سفره‌هایی که دیگر امنیت ندارند!

هر چه بیشتر از ابتدای سال جاری می‌گذرد، رشد فزاینده قیمت مواد غذایی بیشتر و بیشتر می‌شود و سبد غذایی مردم کوچک‌تر. این وضعیت را آمار‌های مرکز آمار ایران هم تایید می‌کند.

به گزارش روز نو از نگاه تحلیلگران اقتصادی و فعالان بازار، آنچه رشد تورم خوراکی‌ها را تشدید کرده است؛ عدم تخصیص به موقع ارز و نامناسب بودن توازن عرضه و تقاضا، بروز جنگ و ناترازی انرژی است. بررسی‌های میدانی خبرنگار اعتماد از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌های سطح شهر نشان می‌دهد که بازار کالا‌های اساسی کشور در مهر‌ماه ۱۴۰۴ هم افزایشی است. یکی از دلایل این افزایش گذشته از مشکلات کلان کمبود کالا‌های مهم از جمله برنج است. فعالان بازاربرنج می‌گویند، کمبود عرضه برنج خارجی سبب افزایش قیمت این محصول در بازار شده است که این موضوع بر روی افزایش قیمت برنج ایرانی نیز تاثیرگذار بوده است.

در این میان قیمت برنج هندی از ۵۰۰ هزار تومان در فروردین ماه ۱۴۰۴ به ۷۷۰ هزار تومان در مهر ماه ۱۴۰۴ رسیده است که با ۵۴ درصد رشد همراه شده، همچنین قیمت برنج ۴.۵ کیلویی ایرانی نیز از ۸۰۰ هزار تومان در فروردین ماه به یک میلیون و ۹۴۴ هزار تومان رسیده که رشد ۱۴۳ درصدی را تجربه کرده است، اما یکی از اقلامی که با بیشترین رشد قیمتی همراه شده قند است که از ۴۵ هزار و ۹۰۰ تومان در فروردین‌ماه به ۸۹ هزار تومان در مهر‌ماه رسیده و با ۹۴ درصد رشد همراه شده است. همچنین قیمت لوبیا چیتی از ۳۶۵۰۰۰ تومان به ۴۶۵۵۰۰ رسیده و با رشد ۲۷.۴ درصدی همراه شده است و نرخ شکر هم از ۴۹۰۰۰ تومان به ۶۹۰۰۰ تومان رسیده و رشدی ۴۰ درصدی را تجربه کرده است.

افزایش قیمت گوشت قرمز و مرغ

ران گوسفندی از یک میلیون و صد هزار تومان در فروردین ماه ۱۴۰۴ به یک میلیون و ۱۵۰ تا یک میلیون ۱۷۰ هزارتومان در مهر‌ماه ۱۴۰۴ رسیده که با ۶.۳۶ درصد رشد همراه شده است. قیمت مرغ نیز از ۱۰۹ هزار تومان در فروردین ماه سال جاری به ۱۴۸ هزار تومان در مهر ماه ۱۴۰۴ رسیده است که با ۳۵.۷۸ درصد افزایش همراه شده است. قیمت تخم مرغ ۳۰ عددی نیز از شانه‌ای ۱۰۰ هزار تومان به شانه‌ای ۱۷۵ هزار رسیده و با ۱۶.۶۷ درصد رشد همراه شده است.

افزایش نسبی قیمت لبنیات و روغن

در بخش لبنیات، نیز نرخ برخی از محصولات مانند شیر افزایش داشته است، همچنین در بازار حبوبات، نیز قیمت لوبیا‌چیتی و سایر اقلام همچنان بالا باقی مانده و به روند صعودی خود ادامه داده‌اند.

قیمت یک عدد بطری‌شیر نیز از ۳۴ هزار تومان به ۴۴ هزار تومان رسیده و با ۲۹.۴ درصد رشد همراه شده است. قیمت روغن مایع سرخ کردنی نیز از ۸۲ هزار تومان به ۱۳۲ هزار تومان رسیده که با ۶۱ درصد رشد همراه شده است. قیمت چای بسته به نوع و کیفیت و منطقه کاشت آن متغیر است. چای در انواع سیاه، سبز و سفید عرضه و با قیمت‌های مختلفی فروخته می‌شود. چای دوغزال عطری ۵۰۰گرم (شیرنشان) در مهر ماه ۵۴۸ هزار تومان شده و چای اقتصادی ۱۰ کیلویی نیز به ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.

پرش قیمت حبوبات

رضا کنگری، رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران، نیز اخیرا در مورد افزایش قیمت و گرانی برخی کالا‌های اساسی از جمله برنج به خبرگزاری ایسنا گفته است؛ در بخش برنج پاکستانی با افزایش قابل‌توجه قیمت مواجه شدیم که به دلیل عدم واردات این محصول و عرضه محدود آن بود و همین موضوع باعث کمبود و افزایش قیمت در بازار شده است. در حال حاضر قیمت برنج پاکستانی از ۱۲۰ تا ۱۷۰ هزار تومان در بنکداری‌ها نرخ‌گذاری شده است. این افزایش قیمت بر قیمت برنج ایرانی نیز تأثیر گذاشته و برنج پرمحصول ایرانی اکنون بین ۱۸۰ تا ۳۳۵ هزار تومان خرید و فروش می‌شود. کنگری درباره رشد قیمت حبوبات نیز اعلام کرده که لوبیا چیتی همچنان بین ۳۴۰ تا ۳۶۰ هزار تومان معامله می‌شود. اما در مورد لوبیا قرمز به دلیل کاهش کاشت و واردات کم، شاهد نوسان قیمتی بوده‌ایم و قیمت آن از ۱۷۰ هزار تومان به ۲۴۵ هزار تومان رسیده است. نخود نیز طی ۲۰ روز اخیر از ۱۰۰ هزار تومان به ۱۴۰ هزار تومان افزایش یافته است. داود لپه‌چی، رییس انجمن حبوبات ایران نیر اخیرا در یک نشست خبری با هشدار نسبت به تأمین بازار در نیمه دوم سال عنوان کرده است، ثبت سفارش دیرهنگام و با میزان پایین و نیز عدم تخصیص ارز و دپوی محموله‌ها در گمرک التهاب بازار را کاهش نمی‌دهد.

سفره مردم باز هم کوچک‌تر شد

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم سالانه در شهریور‌ماه ۱۴۰۴ به ۳۷.۵ درصد رسیده است که این رقم برای دهک‌های پایین درآمدی حتی بالاتر است. امابا نگاهی دقیق‌تر به قیمت کالا‌های اساسی در بازار تهران، عمق چالش بیشتر آشکار می‌شود. مرکز آمار نیز با انتشار متوسط قیمت بیش از ۵۰ قلم مواد خوراکی پرمصرف در مناطق شهری کشور در شهریور‌ماه ۱۴۰۴ از رشد به‌طور متوسط ۶۶ درصدی قیمت‌ها در یک سال اخیر خبر داده بود. افزایش قیمت اقلام اساسی از برنج گرفته تا گوشت و لبنیات، در حالی رخ داده که حداقل حقوق کارگران تنها ۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۴ اعلام شده است و این رشد قیمت‌ها نشان‌دهنده کاهش قدرت خرید و کوچک شدن سفره خانوار‌هاست. آنچه مسلم است کاهش واردات کالا‌های ضروری مانند برنج و حبوبات و چای نتیجه‌ای جز افزایش قیمت‌ها نخواهد داشت. طولانی‌شدن فرآیند‌های اداری در تجارت خارجی و ثبت سفارش‌ها، سه پیامد اصلی «افزایش هزینه‌های مبادله»، «کاهش جذابیت بازار ایران برای شرکای خارجی» و «رشد بازار غیررسمی و قاچاق» را به همراه دارد.