بازگشت اساتید و دانشجویان اخراجی به دانشگاه؛ یعنی افزایش امید اجتماعی

عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم با اشاره به دستور رئیس‌‌جمهور برای بازگشت اساتید و دانشجویان اخراجی به دانشگاه گفت: این نوع اقدامات برای جامعه ای که همبستگی اجتماعیش آسیب دیده و برای جامعه ای که بین دولت و ملتش فاصله‌هایی ایجاد شده و سرمایه‌های دولت در جامعه به شدت کاهش پیدا کرده است کمک می کند به این که همبستگی اجتماعی و وفاق بیشتر و همچنین امید اجتماعی را در جامعه افزایش می‌دهد و به عدم مهاجرت بسیاری از این سرمایه‌های اساسی کمک می کند متاسفانه گزارش‌هایی که در ارتباط با مهاجرت اساتید و دانشجویان وجود دارد گزارش‌های خوبی نیست و این موضوع به کاهش این روند کمک می کند.

به گزارش گروه شهرنوشت «توسعه ایرانی» در دوره سه ساله وزارت محمد‌علی، زلفی‌گل در وزارت علوم تحقیقات و فناوری و با دستور وزیر کشور در اقدامی بی‌سابقه تعدادی از اساتید منتقد و مستقل اخراج و با به‌منظور خالص‌سازی در دانشگاه جایگزینی اساتید به اصطلاح ارزشی و انقلابی کلید خورد. در پی این اقدام بسیاری از اساتید مطرح و با سابقه علمی بسیار عالی به اجبار بازنشسته و یا به بهانه‌های مختلف از دانشگاه اخراج شدند. همچنین در دوره زلفی گل دانشجویان با احکام شدید انضباطی مواجه شدند.

یکی از وعده‌های مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌‌جمهوری، بازگشت اساتید و دانشجویان اخراجی به دانشگاه بود. وعده‌ای که با دستور او به وزیر علوم دولت چهاردهم محقق شد.

مسعود پزشکیان در آیین تودیع و معارفه وزرای علوم گفت: «همه اساتید و دانشجویانی که اخراج شدند به دانشگاه بازگردند» به گفته وی «کسی که یک کلمه به ما یاد دهد ما را بنده خود می کند. آنوقت ما اساتیدی که ما را به اینجا رساندند کنار می‌زنیم و فردی جوان را بالای سر این افراد قرار می‌دهیم که به این اساتید هم بی‌احترامی می‌کند. بنده اعلام کردم در خصوص همه اساتیدی که به هر طریقی دانشگاه‌ها با آنان لغو قرارداد یا اخراج کردند بازنگری کنید. دانشجوها را بازگردانید. حق است دانشجو حرف بزند. دانشجو نمی‌تواند آدم بدی باشد او فردا و آینده کشور است. دانشجو باید بتواند سوال کند.»

البته صحبت‌های بسیار مهم رئیس‌جمهور درباره بازگشت اساتید و دانشجویان اخراجی به دانشگاه واکنش‌هایی نیز به همراه داشت؛ حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با انتشار مطلبی نسبت به اظهارات اخیر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور درباره اساتید دانشگاه واکنش نشان داده و در صفحه کاربری خود در شبکه ایکس با اشاره به اخراج یکی از اساتید دانشگاه علامه در پی توهین به مهسا امینی در تلوزیون نوشت: «أَنصِف اللَّه وَ أَنصِف النَّاس مِن نَفسِک.. فَإِنَّک إِلاَّ تَفْعَل تَظْلِمْ

یکی می‌گوید نفله؛ عذرخواهی هم می‌کند، به دانشگاه دستور عزلش می‌رسد. یکی به مقدسات جامعه اهانت می‌کند، اصرار هم می‌کند، از دانشگاه مدارا و عدم برخورد خواسته می‌شود. برای مطالبه‌ی انصاف و عدالت از خود و نزدیکان آغاز کنیم.»

اما علیرغم واکنش عجیب رئیس‌ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها به صحبت‌های رئیس‌‌جمهور درباره بازگشت اساتید، این دستور بارقه‌هایی از امید را در بین فعالان دیگر عرصه‌ها از جمله فعالان حوزه آموزش ایجاد کرده و آنها در واکنش به صحبت‌های رئیس‌‌‌جمهور خواستار دستوری مشابه درباره معلمان اخراجی شدند. در همین رابطه محمد حبیبی از فعالان این حوزه در شبکه ایکس نوشت: «در دو سال اخیر بیش از ۳۳۰ معلم بخاطر فعالیت‌های صنفی و مدنی اخراج شده اند و هزاران معلم دیگر احکام انضباطی دریافت کرده‌اند.»

یکی از بنیادهای تعریف شده برای دانشگاه 

آزادی آکادمیک است

عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره پیامدهای صحبت‌های اخیر رئیس‌‌جمهور درباره بازگشت اساتید و دانشجویان به دانشگاه در میان جامعه دانشگاهی گفت: اگر بخواهیم منطق پزشکیان را درباره آنچه که بیان کرده است مطرح کنیم باید بگوییم که منطق اساسی و بنیادی رئیس‌‌‌جمهور این است که دانشگاه اساسا محل پرسش، گفتگو و نقد است و به یک معنی یکی از بنیادهای تعریف شده برای دانشگاه آزادی آکادمیک است که اگر این بنیاد را از آن بگیریم دیگر دانشگاه در جایگاه خود قرار ندارد و در واقع جایگاه خود را از دست می دهد.

غلامرضا ظریفیان، ادامه داد: دانشگاه به این دلیل می تواند نقش توسعه‌ای داشته باشد که دارای دو ویژگی اساسی باشد اولین ویژگی استقلال است و ویژگی دوم آزادی آکادمیک است. چندین سال قبل نیز در محیط دانشگاه موضوع کرسی‌های آزاداندیشی مطرح شده بود و اساس آن بر همین پایه بود چراکه دانشگاه محل تضارب افکار و گفتگو و نقد است. نهایتا بخشی از آنچه که مورد نقد و اعتراض قرار می گیرد نقد اجتماعی و سیاسی، نقد رویکردها و عملکردهایی هم است که نظام سیاسی انجام می دهد و طبیعتا این نقد می‌تواند برای نظام سیاسی مفید باشد البته اگر پذیرای این نقد باشد.

عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم تصریح کرد: رئیس‌‌جمهور که امروز مسئولیت حکمرانی سیاسی اجتماعی کشور را برعهده دارد در واقع استاد دانشگاه هم هست و با دانشگاه آشنایی دارد همچنین پیش از این مسئولیت ریاست دانشگاه را برعهده داشته اند و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم بوده که بخش مهمی از این وزارت خانه معطوف به دوره‌های مختلف آموزشی و آکادمیک است.

مفهوم منفی دانشجوی ستاره‌دار

از اقدامات نادرست برخی از دوره‌ها بود

ظریفیان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه بحث آزادی اندیشه و افکار در قانون اساسی ما تصویب شده است، گفت: دانشجویان همواره درعرصه فعالیت‌های سیاسی کنش داشته و حضور فعال داشته‌اند و متاسفانه هزینه‌های جدی را نیز پرداخته اند همین مفهوم منفی دانشجوی ستاره‌دار از اقدامات نادرست برخی از دوره‌ها بوده است که به دانشجوی فعال سیاسی اطلاق شده است و وقتی دانشجو فعالیت سیاسی را انجام داده است، این مفهوم ستاره‌دار شدن این است که او را محروم از تحصیل در مقاطع بالاتر کرده است که این موضوع یک بحث جداگانه را نیز می‌طلبد.

برای نظام بد است که کسی را که نسبت به جامعه بی تفاوت نبوده از تدریس محکوم کنیم

وی با بیان اینکه طبیعتا اساتید دانشگاه عموما از کریدورها و مسیرهای علمی و گزینش‌های مختلف عبور کرده‌اند، ادامه داد: به هر حال در حوادثی که در کشور رخ داده است این اساتید نسبت به مسئولیت اجتماعی‌شان بی‌تفاوت نبوده‌اند و نسبت به آن مسائل اجتماعی واکنش نشان داده و ممکن است در این همین رابطه در جایی صحبتی کرده یا نامه ای را امضا کرده باشند. تمام تلاششان این بوده است در این حوادث نگذارند در دانشگاه بر جوانان خشونت اعمال شود و از روی تعهد اجتماعی شان دست به این اقدامات زده‌اند تا بتوانند خشونت را کنترل کنند و در عین حال از حقوق دانشجو و دانشگاه هم دفاع کنند. این خیلی برای نظام ما بد است که کسانی که این نوع تعهد اجتماعی را داشته‌اند و نسبت به مسائل جامعه بی‌تفاوت نبوده‌اند را از ادامه تدریس در دانشگاه محروم کنیم.

    عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم: دستور رئیس‌جمهور مبنی بر بازگشت دانشجویان و اساتید اخراجی به دانشگاه‌ها، به همبستگی اجتماعی و وفاق بیشتر می‌انجامد و همچنین امید اجتماعی را در جامعه افزایش می‌دهد. از این رهگذر نیز به کاهش روند مهاجرت اساتید و دانشجویان به عنوان سرمایه‌های انسانی کشور کمک می‌کند 

عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم با بیان اینکه رئیس‌‌‌جمهور در وعده‌های انتخاباتی شان تکیه گاه اصلی شان نهج البلاغه امیرالمومنین (ع) بوده است، تصریح کرد: اگر بخواهیم نهج البلاغه امیرالمومنین(ع) را خلاصه کنیم نقطه کانونی آن عدل و انصاف است و طبیعتا این اقدام رئیس‌‌‌جمهور یک گام است برای تحقق وعده‌هایش در عرصه نظام یا نهاد آموزش است. فکر می‌کنم این موضوع را باید یک فرصت دانست و در نهایت از این پدیده به عنوان یک فرصت به آن نگاه کنیم.

ظریفیان  گفت: بسیاری از جوانان و اساتید خوب جامعه ما در عین حال که دارای سوابق درخشان علمی بودند، محروم شده‌اند و جای تاسف است که کشور از توانایی و تلاش این افراد محروم شود و باید تلاش کنیم از این فرصت استفاده کافی را ببریم. ما هر چقدر بتوانیم کمک کنیم به اینکه اگر در جایی برخورد ناعادلانه صورت گرفته است و برخورد غیر اصولی و غیرمتعارف بوده است، آن را اصلاح، بازسازی و رفع کنیم طبیعتا هم امید اجتماعی و هم همبستگی اجتماعی تقویت می‌شود.

نگاه دولت و رئیس‌‌‌جمهور

 بر همگرایی است

وی در واکنش به اظهارات برخی افراد در دانشگاه نسبت به این دستور رئیس‌‌‌جمهور گفت:  در عین حال معتقد هستم که هم رئیس‌‌‌جمهور و هم این دولت، نگاهشان بر گفتگو و همگرایی بیشتر است در مورد کسانی هم که مخالف این دستور رئیس‌‌‌جمهور هستند به نظرم این فرصت وجود دارد که با آنها گفتگو کنیم و فرصت‌ها و قوت‌های این کار را برای آنها برشمرد و در عین حال به این افراد متذکر شد که عدم همچین رویکردی تا چه میزان می تواند برای جامعه ما و به ویژه نسل جوان خسارت بار باشد.

حیات جامعه به عدم تبعیض و 

رعایت عدالت و انصاف است

عضو کمیته وزارت علوم شورای راهبری دولت چهاردهم  گفت: در تعبیری از بیانات امیرالمومنین (ع) آمده است که حیات دین به عدالت است. طبیعی است که حیات جامعه هم به عدم تبعیض و رعایت عدالت و انصاف است. افراد  هم به پیام عادلانه و هم عمل عادلانه پاسخ مثبت می دهند و این برای جامعه‌ای که همبستگی اجتماعیش آسیب دیده است و برای جامعه ای که بین دولت و ملتش فاصله‌هایی ایجاد شده و سرمایه‌های دولت در جامعه به شدت کاهش پیدا کرده است این نوع اقدامات کمک می کند به این که همبستگی اجتماعی و وفاق بیشتر و همچنین امید اجتماعی را در جامعه افزایش می‌دهد و به عدم مهاجرت بسیاری از این سرمایه‌های اساسی کمک می کند متاسفانه گزارش‌هایی که در ارتباط با مهاجرت اساتید و دانشجویان وجود دارد گزارش‌های خوبی نیست و این موضوع به کاهش این روند کمک می کند. 

    غلامرضا ظریفیان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: درحوادثی که در کشور رخ داد اساتید نسبت به مسئولیت اجتماعی‌شان بی تفاوت نبوده‌ و تمام تلاششان این بوده است که نگذارند در دانشگاه بر جوانان خشونت اعمال شود و در عین حال از حقوق دانشجو و دانشگاه هم دفاع کردند. این خیلی برای نظام ما بد است که کسانی که تعهد اجتماعی داشته‌اند و نسبت به مسائل جامعه بی‌تفاوت نبوده‌اند را از ادامه تدریس در دانشگاه محروم کند 

امیدواریم این موضوع درباره معلمان هم پیگیری شود

ظریفیان در پاسخ به این سوال که این دستور رئیس‌‌‌جمهور آیا می تواند درخصوص سایر فعالان صنفی مانند معلمان اخراجی هم ارائه شود، گفت: این دستور رئیس‌‌‌جمهور در ارتباط با اساتید و دانشجویان است. اما در مصاحبه روزهای اخیر قائم پناه معاون اجرایی رئیس‌‌‌جمهور که مسئول گزینش هم هستند به موضوع معلمان نیز اشاره کرده و نکاتی در مصاحبه معاون اجرایی رئیس‌‌‌جمهور مطرح شده است که به نظر می رسد سیاست رئیس‌‌‌جمهور درباره معلمان نیز این است که همین نگاه را در برخورد با معلمان داشته باشند و ما هم امیدواریم این موضوع درباره معلمان هم پیگیری شود.