شکست اردوغان، دغدغه باکو را از سر تهران دور خواهد کرد؟

رضا عابدی: ترکیه درگیر شکاف است/ آسیب قلیچداراوغلو برای ایران، نگاه غرب گرایانه است/ ترکیه با قلیچداراوغلو در منطقه ضعیف می‌شود / مهرداد سعادت: هرکسی پیروز شود تجارت بخش خصوصی ایران و ترکیه پا برجاست / ضیا یلماز: انتخابات احتمالا به دور دوم می‌رود/ قلیچداراوغلو بیش از اردوغان نمی‌تواند برای ایران مشکل سازی کند

انتخابات ترکیه در جریان است و اردوغان در وضعیت سختی قرار دارد؛ عملکرد چند سال اخیر او نشان داد که افکار عمومی و توجه به مطالبات مردم ترکیه در زیر سایه نظرات ایدئولوژیک و سیاسی و قوم گرایانه او چندان اهمیتی ندارد. همین ایجاد شکاف و تضاد در ترکیه باعث شد قلیچداراوغلو بتواند بخش‌های گسسته ترکیه که عمدتا از دست اردوغان شکایت داشتند را به سمت خود جلب کند.

رضا عابدی گناباد، کارشناس مسائل ترکیه، درباره ایجاد صحنه بندی جدید در انتخابات ترکیه به «انتخاب» گفت: تقابل در دوره قبل هم بود و رقیب اردوغان رای بدی هم نیاورد، اما مسئله این است که در این دوره وضعیت درونی ترکیه با توجه به اقتصاد و زلزله اخیر آشفته است.

او گفت: بحث دیگر این است که ما در ترکیه شکاف‌های متعددی را داریم، این شکاف‌ها در ایران هم وجود دارد و در تمامی کشور‌ها شکاف‌های سیاسی پررنگ شده است. در جامعه فرانسه و آمریکا هم این شکاف‌ها را می‌بینیم، اما شدت و ضعف‌ها متفاوت است. ما در ترکیه شکاف‌های سنتی داریم، مثلا شکاف بین ترک‌ها و کورد‌ها را از گذشته داریم، شکاف بین مذهبی و غیرمذهبی را داریم، شکاف توسعه را بین شرق و غرب ترکیه داریم و این موارد در تبلیغات انتخاباتی ترکیه قابل مشاهده است. علاوه بر این بعد از داستان کودتای ناکام ۲۰۱۶ و محدودیت‌هایی که توسط اردوغان ایجاد شد یک بخشی از نارضایتی‌های سیاسی و امنیتی نیز اضافه شد و ما یک فضای سیاسی دو قطبی را در ترکیه شاهد هستیم. دیشب اردوغان به مسجد ایاصوفیه می‌رود آقای قلیچ به مزار آتاتورک می‌رود و این‌ها نشان دهنده شکاف هاست.

وی درباره احتمال پیروزی قلیچداراوغلو گفت: اصلا قابل پیش بینی نیست که چه کسی رای می‌آورد؛ نظرسنجی‌های اخیر نیز در ترکیه نشان داده اند که خطا دارند. اکثر نظرسنجی‌ها آرا نزدیک را نشان می‌دهند.

عابدی گناباد درباره نگاه ایران به پیروزی و شکست قلیچداراوغلو و امتیازات و زیان‌های او گفت: نمی‌توان به این مسئله مطلق نگاه کرد؛ پیروزی آقای قلیچداراوغلو ممکن است نکات مثبت و منفی داشته است؛ آسیب آن نگاه غرب گرایانه آقای قلیچداراوغلو است بخصوص حمایت ایشان از گسترش ناتو نشان می‌دهد که تفکرات ایشان چگونه است. شاید از این باب یک آسیب برای ایران باشد، بخصوص برای روابط اقتصادی و سیاسی که با ترکیه داریم،

او ادامه داد: در دوره اردوغان با وجود تمامی مشکلاتی که با او داشتیم امتیازاتی داشت. البته یک حسن آقای قلیچداراوغلو این است که نگاه قوم گرایانه و افراطی را ندارد و به همین خاطر علی اف تلاش دارد که اردوغان رای بیاورد و اگر اردوغان شکست بخورد روابط قوم گرایانه با آذربایجان و حمایت‌های همه جانبه از رژیم علی اف کاهش می‌یابد. این نگاه قلیچداراوغلو در مقابل نگاهی غربی اش به نفع ایران است و تفکرات نوعثمانی ندارد. نکته دوم مثبت این افراد این است که ائتلاف شکل گرفته به نفع قلیچداراوغلو، هفت جانبه و بر سر یک دشمن مشترک است و پس از پیروزی آن‌ها بر سر قدرت درگیر می‌شوند و ترکیه حداقل ۳ سال درگیر این مسائل خواهد شد. قلیچداراوغلو می‌خواهد نظام ریاستی را کنار بگذارد و به نظام پارلمانی رو بیاورد که پارلمان ترکیه هم به دست جریان اردوغان است. ترکیه در منطقه با این روند ضعیف می‌شود.

مشکلی با روسای جمهور ترکیه نداریم

مهرداد سعادت، رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکیه هم در گفت و گو با «انتخاب» گفت: بخش خصوصی ایران و ترکیه رابطه خوبی دارند، ما تجارتمان را به صورت برد برد انجام می‌دهیم و همیشه این اتفاق افتاده است و سیاسیون اصلا ارتباطی نداریم، کارمان هم با آن‌ها خداراشکر گره نخورده است. یک نکته طلایی بین بخش خصوصی دو کشور روابط خوب است و هر دولتی هم بیاید ما کارمان را در تجارت انجام می‌دهیم. آن‌ها به دنبال سود هستند و هر طرفی انتخاب شود این تجارت را دارند. ما هیچ مشکلی با روسای جمهور ترکیه نداریم.

او افزود: تجارت ما با ترکیه در حال افزایش است و صادرات ما بیشتر از واردات ماست. تراز تجاری ما با ترکیه به نفع ایران مثبت است. کار‌هایی که اتاق مشترک و سازمان توسعه تجارت انجام داده اند نتیجه داده است البته آمار فعلی راضی کننده نیست و ما پتانسیل‌های بیشتری برای تجارت داریم. ترکیه دومین مقصد تجاری بین همسایگان ماست و برای ما مهم است.

سعادت سپس درباره امتیازات پیروزی قلیچداراوغلو در راستای تجارت با ایران گفت: هر سیاستی که طرف پیروز در ترکیه اتخاذ کند ما یک فرصت از آن در می‌یابیم. انشالله بعد از انتخابات نقشه راهمان را ارائه می‌دهیم که از مزیت‌های ترکیه استفاده بیشتری بکنیم. ما از طریق ترکیه می‌توانیم با غرب ارتباط بیشتری بگیریم. ما همیشه فکر کردیم اگر ترکیه به سمت غرب تمایل پیدا کند برای تجارت خارجی ما مفید است. ترکیه کشور مهمی برای تجارت خارجی ماست و باید مسائل سیاسی و اقتصادی مان را با این کشور حل کنیم تا تجارت روان‌تر صورت بگیرد.

تمایلات غرب گرایانه قلیچداراوغلو مشکلی برای ایران ایجاد نمی کند

ضیا یلماز، کارشناس مسائل ترکیه، هم درباره احتمال ایجاد تغییرات اساسی در ترکیه پس از انتخابات به «انتخاب» گفت: تغییرات جزئی قطعا از سوی قلیچداراوغلو در صورت پیروزی انجام می‌شود، اما در کلیت سیاست‌ها نمی‌تواند تغییرات اساسی دهد؛ عضویت ترکیه در ناتو یا وابستگی به غرب مسیر سختی است که اردوغان یا قلیچداراوغلو نمی‌توانند به آسانی به آن برسند. من توقع ندارم که تغییرات اساسی رخ دهد.

وی درباره احتمال پیروزی قلیچداراوغلو افزود: آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود، اما اگر آرا خاکستری به یک طرف دیگر تمایل پیدا کند شاید در آخرین لحظه‌ها بتواند قلیچداراوغلو را به پیروزی برساند. البته احتمال ضعیف است که دور اول کار تمام شود.

یلماز در پایان درباره نگاه ایران به پیروزی قلیچداراوغلو گفت: از اول پیروزی انقلاب در ایران تا کنون دولت‌های متفاوتی در ترکیه سر کار آمده اند و نسبت به ایران همیشه احتیاط داشته اند، ایران هم مراقب بوده است. بین ترکیه و ایران یک تعادل و موازنه برقرار است و سعی می‌کنند پنهانی مبارزه کنند، اما در ظاهر هوای یکدیگر را دارند. در ترکیه هر کسی سر کار بیاید رابطه اقتصادی را با ایران دارند. من فکر نمی‌کنم تمایلات غرب گرایانه قلیچداراوغلو مشکلی برای ایران ایجاد کند و او قطعا بیشتر از اردوغان نمی‌تواند برای ایران مشکل ایجاد کند؛ از جمله در قفقاز و سوریه!