در روزنو بخوانید
چرا شب‌ها کابوس می‌بینیم و راه‌های درمان آن کدامند؟
روزنو :هدی کاشانیان: کابوس‌ها خواب‌های ترسناکی هستند که باعث اضطراب، ترس و بیدار شدن ناگهانی از خواب می‌شوند. گاهی کابوس‌ها طبیعی‌اند، اما اگر مکرر و آزاردهنده باشند، ممکن است بر کیفیت خواب و سلامت روان تأثیر بگذارند. کابوس دیدن نشان دهنده ی وضعیت روانی افراد است. تقریبا همه انسانها کابوس می بینند اما خیلی زود آن را فراموش می کنند. اما برخی افراد بطور مداوم کابوس میبینند که می تواند منجر به افزایش اضطراب و افسردگی آن‌ها شود. در حقیقت، افرادی که با کابوس‌های مزمن سر و کار دارند باید راه‌هایی برای درمان علائم پیدا کنند.
علت کابوس‌های شبانه
کابوس‌های شبانه گاهی اوقات فقط یک خواب بد است. این کابوس‌ها در واقع تصاویر مستقل و متناقض همراه با واکنش عاطفی اندک از طرف بیننده خواب است. کابوس‌های شبانه می‌توانند منجر به ایجاد احساس ترس، وحشت و اضطراب در فرد شوند. بیدار شدن فرد و داشتن یک واکنش حسی آزاردهنده از جمله بی‌خوابی، مشکلات چرخه خواب (اختلال خواب) یا حتی پریشانی در طول روز نیز از جمله دیگر اختلالاتی است که ممکن است در اثر کابوس‌های شبانه در فرد ایجاد شوند. در برخی از موارد تب، بیماری یا رژیم غذایی نامناسب نیز می‌تواند منجر به دیدن کابوس‌های شبانه شود. برخی از محققان رویاهای منفی را «تکرار تهدیدها» می‌نامند. منظور از این اصطلاح آن است که بیشتر افراد تهدیدهای احتمالی را که در زندگی واقعی با آن‌ها روبرو می‌شوند را در کابوس‌های شبانه در ذهن خود تکرار می‌کنند. به همین دلیل است که اغلب افراد هنگامی که از کابوس‌های شبانه بیدار می‌شوند تصاویر و محتوای خواب خود را به خوبی به یاد می‌آورند.
دلایل دیدن کابوس
1. استرس و اضطراب
به طور کلی میان متخصصان از استرس و اضطراب به‌عنوان اصلی‌ترین دلایل کابوس اسم برده شده و بسیاری از افراد هم با کاهش و رفع استرس، تا حدود زیادی از شر این مشکل راحت می‌شوند.
2. اتفاقات ناگهانی
این مورد هم در واقع به موضوع قبلی مرتبط است. رخ دادن اتفاقات ناگهانی مثل تصادف، از دست دادن عزیز و دیگر موارد به دلیل شوک و استرسی که به انسان وارد می‌کند، ممکن است باعث کابوس دیدن شود.
3. اختلال استرس پس از حادثه
استرس پس از حادثه یا PTSD یک اختلال روانشناسی است. این اختلال اغلب در افرادی دیده می‌شود که دچار یک اتفاق بسیار بد شده‌اند. مثلا تجربه آزار جنسی، تصادف شدید رانندگی، مرگ عزیزان، آزار جسمی و… . کابوس دیدن در افراد مبتلاً به PTSD گزارش شده و می‌شود. نکته اینجاست که این کابوس‌ها می‌تواند وضعیت افراد مبتلا به این اختلال را بدتر کند.
4. داروها
متاسفانه بعضی از داروها خودشان ممکن است دلیل اصلی به وجود آمدن کابوس یا اختلال کابوس در شما باشند. مخصوصاً اگر داروهای ضد افسردگی، مسدود کننده‌های بتا، داروهای فشار خون، داروهای مرتبط به بیماری پارکینسون، داروهای ترک سیگار، آمفتامین، متیل فنیدات و… مصرف می‌کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که کابوس دیدن به داروها مرتبط باشد. در این شرایط باید به سراغ متخصص خود رفته و با او در مورد مشکل به وجود آمده صحبت کنید تا داروی دیگری برای‌تان تجویز شود.
5. مصرف الکل و مواد
اگر گاها مواد مخدر و الکل مصرف می‌کنید، این احتمال وجود دارد که مشکل‌تان دقیقاً به خاطر همین موضوع باشد. بنابراین ترجیحا برای مدتی مصرف آن‌ها را کنار گذاشته و شرایط را بررسی کنید.
6. ترک مواد
یکی دیگر از شرایطی که ممکن است شما را دچار کابوس دیدن کرده باشد، تلاش برای ترک مواد و الکل است. مخصوصاً اگر در مسیر ترک کردن اعتیاد به آن‌ها، از داروهای ترک اعتیاد هم استفاده می‌کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که به خاطر آن به کابوس دچار شده باشید. در واقع این داروها بر بخش‌هایی از بدن که در تنظیم خواب نقش دارند، تاثیر می‌گذارد و این موضوع باعث می‌شود الگوهای خواب‌تان بهم ریخته، خواب‌تان سنگین شود و...
7. خواب اندک
متاسفانه بی خوابی امروزه به یک مشکل بسیار رایج میان مردم تبدیل شده. حالا نکته اینجاست که در بعضی مواقع همین خواب اندک که می‌تواند حاصل مشکلات و بیماری‌ها بوده و می‌تواند به طور عمدی از طرف فرد شکل گرفته باشد، او را با کابوس هم روبرو می‌کند. در مورد این موضوع حتماً مقاله درمان بی خوابی را بخوانید.
8. عادت غذایی بد
به طورکلی بنابر چیزهایی که در مقالاتی مثل بی‌خوابی عصبی و منابع ملاتونین گفتم، خواب با عادات غذایی انسان ارتباط زیادی دارد. حالا اگر شب‌ها قبل از خواب یک وعده غذایی سنگین یا نیمه‌سنگین می‌خورید، بدانید این کارتان باعث می‌شود مغزتان حین خواب فعال‌تر باشد و فعالیت بیشتر مغز هم امکان دارد شما را دچار کابوس کند. بنابراین حواس‌تان به عادات غذایی مخصوصاً در شب‌ها باشد.
درمان کابوس شبانه در طب سنتی
برای رهایی از کابوس همه افراد باید از مصرف برنج زیاد، غذاهای چرب، شام سنگین خوردن و دیرهنگام شام خوردن پرهیز کنند. انجام فصد یک راه کمکی و کوتاه مدت برای درمان کابوس است که در آن مقداری خون از بدن فرد خارج می‌شود و شخص احساس سبکی می‌کند. افراد با مزاج گرم و تر باید در کنار غذاهای سنگین مانند آبگوشت مصلح آن مانند آبغوره و آب لیمو، عرق کاسنی و شاه تره، آب انار و زرشک و سرکه را مصرف کنند. افراد با مزاج سرد و تر و غلبه بلغم که دچار کابوس هستند و اضافه وزن پیدا کرده اند باید برای رفع آن رژیم بگیرند و از خوردن سردیجات پرهیز کرده و تا حدی گرمی جات مصرف کنند. برای درمان کابوس شبانه ماساژ کف پا مفید است زیرا سبب می‌شود مواد زائد از مغز به سمت پایین کشیده شود و حرکت کند و سنگینی از مغز برطرف شود. برای درمان کابوس شبانه چکاندن روغن‌های گرم داخل بینی مانند روغن بابونه و بادام شیرین مفید است. بوئیدن گلاب یا حتی آغشته کردن بالشت به آن، استفاده از عطرهای گرم، مشک و عنبر، برای درمان کابوس شبانه مفید است.
درمان کابوس با استفاده از گیاهان دارویی و دمنوش‌ها
1. چای بابونه
بابونه یکی از بهترین خوراکی‌ها برای از بین بردن تنش و استرس است و همچنین احساس خواب آلودگی را دور می‌کند. گوارش مناسب باعث می‌شود که افراد کمتر دچار کابوس شوند. چای بابونه یک نوع آرامش درونی را ایجاد می‌کند و در نتیجه حتماً آن را امتحان کنید.
2. گل ساعت
گل ساعت یک ماده گیاهی برای پیشگیری از کابوس‌های شبانه است و همچنین اعصاب را آرام می‌کند و به ریلکس کردن ماهیچه‌ها نیز کمک می‌کند و باعث می‌شود تا خواب آرامی داشته باشید.
3. آویشن
آویشن خواب و گوارش را بهبود می‌بخشد و یکی از بهترین مواد غذایی برای کابوس شبانه است. همچنین ماهیچه‌ها و عضلات و سیستم تنفسی را آرام می‌کند و باعث می‌شود که خواب بهتری به دور از کابوس داشته باشید.
4. سنبل الطیب
این ماده گیاهی یک نوع مسکن طبیعی و بسیار قوی محسوب می‌شود و خواب شما را بهبود می‌بخشد. هنگام خواب نیز ماهیچه‌ها و ذهن را آرام می‌کند و در نتیجه عامل جلوگیری کننده برای کابوس است.
5. گیاه کانا
گیاه کانا مغز را ارام کرده و به عنوان یک داروی ضد افسردگی عمل می‌کند و همچنین به انتقال دهنده عصبی سروتونین در مغز کمک می‌کند. ماده شیمیایی سروتونین باعث احساس شادی شده و به کاهش استرس کمک می‌کند و کابوس را از بین خواهد برد.
6. جینسینگ
جینسینگ به جلوگیری از کابوس شبانه کمک می‌کند و همچنین غده‌های درون ریز داخل کلیه را آرام می‌کند و باعث می‌شود که هورمون کورتیزول که هورمون استرس است، کمتر آزاد شوند. این ماده همچنین به ریلکس شدن کامل قبل از خواب کمک مکرده و خطر کابوس شبانه را تا حد زیادی می‌کاهد.
7. بادرنجوبه
این گیاه عصب و ذهن را آرام می‌کند و خواب را بهبود می‌بخشد. کافی است شب‌ها مقداری چای بادرنجبویه میل کنید و از شر کابوس‌ها خلاص شوید.
8. چای کوهی
چای کوهی یک مسکن است و به از بین بردن تنش‌های عاطفی، سر درد و درد در ناحیه صورت کمک می‌کند. عصاره چای کوهی از کابوس نیز جلوگیری می‌کند.
نتیجه‌گیری
کابوس‌ها معمولاً نتیجه‌ی اضطراب، بی‌خوابی، رژیم غذایی نامناسب یا استرس‌های روزانه هستند. با مدیریت استرس، تنظیم خواب و داشتن سبک زندگی سالم می‌توان تا حد زیادی کابوس‌ها را کاهش داد. در صورت تکرار مداوم و تأثیر منفی روی زندگی، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
