چرا خودرو تا ۴۰ میلیون تومان گران شد؟

روزنو :طی روز‌های گذشته قیمت برخی خودرو‌های داخلی تا ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته است که با اظهارات مقامات دولت و خودروسازی مبنی بر افزایش عرضه خودرو به بازار همخوانی ندارد؛ البته آمار تولید خودرو طی ماه‌های اخیر روایت مسئولان را تایید نمی‌کند.

این روز‌ها در بازار کالا‌ها و خدمات، کالایی که بیش از همه در کانون توجهات است و قیمت آن روزانه نوسان می‌کند، خودرو است، به گونه‌ای که قیمت انواع خودرو طی روز‌های گذشته بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

البته طی چند سال اخیر قیمت خودرو به‌طور مداوم افزایش یافته و این رشد قیمت هرگز متوقف نشده است. هر بار هم مدیران دولت و شرکت‌های خودروساز صحبت‌های تکراری در مدیریت قیمت‌ها مطرح کرده اند، اما در عمل خبری از ساماندهی اوضاع قیمت در بازار و کارخانه نبوده است.

فعالان بازار خودرو نظرات مختلفی درباره دلایل افزایش قیمت خودرو طی روز‌های اخیر مطرح کرده اند، اما اکثریت عامل اصلی گرانی اخیر خودرو را کمبود تولید عنوان می‌کنند. این مساله را منوچهر منطقی معاون وزیر صمت نیز تأیید کرده و دلیل افزایش قیمت خودرو را ناکافی بودن میزان تولید خودرو‌های داخلی عنوان کرده است.

به اعتقاد منوچهر منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت، وقتی در برابر تقاضا، عرضه کم است، به‌طور طبیعی قیمت بالا می‌رود و قیمت عرضه کارخانه با بازار، فاصله معناداری پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه افزایش عرضه یکی از راهکار‌های مؤثر برای کاهش قیمت خودرو است، می‌گوید: «محاسباتی انجام شد تا نشان دهد چقدر خودرو باید عرضه شود تا به انجام قرعه‌کشی نیازی نباشد و براساس نتایج آن محاسبات، برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شد. این محاسبات نشان داد اگر یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو به بازار ایران عرضه شود به قرعه‌کشی نیازی نخواهد بود. برای تحقق این موضوع تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو برای امسال هدف‌گذاری شده است تا عرضه و تقاضا به هم نزدیک شود.»

برای بررسی میزان تولید خودرو در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰، سری به آمار تولید شرکت‌های خودروساز در بهمن و اسفند سال گذشته زده ایم که نشان می‌دهد، تولید در این دو ماه نه تنها رشدی نداشته بلکه شاهد کاهش نیز بوده است.

مطابق آمار، ایران خودرو در پایان بهمن ماه سال گذشته رشد منفی ۵.۲ درصد و سایپا نیز رشد منفی ۱.۵ درصدی را در تولید خودرو‌های سواری ثبت کرده است. این دو خودروساز در اسفندماه سال گذشته هم با رشد منفی تولید روبه‌رو بوده اند به نحوی که ایران خودرو در پایان اسفندماه سال گذشته ۶.۹ درصد و سایپا ۶ درصد کاهش تولید را در خودرو‌های سورای ثبت کرده است. البته باید این نکته را در نظر گرفت که بخشی از تولید دو شرکت ایران خودرو و سایپا به دلیل کسری قطعه راهی انبار‌ها شده و تکمیل آن‌ها فرایند خاص خود را می‌طلبد.

مشاهده این آمار نشان می‌دهد کاهش عرضه خودرو توسط شرکت‌های خودروساز که مورد تأیید منطقی معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صنعت هم است یکی از عوامل اصلی رشد اخیر قیمت خودرو‌ها در سطح بازار است، اما علاوه بر این نباید از روند صعودی قیمت دلار در بازار غافل بود. همچین حذف واردات خودرو از متن بودجه هم جو روانی خود را بر بازار گذاشته است.

البته با وجود تمام مستندات مبنی بر کاهش عرضه خودرو به بازار، همچنان خودروسازان این موضوع را قبول نداشته و می‌گویند: افزایش قیمت‌ها تحت تأثیر عوامل دیگری است که از عهده خودروساز خارج است.

به عنوان نمونه رحمانی سخنگوی ایران خودرو در خصوص افزایش ۴۰ میلیونی قیمت خودرو سمند دوگانه سوز در بازار طی هفته اخیر گفته است: بیش از یکسال است که سمند دوگانه سوز نه تولید و نه فروخته می‌شود و فقط مصرف تاکسی دارد، لذا افزایش قیمت آن تابع قوانین خاصی نیست.

وی می‌گوید: «نیاز بازار خودرو سالانه ۱ میلیون و ۲۰۰ تا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه است که ما برای تولید ۷۵۰ هزار دستگاه شامل ۲۵ هزار خودرو سنگین و ۷۲۵ هزار دستگاه سواری برنامه ریزی کرده ایم. البته ما در دو ماهه پایان سال نسبت به ۱۰ ماهه قبل، ۱۷ درصد افزایش عرضه داشتیم و بیش از ۱۲۰ هزار دستگاه عرضه شد که ۶۸ هزار دستگاه خودرو تحویل مردم دادیم؛ بنابراین افزایش قیمت خودرو ناشی از عدم عرضه نیست و عواملی مانند انتظارات تورمی سال ۱۴۰۱، افزایش قیمت ارز و لغو مصوبه واردات موجب افزایش قیمت خودرو شده است.»

حسین کاظمی طرقی معاون بازاریابی و فروش سایپا نیز در خصوص تولید خودرو گفته است: در سال ۱۴۰۰ بیش از ۴۲۰ هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان گروه خودروسازی سایپا شد که این عدد نسبت به سال ۹۹ بیش از ۹ درصد افزایش داشته است. این شرکت تا پایان سال جاری، ۶۵۰ هزار دستگاه خودرو تولید خواهد کرد و این مهم با هدف آرامش بخشی به بازار و کاهش فاصله قیمت خودرو در بازار و کارخانه است.

علاوه بر این مسعود پروین معاون برنامه ریزی جامع تولید سایپا درباره ترخیص خودرو‌های ناقص از پارکینگ گروه خودروسازی سایپا هم گفته است: در آن زمان (۲۳ دی ماه سال گذشته) حدود ۸۰ هزار خودرو به علت نقص قطعه در پارکینگ بود که در راستای کاهش این عدد، جلسات متعددی با قطعه سازان و تامین کنندگان قطعه برگزار شد و در نهایت ۲۸ اسفندماه موجودی خودرو‌های ناقص گروه سایپا به حدود ۴۳ هزار و ۷۰۰ دستگاه رسید. با ادامه تکمیل کاری در هفته دوم تعطیلات نوروز نیز عدد یاد شده به حدود ۴۰ هزار دستگاه می‌رسد.

براساس گفته‌های مقامات مسئول در دو شرکت ایران خودرو و سایپا، امسال را باید سال افزایش تولید خودرو و رفع اختلاف قیمت بازار و کارخانه دانست، اما تحقق این موضوع با ابهامات بسیاری روبه رو است چراکه این صنعت را نمی‌توان با شعار‌های روی کاغذ ساماندهی داد بلکه لازمه افزایش تولید و رفع معضل خودرو‌های ناقص در کارخانجات تدوین برنامه یکپارچه با همکاری قطعه سازان است.

در حال حاضر همچنان قطعه سازان دل پری از بدقولی خودروسازان در پرداخت مطالبات دارند و همین امر تحقق افزایش تولید را با، اما و اگر‌هایی مواجه می‌کند.

این روز‌ها نوسانات قیمتی در بازار خودرو همچنان داغ است و قیمت پراید به ۱۹۸ میلیون تومان رسیده است. اما جالب اینجاست فضا برای دلالی هم در بازار رونق پیدا کرده و دلالان برای کسب سود بیشتر رقم‌های قابل توجهی را برای خودرو‌های مدل ۱۴۰۱ خود عنوان می‌کنند، اما طبیعی است اگر روند عرضه مطابق با تأمین نیاز داخلی باشد، بازار شاهد چنین رقم‌های بالایی نباید باشد.

موتمنی رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران بر این موضوع تاکید کرده که تقاضا برای خودرو‌های با مدل ۱۴۰۱ بیشتر شده و این در حالیست که هنوز تعداد خودرو‌های با مدل جدید (نسبت به خودرو‌های مدل سال گذشته) کمتر است و از همین روی فاصله قیمت‌ها بسیار شده است؛ اما طی روز‌های اخیر قیمت برخی محصولات با مدل‌های ۱۴۰۰ و بعضا ۱۳۹۹ هم مشمول افزایش قیمت قابل توجه شده‌اند.

وضعیت بازار خودرو در شرایطی قرار گرفته که کسی نه خودرو می‌خرد و نه حاضر به فروش خودرو خود است. درحال حاضر در بازار خودرو سمند ال ایکس از ۲۶۳ میلیون تومان به ۲۷۸ میلیون تومان، پژو پارس از ۲۹۷ میلیون تومان به ۳۰۰ میلیون تومان، پژو ۲۰۶ تیپ دو از ۲۷۷ میلیون به ۲۸۷ میلیون تومان و تیبا دو به قیمت ۱۹۰ میلیون تومان افزایش یافته است.

علاوه براین پژو ۲۰۶ تیپ ۵ نیز با قیمت ۳۳۵ میلیون تومان، تیبا پلاس ۱۹۵ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ اتوماتیک ۵۴۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ با قیمت ۲۹۵ میلیون تومان، سمند EF۷ با قیمت ۳۰۰ میلیون تومان و رانا پلاس با قیمت ۲۹۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.