معایب وجود جعفرها در سیاست!
روزنو :تذکر رئیس‌جمهور به رفتار چاپلوسانه معاون اجرایی‌اش، نه‌تنها بازتابی از انتقاد به سبک مدیریتی در دولت بود، بلکه اختلافات درون‌دولتی از جمله ماجرای خداحافظی محمدجواد ظریف را دوباره به سطح رسانه‌ها آورد و روایت‌های تازه‌ای از پشت‌پرده‌های قدرت را تقویت کرد.
واکنش رئیس‌جمهور به تعریف و تمجید‌های معاون اجرایی‌اش در نشست با نخبگان، بهانه‌ای شد تا منتقدانی که حتی در طیف اصلاحطلب تعریف می‌شوند، به رویکرد‌های غلط مشابه آنچه قائم‌پناه در نشست با نخبگان مطرح کرد، انتقاد وارد کنند.
به گزارش روز نو جمله رئیس‌جمهور به جز انتقاد به رفتار‌های چاپلوس‌مآبانه در دستگاه‌های دولتی، داغ اختلافات گذشته در دولت را آن هم در آستانه یک سالگی دولت چهاردهم تازه کرد. تذکر رئیس‌جمهور بهانه‌ای شد تا پای ماجرای خداحافظی محمدجواد ظریف از دولت هم به انتقادات از رفتار معاون‌اجرایی رئیس‌جمهور باز شود.
این طعنه‌ها که از جانب حلقه افراد نزدیک به ظریف، منجر به بازتولید دوباره این اختلافات شد، نشان داد برخلاف آنکه برخی علت خداحافظی ظریف را اعمال فشار اصول‌گرایان می‌دانستند، اما برخلاف این بازنمایی‌های رسانه‌ای، اختلافات در دولت در خداحافظی ظریف کم‌تأثیر نبوده و البته این شائبه هم تقویت شد که حلقه افراد نزدیک به معاون‌اجرایی، یک سوی اعمال فشار برای کنار رفتن معاون سابق رئیس‌جمهور از دولت بودند و این ماجرا بیش از آنکه فشاری از خارج از دولت باشد، به اختلافات درون دولت برمی‌گشت.
جعفرها؛ مقصر اصلی خداحافظی ظریف؟
ماجرای تعریف و تمجید از رئیس‌جمهور تنها به نقد صرف این رویکرد ختم نشد. پیش از این و هم‌زمان با اوج گرفتن فشار‌ها برای خداحافظی ظریف از دولت به این موضوع اشاره کردیم که فارغ از ایرادات قانونی که به انتصاب ظریف وارد بود، بدنه‌ای در دولت نیز ضمن اعمال فشار به دنبال خروج ظریف از دولت بود. در آن برهه، دولت به سه دسته و جریان تقسیم شده بود. یک حلقه، افراد و چهره‌های نزدیک به محمدجواد ظریف بودند که با خروج او از دولت هم خارج شدند.
یک حلقه افراد نزدیک به رئیس‌جمهور بودند که معاون‌اجرایی رئیس‌جمهور سرشاخه آن بود و یک حلقه نیز افراد نزدیک به معاون اول رئیس‌جمهور بودند. اگرچه بعد از خداحافظی ظریف برخی از اصلا‌ح‌طلبان ترجیح دادند که خداحافظی ظریف را به گردن جناح اصول‌گرا بیندازند و در ادامه تسویه حساب‌های سیاسی‌شان با او تعریف کنند، اما قابل انکار هم نبود که دو طیف دیگر درون دولت، مستقیماً دست به اعمال فشار برای کمرنگ‌کردن نقش ظریف در دولت زدند.
حالا، اما با بالاگرفتن انتقادات به رفتار‌های مشابه قائم‌پناه برخی از چهره‌ها و افراد نزدیک به محمدجواد ظریف با طعنه و کنایه‌هایی قابل تأمل، از معاون اجرایی رئیس‌جمهور انتقاد کردند. ساسان کریمی، مشاور ظریف در زمان معاونت راهبردی‌اش در دولت، در آستانه یک سالگی دولت، اشاره‌ای به این اختلافات کرد و نوشت: «اگر جعفر ول می‌کرد، شاید کشور الان وضعیت دیگری داشت. شاید در همین چندماه، اداره کشور بسیار متفاوت بود... گاهی مهم‌ترین مانع در درونی‌ترین لایه‌ها و حلقه‌هاست.
شاید اگر کسی گلوگاه را ر‌ها نکرد، دیگری باید بقیه را از دست او ر‌ها کند.» لحن طعنه‌گونه کریمی و اشاره او به اینکه گاهی مهم‌ترین مانع در درونی‌ترین لایه‌هاست، این گزاره را اثبات کرد که می‌بایست علل اصلی در ماجرای حذف ظریف از دولت را متوجه افرادی دانست که به تعبیر کنایه‌آمیز کریمی «گلوگاه را ر‌ها نکردند.» به جز مشاور ظریف، حسام‌الدین آشنا هم با این توییت کنایه‌آمیز «جعفرها واقعاً ول کنید» به این ماجرا واکنش نشان داد. حالا با گذشت ۵ ماه از خداحافظی ظریف روشن‌تر شد که علت خداحافظی او، اختلافات در داخل دولت بود که حامیان ظریف، طرف را متملقینی می‌دانند که مشمول این تذکر رئیس‌جمهور می‌شدند. ظریف اگرچه در روز‌های انتخاباتی در کمپین تبلیغاتی رئیس‌جمهور حضور جدی داشت و حلقه طرفدارانش، نقش کلیدی برای او در انتخابات تیر ۱۴۰۳ قائل بودند و به نوعی ظریف را نفر دوم دولت می‌دانستند، اما بعد از چینش کابینه و حضور برخی افراد و طیف‌های اصلاحطلب، دعوای سهم‌خواهی عامل افزایش و تقویت این فشار‌ها بود. فارغ از آنکه خداحافظی ظریف اتفاقی بود که باید رخ می‌داد یا خیر، اما سر بازکردن اختلافات گذشته این گمانه را تقویت کرد که اصلی‌ترین عامل این اختلافات بیش از آنکه متوجه رقبای سیاسی باشد، از جانب افرادی اعمال شد که در دوران انتخابات در یک تیم تعریف می‌شدند.
