بازگشت دوباره لاریجانی به چه معناست؟/ پشت پرده دیدار ناگهانی مشاور رهبر انقلاب و پوتین

 سفر‌های سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران به روسیه و چین و مذاکرات با تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) این گزاره را تائید می‌کند که تهران به اهمیت تثبیت شرایط پس از جنگ از طریق دیپلماسی پی برده است. کارکرد دیپلماسی برای تهران نه برای عقب‌نشینی، بلکه با هدف تثبیت دستاورد‌های میدانی، مدیریت اعمال فشار‌های غرب و جلوگیری از شکل‌گیری اجماع علیه ایران صورت می‌گیرد. در تازه‌ترین اقدام، علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب در سفری که رسانه‌های منطقه آن را «غیرمنتظره» خواندند، به مسکو سفر کرد و در کاخ کرملین با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار و درباره اوضاع غرب آسیا و همچنین برنامه هسته‌ای ایران گفت‌و‌گو کرد.

سفر لاریجانی به مسکو آن هم در کمتر از ۴ هفته پس از سفر وزیر امورخارجه، با توجه به جایگاه و نقش لاریجانی، جدا از نمایش عادی‌بودن رابطه دو کشور، بیانگر جایگاه مسکو در سیاست خارجی تهران است. مسکو نیز برای این رابطه اهمیت قائل است؛ از همین رو پس از اینکه وبسایت اکسیوس به نقل از منابعی ناشناس نوشت که پوتین تهران را «ترغیب» کرده «غنی‌سازی صفر» را بپذیرد، وزارت خارجه روسیه بلافاصله این خبر را تکذیب کرد و در بیانیه‌ای این خبرسازی‌ها را یک «کارزار جدید سیاسی برای بدنام‌سازی» و با هدف «تشدید تنش پیرامون برنامه هسته‌ای ایران» خواند.

اکنون در آستانه مذاکرات ایران با تروئیکای اروپایی که در سطح معاونان وزرای خارجه برگزار می‌شود و در شرایطی که اروپایی‌ها سخن از احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌گویند، لاریجانی به مسکو سفر کرده تا به صورت ویژه درباره پرونده هسته‌ای ایران با رئیس جمهور روسیه گفت‌و‌گو کند. لاریجانی البته با این پرونده ناآشنا نیست. او دو دهه قبل در جایگاه دبیری شورای عالی امنیت ملی، مسئول اصلی پرونده هسته‌ای ایران بود. دوره‌ای که او سکان مذاکرات هسته‌ای را در دست داشت، یکی از حساس‌ترین و پرتنش‌ترین دوران‌های تقابل ایران با غرب به‌ویژه سه کشور اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. او حالا یک‌بار دیگر در یکی از حساس‌ترین و پرتنش‌ترین دوران، به شکلی درگیر پرونده هسته‌ای ایران شده است. رفتار و عملکرد لاریجانی حداقل در یک‌سال گذشته نشان می‌دهد او توانسته در نقطه‌ای که ایستاده، تعادل ایجاد کند.

شاید نخستین گام جدی او، به آبان ماه سال گذشته برگردد که لاریجانی در میان تجاوزات رژیم صهیونیستی به لبنان سفر کرد و توانست با مقامات عالی‌رتبه لبنانی از جمله نبیه بری (رئیس پارلمان) و نجیب میقاتی (نخست‌وزیر) دیدار و پیام رهبر انقلاب را به طرف لبنانی منتقل کند. لاریجانی پس از بازگشت از لبنان، رفته‌رفته در عرصه سیاست ایران، نقش پررنگ‌تری ایفا کرد. حضور در برنامه‌های صدا و سیما، حضور چند ساعته در نمایشگاه کتاب و دیدار با مقامات کشور‌هایی که به ایران سفر می‌کنند، همه و همه حکایت از «بازگشت» لاریجانی می‌داد.

نقطه اوج این بازگشت، در جریان تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران رقم خورد. لاریجانی در جنگ و پس از آن ۲ گفت‌و‌گو با رسانه ملی داشت که هر کدام از منظری قابل اهمیت بود. او در نخستین گفت‌و‌گو در هفته نخست جنگ، با ادبیاتی منطقی و درست و بدون کوچک‌نمایی دشمن، صحنه واقعی میدان را برای مردم شرح داد.

لاریجانی با کنایه‌هایی که گفتنش شاید تنها از او بربیاید، گفت که فریبکاری ترامپ کاری است که فقط از «آدم‌های ولگرد در خیابان» بر می‌آید. او در میانه تلاش‌های صهیونیست‌ها و پیام‌های تهدید ترامپ و نقش‌آفرینی ضدانقلاب برای به راه انداختن آشوب در کشور، در کنار تعریف از نجابت ملت ایران، «پایداری» را یگانه راه به پایان رساندن جنگ خواند. دومین گفت‌و گوی لاریجانی، چند روز پس از جنگ منتشر شد. او در شرایطی که طرف اسرائیل، آمریکا و شبکه رسانه‌ای غربی در تلاش برای سرپوش گذاشتن بر شکست رژیم صهیونیستی بودند و جامعه تشنه یک روایت رسمی از ابعاد این جنگ بود، تنها فردی بود که روایتش را مبتنی بر فکت‌های دقیق ارائه داد. لاریجانی در این گفت‌وگوی ۸۰ دقیقه‌ای، با یک دسته‌بندی درست، ضمن اینکه افکار عمومی را در جریان جزئیات جنگ قرار داد، روایت شکست صهیونیست‌ها را نیز در اذهان تثبیت کرد.

در کنار این گفت‌و‌گو‌های تلویزیونی و حتی فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، علی لاریجانی، یک کنش معنادار دیگر داشت که به معنای واقعی حاکی از «بازگشت» او بود. لاریجانی پنج‌شنبه ۲۶ تیر به هیئت آیین حسینی رفت تا از ناگفته‌های جنگ تحمیلی اسرائیل علیه مردم ایران سخن بگوید. صرف نظر از محتوای سخنان لاریجانی، سخنرانی او در هیئت به عنوان پایگاه ایدئولوژیک و محور کنش‌گری اجتماعی و سیاسی جوانان متدین، حائز اهمیت است. لاریجانی اکنون در نقطه‌ای ایستاده که شاید سال‌ها قبل باید به آن می‌رسید.