مطالبات گندم کاران ۴۸ ساعته پرداخت می‌شود؟
روزنو :درحالی‌که رئیس‌جمهور وعده داده مطالبات گندم‌کاران به‌زودی پرداخت خواهد شد، بسیاری از فعالان این حوزه معتقدند تا زمانی‌که ساختار اقتصادی دولت اصلاح نشود، این پرداخت‌ها فقط مُسکنی کوتاه‌مدت خواهد بود و نمی‌تواند اعتماد از دست‌رفته کشاورزان را بازگرداند.
پرداخت مطالبات گندم‌کاران همواره یکی از چالش‌های تکرارشونده در نظام تأمین امنیت غذایی کشور بوده است؛ چالشی که با وجود وعده‌های مکرر دولت، همچنان در مرحله انتظار باقی مانده است. در حالی‌که کشاورزان ماه‌هاست محصول خود را تحویل داده‌اند، تأخیر در پرداخت‌ها نه‌تنها معیشت آنان را تحت فشار قرار داده بلکه زنجیره تأمین گندم را نیز با اختلال مواجه کرده است. این وضعیت پرسش‌های جدی درباره راهکارهای دولت و چشم‌انداز تولید گندم در کشور ایجاد کرده است.
عطاالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران ایران، در گفتگو با نبض بازار با انتقاد از تأخیرهای مکرر دولت در پرداخت مطالبات کشاورزان، تأکید کرد که تکرار این وضعیت، نه‌تنها کشاورزان را در تنگنای اقتصادی قرار داده، بلکه آینده تولید گندم در کشور را نیز با تهدید مواجه کرده است. به گفته او، تنها راه پایان دادن به بحران مزمن مطالبات، بازنگری در سیاست‌های یارانه‌ای و واقعی کردن قیمت نان است.
رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران ایران با اشاره به وضعیت نابسامان کشاورزان گفت: کشاورزی که ۹ ماه پیش به امید فروش محصول در اردیبهشت یا خرداد اقدام به کشت کرده، اکنون با گذشت ماه‌ها هنوز پول گندم تحویلی‌اش را دریافت نکرده است. هاشمی تأکید کرد که چنین تأخیری نه تنها فشار اقتصادی بلکه شوک روانی شدیدی به جامعه کشاورزی وارد می‌کند. او افزود: «اینکه دولت موظف است حداکثر ظرف ۴۸ ساعت پس از تحویل گندم، پول را پرداخت کند، یک اصل اقتصادی روشن و غیرقابل مذاکره است».
قول‌های تکراری، اعتماد‌های از دست رفته
به گفته عطاالله هاشمی، وعده‌هایی که از سوی دولت درباره پرداخت مطالبات داده می‌شود، اغلب به اجرا نمی‌رسند. او از قول‌های همیشگی مبنی‌بر «هفته آینده» و «سه روز آینده» انتقاد کرد و گفت: «بار‌ها اعلام شده که بودجه پرداخت تخصیص یافته، اما در عمل هیچ‌چیز اتفاق نمی‌افتد». او نسبت به تحقق وعده اخیر دولت نیز ابراز تردید کرد و هشدار داد که تأخیرهای مکرر، موجب افزایش بی‌اعتمادی در میان گندم‌کاران خواهد شد.
پرداخت مقطعی، راه‌حل پایدار نیست
رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران هشدار داد که پرداخت‌های مقطعی و فاقد برنامه‌ریزی ساختاری نمی‌توانند مشکلات را حل کنند. او تصریح کرد: «اگر مطالبات بدون پشتوانه ساختاری پرداخت شود، باز هم شاهد تأخیر در سال‌های آینده خواهیم بود. باید در قانون بودجه سالانه، محل پرداخت مشخص شود و این بودجه در زمان مقرر تخصیص یابد؛ در غیر این صورت، همچنان با وعده‌های غیرعملی رو‌به‌رو خواهیم بود».
کاهش رغبت کشاورزان به فروش گندم به دولت
تأخیر در پرداخت مطالبات نه تنها بر معیشت کشاورزان اثرگذار است، بلکه به گفته هاشمی، چرخه تأمین گندم کشور را نیز تهدید می‌کند. او گفت: «در کوتاه‌مدت، کشاورزان حاضرند گندم خود را به دلالان با قیمت پایین‌تر بفروشند، چون پول را نقد دریافت می‌کنند. در بلندمدت نیز این بی‌اعتمادی منجر به تغییر الگوی کشت خواهد شد و کشاورز به‌سراغ محصولاتی خواهد رفت که سود بیشتری داشته باشند».
زیان پنهان در یارانه نان
هاشمی با انتقاد از ساختار یارانه‌ای فعلی گفت: «دولت هر کیلو گندم را با هزینه‌ای حدود ۲۵ هزار تومان از کشاورز تحویل می‌گیرد، اما آن را به نانوایان به قیمت هزار تومان می‌فروشد. این یعنی زیان حداقل ۲۴ هزار تومانی در هر کیلو که در نهایت باعث می‌شود دولت نتواند پول کشاورز را به موقع پرداخت کند». او افزود: «بخش بزرگی از جامعه از این یارانه استفاده نمی‌کند، اما هزینه‌اش بر دوش کل کشور است».
نان را آزاد کنید، یارانه را هدفمند بدهید
هاشمی راه‌حل خروج از بحران را در اصلاح سیاست یارانه‌ای دولت می‌داند. به باور او، تنها راه نجات این است که قیمت آرد و نان واقعی شود و یارانه فقط به دهک‌های نیازمند به‌صورت نقدی پرداخت گردد. او گفت: «اگر این اتفاق بیفتد، کشور به‌جای ۱۲ میلیون تن، با ۱۰ میلیون تن گندم هم قابل اداره خواهد بود. ضایعات کمتر می‌شود، هزینه‌ها کاهش می‌یابد و اعتماد کشاورز بازمی‌گردد».
