موج گرانی لبنیات نگویید سونامی بگویید!
روزنو :افزایش چشمگیر قیمت شیر خام در هفته‌های اخیر تا مرز ۳۰ درصد، به واسطه رشد بیش از ۴۰ درصدی نهاده‌های دامی و افزایش هزینه‌های انرژی، موجی از گرانی را به بازار محصولات لبنی سرایت داده است. این شوک قیمتی، همزمان با کاهش قدرت خرید خانوارها، باعث شده تا بسیاری از خانواده‌ها میزان خرید اقلام ضروری مانند شیر، ماست و پنیر را کاهش دهند؛ موضوعی که متخصصان تغذیه نسبت به سلامت کودکان در این شرایط ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این میان، در حالی که فعالان بازار از رشد ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت نهایی سخن می‌گویند، سخنگوی انجمن صنایع لبنی میزان افزایش نهایی را تکذیب کرده و این اختلاف نظر، انتظارات برای کنترل قیمت‌ها توسط نهاد‌های نظارتی را با ابهام مواجه ساخته است.
به گزارش روز نو افزایش قیمت شیر خام در هفته‌های اخیر حدود ۳۰ درصد اعلام شده است که این رشد هزینه به طور زنجیره‌وار محصولات لبنی را تحت تأثیر قرار داده و در حالی رخ داده که قدرت خرید خانوارها کاهش یافته است.
ریشه‌یابی افزایش هزینه تولید لبنیات
فعالان صنعت لبنیات، ریشه اصلی این گرانی را افزایش بیش از ۴۰ درصدی نهاده‌های دامی از ابتدای سال، افزایش هزینه‌های انرژی و حمل‌ونقل و همچنین کاهش ۱۰ درصدی عرضه به دلیل شیوع بیماری تب برفکی می‌دانند که این عوامل، تولید را برای دامداران نیز با چالش روبهرو کرده است.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که قیمت هر لیتر شیر پاستوریزه به شدت افزایش یافته و به دنبال آن، بسیاری از خانواده‌ها، به ویژه آنهایی که حقوق ثابتی دارند، مجبور به کاهش میزان خرید هفتگی شیر و سایر محصولات لبنی مانند ماست و پنیر شده‌اند؛ امری که متخصصان تغذیه نسبت به سلامت کودکان هشدار داده‌اند.
تفاوت نرخ شیر خام و اختلاف نظر بین تولیدکنندگان و سخنگوی انجمن
افزایش ناگهانی و غیررسمی ۳۰ درصدی قیمت هر کیلوگرم شیر خام به حدود ۳۰ هزار تومان طی یک ماه اخیر، که رقمی ۷ هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب است، زنگ خطر جدی برای بازار محصولات لبنی محسوب می‌شود. این در حالی است که گلایه مردم از رشد ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت نهایی محصولات لبنی در بازار حکایت دارند، سخنگوی انجمن صنایع لبنی این میزان افزایش را تکذیب کرده و اعلام کرده که افزایش قیمت باید متناسب با افزایش شیر خام صورت گیرد، هرچند تأیید کرده که قیمت شیر خام ۳۰ درصد گران شده است.
محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی، ضمن تأیید این رشد قیمتی، علت اصلی را نه تنها در رشد بهای نهاده‌های دامی، بلکه در یک چالش بحرانی در زنجیره تولید است. وی ادامه داد: صنایع برای جلوگیری از آسیب دیدن خطوط تولید، مجبور به خرید این شیر با نرخ بالاتر شده‌اند؛ با این حال، با توجه به حاشیه سود ناچیز ۵ درصدی صنعت، صنایع تاب‌آوری محدودی در جذب این افزایش ۳۰ درصدی دارند و در تلاشند تا بدون تغییرات چشمگیر در قیمت‌های مصرف‌کننده، وزارت جهاد کشاورزی را برای تعیین تکلیف نرخ رسمی شیر خام تحت فشار قرار دهند.
انتظار برای تثبیت؛ آیا قیمت نهایی محصولات کنترل خواهد شد؟
با وجود وعده‌های مسئولان مبنی بر جلوگیری از افزایش‌های غیرمنطقی توسط نهاد‌های نظارتی، آنچه در سطح بازار مشاهده می‌شود، اعمال قیمت‌های جدید توسط برخی برندهاست که این امر فشار مضاعفی بر معیشت مردم وارد کرده و لبنیات را از اولویت‌های اصلی خرید خانوار خارج ساخته است.
در حالی که دامداران با چالش پایداری هزینه‌های تولید و تأمین خوراک روبهرو هستند، افزایش قیمت محصولات نهایی، مصرف‌کنندگان را به مرز مقاومت رسانده است، به طوری که کاهش قدرت خرید، خرید کالا‌های اساسی مانند لبنیات را تحت فشار قرار داده و نگرانی‌های تغذیه‌ای به‌ویژه برای کودکان را تشدید می‌کند.
مقایسه این ارقام با نرخ‌های تورم جهانی و یا حتی افزایش‌های سال گذشته، نشان می‌دهد که شدت این شوک قیمتی بی‌سابقه است و این ابهامات قیمتی که در میان فعالان بازار و انجمن صنایع لبنی دیده می‌شود، نیاز به یک مداخله فوری برای تعیین سازوکار قیمت‌گذاری شفاف و عادلانه دارد تا از فروریختن تقاضا و در نتیجه، به خطر افتادن تولید در میان‌مدت جلوگیری شود.
