آیا کسی میداند که واقعا در اصفهان چه خبر است؟
برترینها: روز گذشته، ویدئویی از حمله به هواداران زن پرسپولیس در خارج از ورزشگاه نقش جهان اصفهان منتشر شد که واکنشهای گستردهای را برانگیخت. این اتفاق، در حالی رخ داده که طبق حکمی که فصل گذشته صادر شده بود، دیدارهای این دو تیم باید فقط با حضور زنان برگزار میشد. این حکم، بهعنوان یک گام مثبت در مسیر تغییرات اجتماعی و برابری جنسیتی در ورزش، نویدبخش تغییرات مهمی در فوتبال ایران بود. اما این حادثه نشان داد که هنوز چالشهای فرهنگی زیادی در رابطه با حضور زنان در ورزشگاهها وجود دارد و اصلاحات واقعی در سطح هواداری و رفتارهای اجتماعی بسیار ضروری به نظر میرسد.
حوادث مشابه در اصفهان در گذشته نیز مسبوق به سابقه بوده. از جمله میتوان به حادثهای اشاره کرد که طی آن یک سرباز در جریان درگیریهای بین هواداران، چشم خود را از دست داد و یا اظهارات تند و توهینآمیز یکی از لیدرها علیه زنان. این نمونهها بخشی از ناهنجاریهای اجتماعی هستند که در برخی نقاط کشور به ویژه در اصفهان مشاهده میشود و نشاندهنده مشکلات عمیقتر در فرهنگ هواداری است. اتفاقات اخیر تنها نقطهای از یک مجموعه مشکلات هستند که ریشه در رفتارهای اجتماعی، روانشناسی جمعی و حتی سیاستهای مدیریتی دارند.
اما در مورد حمله اخیر، پرسشهای جدی مطرحاند؛ چرا همچنان در فضای فوتبال ایران، خشونت و تبعیض چنین حضور پررنگی دارند؟ چه کسانی در پیرامون این باشگاه پرسه میزنند و زمینهساز چنین اتفاقاتی میشوند؟ خب سپاهان از بزرگترین باشگاههای فوتبال ایران است اما چرا باید به نقطهای برسیم که با چنین پرسشهایی روبرو شویم؟
به نظر میرسد فرهنگ هواداری به ویژه در اصفهان در این شرایط حساس، نیازمند تجدید نظر و بازنگری اساسی است. علیرغم اینکه بسیاری از هواداران سپاهان بهعنوان افرادی با فرهنگ و تحصیلکرده شناخته میشوند، اما چنین رفتارهایی نشان میدهد که هنوز در میان بخشهایی از این جامعه، گرایشهای خشونتآمیز رواج دارد. اگر این وضعیت تغییر نکند، باید منتظر تکرار چنین اتفاقاتی در آینده بود.
از طرف دیگر، برخوردهای رسانهای و اجتماعی میتوانند تأثیرگذار باشند. رسانهها بهویژه در فضای آنلاین، قدرت زیادی در شکلدهی به نگرشها و رفتارهای جمعی دارند. در چنین شرایطی، اظهارنظرهای خشونتآمیز در شبکههای اجتماعی نهتنها تأثیر منفی در افکار عمومی دارند، بلکه میتوانند با ایجاد جو متشنج، رفتارهای ضد اجتماعی را تشویق کنند. در حالی که میتوان با استفاده از رسانههای رسمی و آنلاین، فرهنگ هواداری مثبت را گسترش داد و جلوی تقویت چنین گرایشهایی را گرفت.
در این میان، ضرورت توجه به نقش باشگاهها نیز نمیتواند نادیده گرفته شود. باشگاه سپاهان بهعنوان یک نهاد بزرگ فوتبالی در اصفهان به جای صدور بیانیههای مبهم باید در برابر رفتارهای منفی هواداران خود پاسخگو باشد و مسئولیتپذیری بیشتری از خود نشان دهد. این تنها در صورتی امکانپذیر است که باشگاهها برای بهبود رفتارهای هواداری اقدامات مؤثری انجام دهند. در این زمینه، کارگاههای آموزشی، معرفی الگوهای صحیح رفتار و حتی جریمههایی برای متخلفان میتواند نقش مهمی در اصلاح این وضعیت ایفا کند.
در نهایت، حضور زنان در ورزشگاهها باید بهعنوان یک حق طبیعی و اجتماعی پذیرفته شود. این موضوع نه تنها از نظر حقوقی، بلکه از جنبه انسانی و اجتماعی نیز قابل توجیه است. برای بهوجود آوردن فضایی امن و برابر، نیاز به همگرایی و همکاری بین مسئولان ورزشی، رسانهها و حتی خود هواداران است. اگر این اتفاقات همچنان ادامه پیدا کند، نهتنها به اعتبار فوتبال ایران لطمه وارد میشود، بلکه اعتماد عمومی به روند اصلاحات اجتماعی نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. تغییرات اجتماعی، در نهایت از تغییرات فردی و جمعی آغاز میشود و این تغییرات باید در سطح هواداری و فرهنگ عمومی فوتبال ایران بهطور جدیتر مورد توجه قرار گیرد.
البته اینهایی که گفتیم فقط مختص به باشگاه سپاهان و آن نقطه جغرافیایی نیست و تقریبا درباره سایر تیمها نیز شاهد چنین اتفاقاتی بودهایم. چه خوب که زین پس فوتبال آلوده به چنین اتفاقات تلخی نشود.