غارت فرهنگ در پاریس!
روزنو :فقط در هفت دقیقه. سرقتی که شاید انتظار داشتیم دیگر در فیلم‌های اغراق شده هالیوودی ببینیم و این بار در واقعیت در مشهورترین موزه جهان رخ داده است.
اما این اولین باری نیست که موزه لوور فرانسه مورد سرقت قرار می‌گیرد هر چند در هیچکدام از موارد قبلی چنین تیم حرفه‌ای وجود نداشته است. در این میان آثار به سرقت رفته هم جالب توجه است. آثاری که کارشناسان نمی‌توانند روی آن ارزشی بگذارند و آنها را «بی‌قیمت» تصیف کردند. اما ماجرای سرقت از لوور چیست و سارقان چه جواهراتی را دزدیدند و چگونه توانستند در روز روشن تنها در هفت دقیقه این سرقت را اجرا کنند؟
به گزارش روز نو، در صبح یک‌شنبه، یکی از پرآوازه‌ترین موزه‌های جهان یعنی موزه لوور پاریس، هدف یک سرقت جسورانه قرار گرفت؛ ساعاتی پس از گشایش برای بازدید عموم، گروهی از سارقین نقاب‌پوش و حرفه‌ای دست به سرقت جواهرات تاج‌ملوکتی زدند که در بخش جلوۀ تاریخی موزه نگهداری می‌شد.
در زمانی که تصور می‌شد موزه با تدابیر بسیار بالا حفاظت می‌شود؛ سارقان با استفاده از جرثقیل نصب‌شده بر روی یک کامیون، از پنجره‌ای واقع در طبقه بالا وارد شدند، به بخش «گالری دَپُلُن» رفتند ـ بخشی که جواهرات سلطنتی فرانسه در آن نگهداری می‌شوند ـ و ظرف حدود ۶ تا ۷ دقیقه بدون وارد آوردن خشونت عمده، به سرقت پرداختند.
طبق گزارش‌ها، آنان از دستگاه برش برای شکستن شیشه استفاده کردند. پس از ربایش، از محل با دو موتورسیکلت گریختند. یکی از اشیای هدف‌گذاری‌شده در جریان فرار، بازگردانده یا به نوعی از دست رفته است: تاج متعلق به همسر امپراتور ناپلئون سوم ـ امپراتریس اوژنی ـ که در هنگام فرار به جا مانده یا کشف شده است.
جواهرات قیمت ندارند
وزیر کشور فرانسه، سرقت را «بزرگ» توصیف کرد و گفت که بخش تحقیق ویژه‌ای با هدایت واحد‌های ضد جرائم سازمانی مأمور شده است. در همین راستا، وزیر فرهنگ، رشیده داتی نیز اظهار داشت که این سرقت نشان‌دهنده تغییر ماهیت جرائم علیه میراث فرهنگی است.
گردنبند و گوشواره‌های زمرد ملکه ماری لوئیز. عکس: موزه لوور
لیست اشیای ربوده‌شده توسط موزه یا وزارت فرهنگ فرانسه منتشر شده که شامل هشت قطعه لوکس و «بی‌قیمت» است؛ از جمله یک تاج از مجموعه ملکه ماری آملی و ملکه هورتنس، گردنبند و گوشواره‌هایی از همان مجموعه، یک گردنبند زمرد و جفت گوشواره‌های زمرد از مجموعه امپراتریس ماری لویی، و نیز تاج امپراتریس اوژنی همراه با یک الماس بزرگ.
تحلیلگران هنر و امنیت، این سرقت را «دزدی دهه» نامیده‌اند؛ آرتور برند، کارشناس آثار هنری، هشدار داده است که پلیس تنها «یک هفته» زمان دارد تا اشیا را قبل از آن‌که متلاشی شدن پیدا کند.
چالش‌های امنیتی و افق‌های بازجویی
نکته عجیب در این سرقت، هدف‌گیری دقیق جواهرات سلطنتی بود در حالی که گوهر‌های بسیار معروف‌تری همچون الماس «رجنت» در همان گالری وجود داشتند؛ اشاره‌ای به طرح انتخابی سارقان و سطح حرفه‌ای بودن آنها. همچنین بازسازی صحنه نشان می‌دهد که ورود از بخش در حال ساخت ساختمان انجام شده است؛ جایی که امکان دسترسی با جرثقیل وجود داشته است؛ موضوعی که بر حساسیت نظارت در زمان تعمیر و نوسازی می‌افزاید.
سنجاق سینه متعلق به ملکه اوژنی
بازپرس‌های فرانسه با نگاه به دو فرضیه عمل می‌کنند: یا این سرقت به سفارش یک مجموعه‌دار خصوصی یا خارجی بوده، یا گروهی از سارقان این اقدام را برای پولشویی یا فروش قطعات فلز و جواهر انجام داده‌اند.
اهمیت فرهنگی و میراثی
این جواهرات نه تنها دارای ارزش مالی هنگفت‌اند، بلکه بخشی از هویت ملی و میراث تاریخی فرانسه محسوب می‌شوند؛ نماد‌های سلطنتی و تاریخی که در قلب گالری دَپُلُن به نمایش گذاشته شده بودند. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر عملیات بازیابی سریع انجام نشود، احتمال دارد قطعات شکسته، ذوب یا قاچاق شوند و هرگز بازنگردند.
سرقت‌های پیشین در مشهورترین موزه جهان
وسواس بازگرداندن «لبخند ژوکوند» به ایتالیا، انگیزه مردی بود که یکی از بزرگ‌ترین سرقت‌های تاریخ هنر را رقم زد. در سال ۱۹۱۱، وینچنتسو پروجیا، نقاش و دکوراتور ایتالیایی، با قراردادن تابلوی مونالیزا زیر پالتوی خود از موزه لوور در پاریس بیرون رفت. این اثر مشهور لئوناردو داوینچی دو سال بعد در فلورانس پیدا شد و به فرانسه بازگردانده شد. اما این تنها ماجرای سرقت از لوور نبود؛ در قرن بیستم چندین بار دیگر نیز آثار گرانبهای موزه ناپدید شدند و بعضی از آنها تنها دهه‌ها بعد پیدا شدند.
دیگر سرقت‌های مشهور در لوور.
اما ماجرای سرقت‌ها در اینجا تمام نشد. در سال ۱۹۵۵، در فاصله‌ی کمتر از هفت ماه، موزه شاهد سه سرقت دیگر بود. ابتدا یک نیزه از تندیس سنگی «مارتین دژاردن» ناپدید شد، سپس تابلوی «گوزن‌ها در چشم‌انداز» اثر لانسلوت تئودور تورپن دو کریس، و در نهایت یک طراحی پاستل از روبر دو نانتوی. هر سه اثر بعداً کشف شدند، اما این حوادث نشان دادند که حتی سخت‌گیرترین تدابیر امنیتی نیز نمی‌تواند موزه را از خطر در امان نگه دارد.
آخرین سرقت قرن بیستم در سال ۱۹۹۸ رخ داد: یکی از بازدیدکنندگان با شکستن شیشه محافظ، تابلویی از کامیل کورو مربوط به سال ۱۸۵۸ را ربود. این اثر هرگز پیدا نشد و پرونده همچنان باز است.
زره و کلاه‌خود رنسانسی
در سال ۲۰۲۱، موزه لوور اعلام کرد که پس از حدود ۴۰ سال، موفق به بازیابی یک زره و کلاه‌خود رنسانسی با تزئینات طلا و نقره شده است که در ۳۱ مه ۱۹۸۳ از موزه دزدیده شده بودند. ماجرا زمانی آشکار شد که یک کارشناس آثار نظامی باستان هنگام ارزیابی مجموعه‌ای خصوصی در شهر بوردو متوجه شباهت آثار با اشیای گمشده لوور شد و موضوع را به پلیس اطلاع داد.
سنجاق سینه ملکه اوژنی حاوی ۲۴۳۸ الماس است.
کارشناسان با بررسی پایگاه داده آثار هنری مسروقه، هویت قطعات را تأیید کردند. تحقیقات نشان داد این زره و کلاه‌خود بین سال‌های ۱۵۶۰ تا ۱۵۸۰ در میلان ساخته شده و در سال ۱۹۲۲ توسط خانواده روتشیلد به موزه لوور اهدا شده بودند. هنوز مشخص نیست چگونه در سال ۱۹۸۳ از موزه خارج شدند، جزئیات آن حادثه همچنان معما باقی مانده است.
این رویدادها، از سرقت افسانه‌ای مونالیزا تا کشف دیرهنگام زره رنسانسی، نشان می‌دهد که لوور، با وجود جایگاهش به عنوان یکی از امن‌ترین موزه‌های جهان، همواره صحنه‌ی داستان‌هایی واقعی و گاه شگفت‌انگیز بوده است؛ داستان‌هایی که مرز میان هنر، جنایت و افسانه را در هم می‌آمیزند.
