گذشته وفاق ملی از قالب یک مفهوم خارج شده و به نوعی الگوی رفتاری و سیاست حاکم بر دولت تبدیل شده است. هرچند که پزشکیان صرفا وفاق را نه برای دولت خود که برای تعامل با بخش‌های مختلف مطرح کرد که بر این اساس همه جریانات سیاسی در راستای اعتلا و پیشرفت کشور از اختلاف و  تنش دست بردارند و در راستای یک هدف مشترک آن هم حرکت رو به جلوی کشور در حوزه‌های مختلف  با یکدیگر وفاق کنند. استارت این ماجرا نیز از نوع تعامل با مجلس زده شد و در جایی‌که همه احساس می‌کردند پزشکیان که  برای انتخاب کابینه خود بسیاری از افراد در شورای راهبری و کارگروه‌های مختلف را جهت انتخاب افراد موثر و توانمند به کار گرفته بود چهره‌هایی همسو با تفکرات دولت و جریان حامی معرفی خواهد کرد کابینه‌ای مجلس معرفی نمود که همگان را متحیر کرد تا نشان دهد بیش از هر چیز به همان وفاق ملی می‌اندیشد. البته در همان گام نخست نیز مجلس با دولت همکاری کرد اما رفته رفته در مسائل مختلف و عملکردها مشخص شد که وفاق ملی پزشکیان بیش از آنکه کاربرد عملی و عملیاتی داشته باشد صرفا مفهومی است که در شعار و تئوری می‌چرخد و ما به ازای اجرایی و عملیاتی ندارد. نگاهی به مواجهه برخی جریانات سیاسی همچون تندروها چه در مجلس و خارج از آن در موضوعات حساس  و ایجاد موج تخریب  و اخلال در کار دولت نشان می‌دهد که آنها نه تنها به گفتمان وفاق ملی پزشکیان باور ندارند بلکه اساسا دنبال چنین چیزهایی نیستند و منویات خاص خود را پی می‌گیرند. تخریب عملکرد دولت از همه سو، حمله به انتصابات دولت و استیضاح وزرا پیش از موعد مقرری که دولت بتواند استمرار پیدا کرده و جای پا محکم کند روایت‌گر این مساله است که پزشکیان و دولتمردانش وفاق را همچون اتوبان یک طرفه‌‌ای پی گرفته‌اند و در عمل هیچکس به الزامات و بایسته‌های آن پایبند نیست و برخی فقط در کلام سخن از وفاق می‌گویند؛ اما در عمل به هیچیک از ضوابط وفاق پایبند نیستند. مساله این است که وفاق را باید با آن که وفاق را می‌فهمد و از آن استقبال می‌کند انجام داد نه آنها که به آن باور ندارند. اگر نه اینکه بگوییم وفاق اما در نهایت هر کس کار خود را پیش ببرد چیزی تغییر نکرده و دولت نیز به مقصود مدنظر خود نرسیده است.

* دو مراسم و یک اتفاق

صبح روز پنجشنبه دو مراسم با دو موضوع متفاوت برگزار گردید که در هر کدام از این مراسم‌ها نیز شاهد حضور پر رنگ مقامات دولت وفاق ملی بودیم.  همایش وفاق ملی که به همت دکتر ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور  در کتابخانه ملی برگزار شد و طی آن مقامات دولتی و چهره‌های سیاسی و دانشگاهی در پنل‌های مختلف در خصوص وفاق ملی به بحث و گفت‌وگو پرداختند و از طرف دیگر مراسم هشتمین سالگرد آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی و بهره‌برداری از بیمارستان هاشمی رفسنجانی  در محل این بیمارستان برگزار گردید. از قضا دکتر مسعود پزشکیان در هر دو این مراسم‌ها حضور یافت و به سخنرانی پرداخت. اما نکته جایی بود که در مراسم سالگرد آیت‌ا... هاشمی خبری مطرح شد که واکنش‌های تندی را از سوی چهره‌های سیاسی با خود به دنبال داشت و باعث شد تا در پی این اتفاق همه وفاق ملی پزشکیان و عدم کارآیی آن را نشانه بگیرند. چنانکه فاطمه هاشمی پیش از قرائت دلنوشته خود برای پدرش ضمن بیان ایجاد موانعی که باعث طولانی شدن روند ساخت این بیمارستان شد گفت:‌ «قرار بود که بهره‌برداری از این بیمارستان را با حضور 3 رئیس‌جمهور آقای خاتمی، آقای روحانی و آقای پزشکیان انجام دهیم و با اینکه من خودم با آقای خاتمی تماس گرفتم و ایشان هم از این موضوع و حضور در این مراسم استقبال کردند اما از حضور  آقای خاتمی جلوگیری شده است. جای تاسف است که اجازه ندادند آقای خاتمی در مراسم حضور پیدا کند.» برنامه ادامه یافت و زمانی‌که برخی وزرا از جمله وزیر بهداشت و وزیر علوم  و در ادامه رئیس‌جمهور حضور پیدا کردند نیز هیچ واکنشی به این مساله نشان داده نشد.  همین اتفاق باعث شد تا چهره‌های بسیاری به ممانعت از حضور خاتمی واکنش نشان دهند.  محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و رئیس دفتر سابق رئیس‌جمهوری در دولت اصلاحات با اشاره به ممانعت از حضور سیدمحمد خاتمی در مراسم افتتاح بیمارستان آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در صفحه شخصی خود در ایکس نوشت: «همزمانی ممانعت آقای خاتمی برای شرکت در مراسم مرحوم هاشمی رفسنجانی با همایش وفاق ملی بهترین دلیل است که حتی در سطح بزرگان کشور وفاق امکان‌پذیر نیست. وفاق با مردم پیشکش!» همچنین آذر منصوری رئیس جبه اصلاحات هم در صفحه شخصی خود و در نقد چنین رفتار‌هایی نوشت: «با کدام تعریف از وفاق  عده‌ای مانع از حضور سیدمحمد خاتمی در برنامه افتتاح بیمارستان هاشمی رفسنجانی شده‌اند؟» در نهایت وقتی از حضور پرتاثیرترین و محبوب‌ترین چهره سیاسی کشور، جلوگیری می‌شود و باعث چنین واکنش‌هایی می‌شود حکایت از آن دارد که وفاق ملی پزشکیان یا کار نمی‌کند یا تاثیر ندارد.

* وفاق یا شرکت سهامی

معاون راهبردی رئیس‌جمهور در پنل پایانی همایش وفاق ملی اظهار داشت: در همایش وفاق بسیار آموختم اما یادگرفتن به معنی توافق و موافقت با آنچه می‌شنویم نیست، ما می‌شنویم، شنیدن این امکان را می‌دهد که بهترین‌ها را انتخاب کنیم، شنیدن لازمه تعقل است. باید آماده باشیم که بشنویم، صحبت‌هایی شنیدیم که با آن موافق نیستیم اما باید اجازه دهیم مخالفان ما هم سخن بگویند. محمدجواد ظریف گفت: اگر اجازه دهید صدای یک نفر خاموش شود، نهایتا صدای خودتان شنیده نخواهد شد. در بازی حذفی آنکه حذف می‌شود، ماییم، چه در داخل و چه در دنیا. اگر در داخل به‌دنبال بازی حذفی برویم، حذف خواهیم شد و اگر در دنیا به‌دنبال بازی حذفی برویم، در نهایت حذف خواهیم شد. وی تاکید کرد: وفاق به این معنی نیست که همه مثل هم فکر کنیم، وفاق به این معنا نیست که به یکدیگر علاقه وافر داشته باشیم. اگر با زبان خوش با یکدیگر گفت‌وگو نکنیم پراکنده خواهیم شد، زبان خوش ضروری است اما دلیل ندارد هر حرفی که می‌زنیم را بپذیریم. داشتن دیدگاه‌های متفاوت موجب بالندگی است، جامعه تک صدایی جامعه‌ای مرده است، دنیای تک صدایی هم دنیایی مرده است. ظریف با تاکید بر اینکه وفاق یعنی پذیرفتن اختلافات و تفاوت‌ها است،  عنوان کرد: وفاق یعنی آمادگی برای شنیدن و آمادگی برای کنار گذاشتن پیش فرض‌ها. اگر ما نتوانیم همه پیش فرض‌ها را کنار بگذاریم حداقل باید پیش فرض‌هایمان را برای خودمان شفاف کنیم چرا که پیش فرض موجب گمراهی می‌شود. معاون راهبردی رئیس‌جمهور نبودن مردم و نشنیدن از مردم را ایستادگی بر راه غلط دانست و تاکید کرد: مردم اصل وفاق هستند، آن ۵۰ درصد که در انتخابات شرکت نکردند، آنها کسانی هستند که درد کشور را می‌فهمند. ظریف با تاکید بر اینکه وفاق شرکت سهامی و دولت ائتلافی نیست، تصریح کرد: بلکه به معنای شنیدن از مخالفان داخلی در دولت است اما مهم‌تر شنیدن از ولی نعمتان ما یعنی مردم ایران است، ما هر چه داریم از مردم داریم، اگر مردم نبودند جنگ را باخته بودیم، برای منافع کوتاه مدت این اصل بازدارنگی ایران که مردم هستند را نباید از دست بدهیم. باید با مردم گفت‌وگو کنیم، مردم مشکلات را می‌دانند و خیلی اوقات این مردم هستند که راه حل‌ها را می‌دانند.

منبع : آرمان ملی