
رقص بر کشته برجام
روز نو :همزمان با سالروز امضای توافق هستهای با طرفین غربی و در حالیکه عمر زیادی از دولت دوازدهم باقی نمانده است، پرتاب آخرین تیرهای خلاص بر پیکر بیجان برجام از سوی مخالفین آن، روندی افزایشی به خود گرفته است. در این روند، انتقادات صریح و بیپرده از دولتی که در پایان دوره مدیریتی خود و در دوره سیطره کامل نگرش سیاسی مخالف بر تمامی ارکان حکومتی، هر روزه فرصت بیشتری جهت دفاع از کارنامه خود را از دست میدهد، چونان شمشیری برآمده از غلاف عقدهگشاییهای سیاسی، به برگ دیگری از بداخلاقیهای سیاسی در تاریخ این مرز و بوم تبدیل میشود. این در شرایطی است که هنوز زندهبادهای سالهای آغازین امضای برجام و کاهش محسوس فشارهای سیاسی و اقتصادی در اذهان باقی مانده است و از سوی دیگر دولت روحانی نیز با وجود تمامی محدودیتهای پس از خروج آمریکا از برجام، نشستهای تقریبا موفقیتآمیزی را برای جان گرفتن دوباره برجام آغاز کرده است.
در همین زمینه روز گذشته سیداحمد علمالهدی در خطبههای نماز جمعه مشهد به صراحت، امضای توافق برجام را ریشه تمام پریشانی اقتصادی و معیشتی امروز کشور دانست و گفت:«از مجلس شورای اسلامی تشکر میکنیم که با تصویب قانون، شر برجام را از میان بردند.» به گزارش تسنیم، علمالهدی در بخشی از سخنان خود در این زمینه گفت: «هشت سال برای ملت ما تجربه شد؛ رفتند نشستند و غنیسازی را به 20درصد تنزل دادند و سانتریفیوژها را بار کامیون کردند و در عین حال دشمن بر تحریم و عنادش افزود و در طول مذاکرات برجام، 1400 تحریم بر تحریمهای آمریکا اضافه شد.»
علمالهدی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد:«برجام دشمن را بر ما مسلط کرد و خسارات عظیم فناوری هستهای بر ما تحمیل کرد. میخواهید به عنوان یک ارزش ثبت کنید؟ دشمن و آمریکا و یک جریان فاسد را تطهیر میکنید و بزک میکنید به عنوان ارزش تا تثبیت شود؟ مردم ما هوشیار هستند.» امام جمعه مشهد همچنین با اشاره به انتخابات اخیر ریاست جمهوری و پیروزی ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس جمهور آینده، اضافه کرد:«28 خرداد امسال هوشیاری مردم ما اثبات کرد که با این شرایط از یک جریان مفسد پیروی نمیکنند. از مجلس شورای اسلامی تشکر میکنیم که با تصویب قانون، شر برجام را از میان بردند و انشاءالله مسئولان آینده کشور موضعشان در مورد برجام باید مطابق با این مصوبه و آموزههای پیامبرگونه مقام معظم رهبری باشد.»
علمالهدی همچنین با تعیین خط مشی دولت آینده در این زمینه اشاره کرد:«برجام عامل فلاکت این مردم بوده و بعد از این نیز مسئولان باید تابع مصوبه مجلس شورای اسلامی و فرمان و مصلحتاندیشی خاص مقام ولایت باشند.» خطیب نماز جمعه مشهد همچنین عنوان کرد:«این برجام و برخورد دشمن با برجام، دهن کجی و مسخره کردن ما و به استهزاء گرفتن این مملکت بود و آن مردک الدنگ قلدر افتخارش به این بود که از برجام خارج شده است و این مشابه همان ایرانیکشی در کنار کعبه و جنایت رضاخانی بود.»
او ادامه داد:«دو اشتباه در این زمینه صورت گرفت؛ از ابتدا مقام معظم رهبری فرمودند این مسئله به نتیجه نمیرسد؛ اما گوش به حرف رهبری ندادند و مسیر کار خود را ادامه میدادند؛ اگر از همان روز اول خود را به رهبری سپرده بودند این مشکلات پیش نمیآمد؛ اشتباه دوم؛ اشتباه اکنون است که ارزش پول ملی ما به این صورت درآمد و وضعیت معیشت مردم ما این گونه پریشان شد و آخر کاری که میخواهند بروند میخواهند برجام را یک ارزش عنوان کنند تا افراد بعدی به آن عمل کنند و این بدتر از همه است.»
این در حالی است که رئیس جمهور حسن روحانی، روز چهارشنبه گذشته و در نشست هیات دولت با یادآوری سالروز امضای معاهده برجام و یاد کردن از آن به عنوان روز گفتوگو، برجام را مصداق بارز تعامل سازنده و مذاکره بینالمللی و تعامل عنوان کرد و گفت:«متاسفانه فرصت دستیابی به توافق را از دولت دوازدهم گرفتند و ما برای از دست رفتن این فرصت متاسفیم.» او همچنین اظهار کرد:«ما میگفتیم میتوانیم کاری کنیم که سانتریفیوژ بچرخد و چرخ زندگی مردم هم بچرخد که بعضیها میگفتند اینها شعار است، چقدر شلوغ کردند و گفتند اینها روی کاغذ است و فلان است، اما درعمل همه مردم دیدند که توانستیم.»
روحانی در پاسخ به این موضوع که بعضیها میگویند که شما با دنیا توافق کردید اما ممکن است که دنیا توافق را بشکند، توضیح داد:«پیغمبر هم توافق میکرد و طرف مقابل توافق را میشکست. قرآن تعبیر عجیبی دارد که به پیغمبر میگوید هر وقت که با کفار عهد بستی آنها شکستند. به هر حال ممکن است عهدی بسته شود و آنها بشکنند، اما به هر حال در سالهای ۹۴ و ۹۵ و ۹۶ و چندماه از ۹۷ هم این عهد باقی ماند.»
روحانی همچنین با ابراز تاسف از برخی کارشکنیها، ادامه داد: «ای کاش همه ما روی اصل ۶۰ قانون اساسی میرفتیم و همه به اصول ۶۰ و ۱۱۳ قانون اساسی احترام میگذاشتیم، در این صورت شرایط ما شرایط دیگری بود.در این صورت ما در اسفند مذاکره میکردیم و تقریباً به نتیجه خوبی میرسیدیم.»
رئیس دولت تدبیر و امید در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: «اگر اصل ۶۰قانون اساسی ما حاکم بود و یازدهم آذر لطمه نمیخورد، اسفندماه تحریم مردم برداشته میشد و امروز مردم میدیدند که چه شرایطی بر کشور حاکم بود و فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر دیگری را میدیدند. البته آن مقدار که مقدور و امکانپذیر بود، وزارت خارجه و دولت و بخشهای دیگر تلاش کردند. امروز یک سفره آمادهای هست که حالا این سفره باید باز شود و مردم کنار این سفره قرار بگیرند. سفره آماده است و کار آماده شده قاعدتا فرصت دولت دوازدهم را از دستش گرفتند اما امیدواریم دولت سیزدهم بتواند این کار را تکمیل کند.»
او ادامه داد:«البته ما خوشحالیم چرا که فرقی نمیکند که دولت دوازدهم یا دولت سیزدهم موفق باشد، اما در اینکه ۴، ۵، ۶ ماه فرصت از دست رفت بسیار متاسفیم و امیدواریم بتوانیم به قول و وعدهای که دادیم تا لحظه آخر و روز آخر تلاش کنیم و مردم هم مقاومت کنند تا به پیروزی نهایی دست پیدا کنیم.» رئیس جمهوری همچنین با اشاره به تلاشهای دولت در زمینه لوایح مرتبط با FATF گفت: «ما با تعامل سازنده توانستیم از لیست سیاه FATF خارج شویم که بعد یک ناشیگریهایی شد و دومرتبه به لیست سیاه رفتیم که بحث دیگری است.»
انتقادات تند و گزنده از حسن روحانی به واسطه ابتکار او در امضای برجام، البته تنها محدود به مخالفین همیشگی سیاستهای او مانند افرادی چون علمالهدی نمیشود. روحانی و دستگاه دیپلماسی او همواره در تیررس این انتقادات قرار داشتهاند. چندی پیش حجتالاسلام غلامرضا صادقیان رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در یک برنامه زنده تلویزیونی در این زمینه اظهار کرد:«عدهای در دولت خیانت میکنند. منتظر متنبه شدن این دولت از برجام نباشید. تا این دولت سرکار است مذاکرات ادامه مییابد.»
او پیشتر از آن نیز با انتشار برخی نظرات خود در شبکههای اجتماعی، تاکید کرده بود که اقدام ننگین برجام، تنشزدایی با نظام سلطه را بهانه کار خود کرده است و توسط ستون پنجم داخلی بیجیره و مواجب دشمن طراحی شده تا نتیجه خوشبینی و اعتماد به دشمن و عدم اعتماد به وعدههای الهی و فرامین و راهبردهای امام انقلاب بر همگان واضح شود. او در مورد توافق برجام گفته بود:«تا به امروز چنان حفرههای حقوقی از این مولود حرام، عیان شده که کسی دیگر یارای دفاع ندارد و چشمهای بسیاری از آزادمردان را باز کرده است. منتها بصیرت به دیدن گذشته نیست که البته کورباطنانِ به آیات الهی از درک گذشته هم عاجزند.» صادقیان در ادامه، کاهش تعهدات برجامی یا حتی توقف تعهدات را کافی ندانسته و خروج از برجام و ان.پی.تی را تجویز کرده تا از این طریق پابوسی نظام سلطه و پاره شدن نخ تسبیح نظام، تحقق نیابد.»
حجتالاسلام محمود نبویان، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و یکی از اعضای جبهه پایداری هم همواره یکی از منتقدین سرسخت سیاستهای برجامی دولت روحانی بوده است. او توانمندی هستهای ایران و امکان تولید بمب هستهای را از عوامل عدم حمله اسرائیل به ایران عنوان کرده و در مورد برجام میگوید:«برجام ما را به سمت جنگ برد به طوریکه حتی کشورهای کوچکی چون جیبوتی نیز در مقابل ایران عرضاندام میکنند. تولید بمب اتمی به فتوای رهبری حرام است، اما داشتن راکتور برای ما از عوامل امنیت کشور بود که آقایان بتنریزی کردند و عکس یادگاری گرفتند.»
او در یکی از جلسات مناظره خود میگوید:«در برجام، دسترسی به اماکن نظامی را بدون هیچ قیدی امضا کردند درصورتیکه چند ماه قبلتر از آن رهبری فرمودند که نکند به بهانه نظارت بر مراکز نظامی، جاسوسی کنند. رهبری پس از تصویب هیأت نظارت تشکیل دادند. رهبری فرمودند که از رئیسجمهور آمریکا نامه کتبی بگیرید، اما آقایان امضای کری را تضمین دانستند.» نبوی به وضوح تاکید کرده بود که ظریف در شأن نظام نیست. او شخص روحانی و ظریف را عامل تحریم معرفی کرده و میگوید: «این دولت نه قانون اساسی را قبول دارد و نه خود آقا را، در نگاه آقایان آمریکا بنز است و اروپا پیکان، دیگر کشورها هم دوچرخه و منفعت به این است که سوار بنز شوند.»
این در حالی است که محمدجواد ظریف هفته گذشته و در زمان ارائه بیست و دومین گزارش وزارت امور خارجه در مورد اجرای برجام به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، ضمن اظهار برخی گلایهها در زمینه مانعتراشی در مسیر مذاکرات برجامی، اظهار کرد:«اگر سنگاندازیها نبود موفقیت حاصل میشد، چرا که هر سیاستی اگر درست اجرا شود منافعی دارد و اگر در زمان اجرا دچار دعوا در اصل سیاست گردد، یقینا تمامی ضررهای مورد اشاره مخالفین واقع شده و هیچ یک از منافع متصور حاصل نمیگردد.» او با گلایه از منازعات داخلی پیش آمده در خصوص برجام، ادامه داده است:«اگر به عوض مناقشه و مجادله بر سر اینکه برجام پیروزی قطعی بود و یا شکست کامل، همگی کوشیده بودیم بیشترین منفعت را از برجام ببریم، چه بسا شرایط به گونهای دیگر رقم خورده بود.»