رفت‌وآمد زیر پوست بنزین

«بنزین دوباره گران می‌شود؟». این پرسش بسیاری از کسانی است که حالا با اطلاعیه‌های عجیبی مواجه شده‌اند. اطلاعیه‌هایی که در برخی جایگاه‌های سوخت نصب شده و می‌گوید که کارت سوخت جایگاه‌داران را جمع‌آوری کرده‌اند؛ اما مدیران دولتی توضیحات متناقضی درباره این اتفاق داده‌اند و حالا این شائبه را برای مردم ایجاد کرده‌اند که دولت احتمالا در حال برنامه‌ریزی برای یک طرح مخفیانه بنزینی است! آنها به تجربه جمعی آبان سال ۹۸ اشاره کرده و می‌گویند که با وجود تمام تکذیبیه‌ها ناگهان قیمت بنزین 1.5 تا سه برابر شد و ۶ آذر سال ۹۸ هم حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، وقت گفت که من هم مثل مردم صبح جمعه فهمیدم قیمت بنزین تغییر کرده! فاصله قیمت بنزین ایران با نرخ جهانی، بهانه‌ای بود که دولت حسن روحانی برای 5/1 تا سه برابر‌ کردن نرخ بنزین آورد. آن روزها آمریکا از برجام خارج شده بود و با رشد قیمت دلار در چهارراه استانبول، ارزش ریال مدام سقوط می‌کرد؛ اما دولت وقت بدون درنظرگرفتن واقعیت سقوط ارزش ریال، شکاف قیمت بنزین ایران و جهان و همین‌طور قاچاق را بهانه کرد تا بهای سوخت را گران کند. این اتفاقات دوباره گویا مرور می‌شود. مذاکرات وین برای احیای برجام متوقف شده و شورای حکام آژانس جهانی انرژی اتمی علیه ایران قطع‌نامه صادر کرده است. دیروز دلار در بازار تهران رکورد جدیدی ثبت کرد و بهای آن به کانال ۳۳ هزار تومان رسید. هم‌زمان با این رخداد تصاویر و ویدئوهایی از اطلاعیه برخی جایگاه‌داران سوخت بین مردم دست به دست شد و این گمانه را برای بسیاری ایجاد کرد که دولت به دنبال افزایش قیمت بنزین است. دولت ابراهیم رئیسی هم که مشابه دولت روحانی با کلید‌واژه‌های قاچاق و آزادسازی قیمت مدعی است از اردیبهشت امسال دست به تیغ جراحی اقتصادی برده، به شایعات درباره قیمت بنزین دامن زده است. هرچند که این بار برخلاف دولت روحانی، ۶۱ اقتصاددان در نامه‌ای به رئیسی هشدار داده‌اند رفتاری که دولت در پیش گرفته جراحی اقتصادی نیست و منجر به اصلاحات نمی‌شود. با این حال بازار گمانه‌زنی‌ها و شایعات درباره قیمت بنزین بین کاربران ایرانی داغ است و همه چیز از آن اطلاعیه‌های عجیب برخی جایگاه‌های سوخت شروع شده است.

وزارت نفت چه می‌گوید؟

تا لحظه تنظیم گزارش در جایگاه‌های سوخت تهران اطلاعیه‌ای مبنی بر جمع‌آوری کارت سوخت جایگاه‌داران دیده نمی‌شود. هرچند که جایگاه‌داران می‌گویند مثل بسیاری از مردم ماجرا را شنیده‌اند و نمی‌دانند چه می‌شود؟ در این میان شانا پایگاه اطلاع‌رسانی وابسته به وزارت نفت از قول علی‌اکبر نژادعلی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی نوشته است که جمع‌آوری کارت سوخت جایگاه‌داران صحت ندارد و هم‌اکنون کارت سوخت آزاد جایگاه‌داران به میزان کافی در جایگاه‌های سراسر کشور وجود دارد. او توضیح داده است: سامانه هوشمند سوخت بر‌اساس معماری آفلاین بنا شده است و از ویژگی‌های معماری آفلاین تحویل سوخت به مشتریان در لحظه است؛ بنابراین در‌صورتی‌که کارت آزاد جایگاه‌دار موجود نباشد، اگر شخصی بدون کارت سوخت وارد جایگاه شود، نمی‌تواند سوخت دریافت کند؛ بنابراین کارت سوخت جایگاه‌دار لازمه جایگاه عرضه سوخت و سیستم آفلاین سامانه هوشمند سوخت است؛ بنابراین کارت‌های هوشمند سوخت جایگاه‌داران طراحی شده تا بنزین را با قیمت دوم غیریارانه‌ای یا همان لیتری سه هزار تومان عرضه کند. به عبارتی او گفته که اگر کارت سوخت جایگاه‌داران نباشد مردم نمی‌توانند بنزین را با قیمت آزاد بزنند. این حرف او اما از سوی بسیاری از کاربران ایرانی پذیرفته نشده و آنها به تجربه شخصی خود از مواجهه با اطلاعیه‌های حذف کارت سوخت جایگاه‌داران اشاره می‌کنند و می‌گویند که دولت احتمالا می‌خواهد سهمیه بنزین هزارو 500‌تومانی را حذف کند و سوخت را تک‌نرخی کند؛ بنابراین دیگر نیازی به وجود کارت سوخت جایگاه‌داران احساس نمی‌کند. مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی در ادامه تأکید کرده است که افزایش قیمت بنزین صحت ندارد و تغییر قیمت فراورده‌های نفتی از طریق دولت ابلاغ می‌شود و شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی تاکنون هیچ‌گونه ابلاغیه‌ای از طرف دولت دریافت نکرده است. ضمن اینکه در قانون بودجه هم پیش‌بینی افزایش نرخ بنزین و نفت‌گاز و دیگر فراورده‌های نفتی مرتبط با این حوزه، انجام نشده است.

تناقض‌گویی درباره جمع‌آوری کارت سوخت جایگاه‌داران

در‌حالی‌که مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران جمع‌آوری کارت سوخت جایگاه‌داران را رد کرده است، برخی شرکت‌های زیرمجموعه استانی پخش فراورده‌های نفتی آن را تأیید کرده‌اند! به گزارش فارس فریدون یاسمی، مدیرعامل شرکت پخش فراورده‌های نفتی کرمانشاه فروردین امسال در جمع خبرنگاران گفته است که «با توجه به دستورالعمل‌های موجود قرار است به‌زودی کارت‌های آزاد جایگاه‌ها جمع‌آوری شود و در کارت سوخت مالکان خودرو ۲۵۰ لیتر بنزین با نرخ سه‌ هزار تومان شارژ می‌شود تا آنها بتوانند در صورت نیاز به سهمیه بیشتر از ۶۰ لیتر بنزین هزارو 500 تومانی، از کارت خود برای شارژ بنزین آزاد استفاده کنند». او علت این قضیه را کاهش قاچاق سوخت و مدیریت مصرف دانسته است. همایون صالحی، رئیس انجمن جایگاه‌داران سوخت، هم در گفت‌وگو با «شرق» حذف کارت سوخت برخی جایگاه‌داران را تأیید می‌کند و می‌گوید که «کارت سوخت جایگاه‌داران استان‌های مرزی جمع‌آوری شده است و علت آن برای ما مشخص نیست. هرچند که ظاهرا به نظر می‌رسد این موضوع برای مهار قاچاق سوخت باشد».

او ادامه می‌دهد: «البته باید تأکید کنم که قاچاق سوخت کار افراد معمولی نیست و کار کسانی است که لوله‌های انتقال سوخت ۴۰ تا ۴۵ کیلومتری می‌کشند و در حجم چند میلیون لیتر سوخت قاچاق می‌کنند». او درباره شایعه افزایش قیمت بنزین هم می‌گوید که چیزی نمی‌داند و هنوز ابلاغیه‌ای به دست جایگاه‌داران سوخت نرسیده است. هرچند که اگر هم بخواهند قیمت سوخت را افزایش دهند ممکن است به سبک و سیاق دولت گذشته تصمیم ناگهانی بگیرند. در‌این‌میان ابهام دیگری هم وجود دارد و گویا حذف کارت سوخت جایگاه‌داران به استان‌های مرزی محدود نمی‌شود و باقر نورالدینی، مدیر شرکت پخش فراورده‌های نفتی کرمان هم ۲۱ اردیبهشت به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است که «در راستای مصوبات کارگروه پیشگیری از عرضه خارج از شبکه فراورده‌های نفتی و با توجه به دستورالعمل‌ها، کارت‌های آزاد موجود در جایگاه‌های سوخت، محدود و به‌تدریج جمع‌آوری می‌شود».

رئیس کمیسیون انرژی مجلس: روحانی از افزایش قیمت بنزین خبر داشت

پیگیری ماجرای این تناقض‌ها و شایعه افزایش قیمت بنزین از مجلس یازدهم هم به جایی نمی‌رسد. فریدون عباسی‌دوانی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس به «شرق» می‌گوید که «افزایش قیمت بنزین صحت ندارد و دولت تا امروز لایحه یا طرحی برای افزایش قیمت بنزین به مجلس نداده و مطابق با سند بودجه سال ۱۴۰۱ قیمت بنزین تغییری نمی‌کند». با این حال دولت حسن روحانی هم برای افزایش قیمت بنزین لایحه‌ای به مجلس نبرده و مدیران او مدام این موضوع را تا پیش از آبان ۹۸ تکذیب می‌کردند. رئیس کمیسیون انرژی مجلس در واکنش به این مسئله به «شرق» می‌گوید: «آن دولت حسن روحانی بود و حالا دیگر نیست! مگر می‌شود رئیس‌جمهوری از اخبار متوجه افزایش قیمت بنزین شده باشد؟! حتما که این‌طور نبوده و او خبر داشته و احتمالا زمان دقیق اجرای طرح را دو، سه نفر بیشتر نمی‌دانستند!». ابهامات ماجرای جمع‌آوری کارت سوخت جایگاه‌داران آنجا زیادتر می‌شود که اگر بناست ۲۵۰ لیتر سوخت سه‌ هزار تومانی در کارت افراد شارژ شود، تکلیف رانندگانی که کارت سوخت ندارند، چه می‌شود؟ ضمن اینکه رانندگان تاکسی می‌گویند که مصرف ماهانه آنها بیشتر از ۲۵۰ لیتر است و این دست از رانندگان با سقف در نظر گرفته‌شده برای عرضه سوخت سه هزار تومانی چه کنند؟ این تناقض‌ها و ابهامات موجب شده که بسیاری تصور کنند دولت در سکوت مشغول گرفتن تصمیماتی است!