خشکی به «خزر» رسید! دریای خزر بی آب شد

کاهش شدید تراز آب دریاچه خزر در سال‌های اخیر این پهنه بزرگ محصور را با بحران مواجه کرده است. به طوری که کارشناسان این موضوع را فاجعه محیط زیستی قلمداد می‌کنند و معتقدند که طی ۷۵سال آینده ۲۴ تا ۳۴ درصد از وسعت این دریاچه را خشک می‌شود.

در حالی که طی دو دهه گذشته تراز آب این دریاچه ۲ متر کاهش یافته، ثبت ۷۰ سانتی متر افت تراز آب خزرتنها طی ۳ سال اخیر و پیش بینی کاهش ۳۰ سامنتی متری تراز آب خزر برای سال جاری، از بحرانی تر شرایط بزرگترین دریاچه محصور جهان حکایت دارد.

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد ادامه شرایط فعلی، تراز آب دریای خزر را تا ۷۵ سال آینده ۹ تا ۱۸ متر کاهش خواهد داد. این فاجعه محیط زیستی تاثیر منفی بر تالاب‌های ساحلی به ویژه تالاب انزلی و خلیج گرگان خواهد داشت. طبق نتایج این تحقیقات اگر تراز آب خزر ۹ مترکاهش یابد، ۲۴ درصد و در صورت کاهش ۱۸ متری آب خزر ۳۴ درصد از مساحت این دریاچه از بین می رود و خشک می‌شود.

فاجعه محیط‌زیستی در انتظار تالاب‌ها

یک متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی با اشاره به پیامدهای کاهش تراز آب خزر گفت: پسروی آب دریاچه خزر و کاهش تراز آن علاوه بر تاثیراتی که روی پهنه آبی دریا می گذارد، می تواند باعث افزایش غلظت نمک آب دریا، توسعه شوره زارها و بیابان زایی در سواحل شمالی ایران و دیگر کشورهای حاشیه خزر شود. از طرف دیگر این پسروی و کاهش تراز باعث می شود دهانه ورودی تالاب های ساحلی در شمال کشور از ساحل دریا فاصله بگیرد در نتیجه سرعت و شدت انتقال آب از تالاب های ساحلی به سمت دریا افزایش می یابد یعنی وقتی تراز دریاچه خزر پایین می آید، فاصله بین دهانه ورودی تالاب تا ساحل، می تواند تخلیه تالاب های ساحلی شمال کشور را سرعت ببخشد.

شنا کردن در این سواحل خزر ممنوع! | ۳۷۴ کیلومتر از سواحل خزر در زون آلودگی زیاد قرار دارد | پاک‌ترین و آلوده ترین سواحل خزر در کدام شهرهاست؟

علی ارواحی افزود: «در صورت ادامه شرایط حاضر، احتمال اینکه خلیج گرگان تا ۱۰ سال آینده شرایط بسیار خشکی را تجربه کند، یا تالاب انزلی در شرایط بدتری نسبت به امروز قرار گیرد، زیاد است. در آخرین گزارشی که از وضعیت تالاب انزلی اعلام شده بود گفتند که تا سال ۱۴۳۸ یعنی ۳۵ سال دیگر ممکن است کاملا خشک شود، علاوه بر این‌ها دیگر تالاب هایی که در استان های گلستان و شرق مازندران هستند مانند گمیشان، میانکاله، کیاشهر، زیباکنار و پارک ملی بوچاق نیز در معرض یک فاجعه محیط زیستی یا یک بحران قرار می گیرند.»

بهره برداری های بی رویه و تامین نشدن حقابه تالاب ها، کاهش ورودی آب از رودخانه‌ها به ویژه رود ولگا که ۸۵ درصد آب ورودی خزر را تامین می‌کند در کنار افزایش دما و تبخیر بالا ازعوامل کاهش تراز آب خزر در سال‌های اخیر است. آنطور که کارشناسان می‌گویند، اگر این روند ادامه پیدا کند، ممکن است دریاچه خزرتا پایان قرن ۲۱ به طور قابل توجهی کوچک و در صورت تشدید کاهش تراز آب، این دریاچه در سال‌های نه چندان دور ناپدید شود.
منبع: همشهری