سختي‌هاي راه اربعين
«مردم لطفا به سمت مرزها حركت نكنند؛ پليس به دليل خطراتي كه در كمين سلامتي زايران وجود دارد آماده مسدودسازي مرزها است.» اين عباراتي است كه احمد وحيدي وزير كشور و ساير مسوولان ستاد مركزي اربعين صبح روز جمعه و پس از انتشار خبر ازدحام فراوان در مرزهاي غرب و جنوبي مطرح كرده‌اند.
روزنو :
روزنو :ظرفيت‌هاي استقبال ميليوني از زائران ايراني در عراق، موجود نيست
مشكلاتي چون «ازدحام فراوان مسافران» در مرزها، «گرماي بالاي 45 درجه»، «نبود امكانات اوليه»
مانند «آب»، «بهداشت و درمان» «حمل و نقل»، «تغذيه» و همچنين افزايش آمار بيماران كار را به جايي رساند كه وزير كشور صبح روز جمعه از زائران خواست به هيچ‌وجه به سمت مرزها حركت نكنند
«مردم لطفا به سمت مرزها حركت نكنند؛ پليس به دليل خطراتي كه در كمين سلامتي زايران وجود دارد آماده مسدودسازي مرزها است.» اين عباراتي است كه احمد وحيدي وزير كشور و ساير مسوولان ستاد مركزي اربعين صبح روز جمعه و پس از انتشار خبر ازدحام فراوان در مرزهاي غرب و جنوبي مطرح كرده‌اند. وضعيتي كه بسياري از تحليلگران معتقدند به دليل عدم آشنايي دولت با ضرورت‌روهاي لجستيكي، فني، راهبردي و خدماتي راهپيمايي اربعين و پخش برنامه‌هاي تشويقي صدا و سيما براي حضور راهپيمايان در مرزها شكل گرفته است.
اخباري در شبكه‌هاي اجتماعي و خبرگزاري‌ها درخصوص بروز مشكلات عديده براي ايرانيان در مسير راهپيمايي اربعين دست به دست مي‌چرخيد كه هر لحظه بر شدت نگراني‌ها مي‌افزود. اخباري كه آرام آرام به مهم‌ترين سوژه توييتر فارسي و ساير شبكه‌هاي مجازي بدل شد و بازار بحث و تبادل‌نظر درخصوص آن حسابي گرم شد. منتقدان تصميمات دولت با اشاره به اينكه تشويق مردم به حضور در راهپيمايي اربعين، بدون پيش‌بيني‌هاي لازم و ايجاد بسترهاي مناسب، چيزي جز حوادث تلخ به دنبال نخواهد داشت، نسبت به رفتارهاي هيجاني دولت و صداوسيما در اعلام فراخوان عمومي براي حضور ميليوني مردم در مرزها انتقاد مي‌كردند. كار به جايي رسيد كه حتي سخنگوي دولت و وزير اقتصاد اعلام كردند به هر فرد ايراني كه در اربعين حاضر باشد، 5 ميليون تومان وام تعلق خواهد گرفت. اما هر اندازه كه اين فراخوان‌هاي تشويقي دولت براي حضور مردم در مرزها افزايش پيدا مي‌كرد، نشانه‌هاي بحران در سرويس دهي به مسافران نيز بيشتر هويدا مي‌شد و ناظران بيروني متوجه مي‌شدند كه شهرهاي مرزي ايران، ظرفيت لازم براي پذيرش اين تعداد مسافر را ندارند.
مشكلاتي چون «ازدحام فراوان مسافران»در مرزهاي جنوبي و غربي، «گرماي بالاي 45 درجه»، «نبود امكانات اوليه» مانند «آب»، «بهداشت و درمان» «حمل و نقل»، «تغذيه» و همچنين افزايش آمار مصدومان، بيماران و زخمي‌ها كار را به جايي رساند كه نهايتا وزير كشور صبح روز جمعه بيانيه‌اي را منتشر و از زايران خواست به هيچ‌وجه به سمت مرزها حركت نكنند، وحيدي همچنين از آمادگي پليس براي مسدودسازي مرزها خبر داد. بلافاصله پس از وزير كشور استانداران كرمانشاه و خوزستان نيز در جريان گفت‌وگوهاي رسانه‌اي نسبت به وضعيت نامساعد موجود در مرزها هشدار دادند و از مردم خواستند به هيچ‌وجه به اين استان‌ها سفر نكنند.
اما در شرايطي مسوولان در روز جمعه متوجه شدند كه ظرفيت‌هاي لازم براي استقبال ميليوني از زايران ايراني و عراق موجود نيست كه طي هفته گذشته، بسياري از تحليلگران نسبت به اين تبعات اين نوع فراخوان‌هاي عمومي هشدار مي‌دادند و نسبت به چشم‌انداز آينده در شهرهاي مرزي اظهار نگراني مي‌كردند. اما دولت و صدا و سيما و ساير رسانه‌هاي اصولگرا بدون توجه به اين تذكارها با پخش مستمر برنامه‌هاي زنده و ميداني از مرز ايران و عراق مردم را تشويق به حضور در راهپيمايي اربعين مي‌كردند. رويكردي برآمده از برخوردهاي جناحي كه با هدف انتقاد از دولت قبل، برنامه‌ريزي شده بود تا اين پيام به افكار عمومي ارسال شود كه دولت قبل در برابر حضور ايرانيان در راهپيمايي مانع‌تراشي مي‌كرد، ولي اين دولت مسير حضور زوار ايراني را فراهم مي‌كند. اما نهايتا اين برخوردهاي غيرتخصصي منجر به انتشار اين بيانيه شد كه: «همه مرزهاي زميني منتهي به عراق تا اطلاع ثانوي بسته خواهد بود.»
مراجعه ۸۴۰۷ نفر به هلال احمر در عراق
مشكلات موجود در مسير متقاضيان حضور در عراق تنها مختص مسير زميني نبود؛ براساس اعلام خبرگزاري‌ها، قيمت بليت هوايي اربعين به بيش از 60 ميليون تومان افزايش پيدا كرد. از سوي ديگر برخي اخبار غيررسمي از تشكيل بازار سياه بليت هوايي كربلا و نجف به قيمت‌هاي بالاي 100ميليون تومان خبر مي‌دادند.اين در حالي است كه مثلا بليت سفر هوايي به فرانكفورت آلمان بين 15 تا 18ميليون تومان برآورد مي‌شود. اما در شرايطي كه همچنان اخبار ضد و نقيضي درخصوص مشكلات موجود در شهرهاي مرزي ايران و شهرهاي منتهي به نجف و كربلا مخابره مي‌شد، رييس جمعيت هلال احمر ايران خبر داد كه ۸۴۰۷ نفر از زايران ايراني در عراق به نيروهاي هلال احمر جهت دريافت خدمات پزشكي مراجعه كردند. از سوي ديگر خبرگزاري‌ها از زخمي شدن 18 ايراني به دليل تصادف در محورهاي مرزي ايران خبر دادند.
حسين كوليوند با اشاره آمار مراجعات زايران ايراني به نيروهاي هلال احمر در عراق گفت: تا به امروز تعداد ۳ هزار و ۷۶۴ نفر از زايران در كربلاي معلي به مراكز درماني كه تحت پوشش هلال احمر جمهوري اسلامي هستند مراجعه كردند. بيشترين مراجعه زائران در كربلا به دليل تزريقات، سرم‌تراپي و تست قند خون بوده است. تعداد ۳ هزار و ۵۴۵ نفر هم در نجف اشرف به مراكزي كه نيروهاي هلال احمر در آنجا حضور داشتند به جهت انجام خدمات درماني مراجعه كردند كه البته در نجف مهم‌ترين علت مراجعه زائران، تزريقات و بعد از آن دريافت سرم بوده است. در مسير نجف تا كربلا هم ۵۹۲ نفر به نيروهاي هلال احمر مراجعه كردند كه بيشترين دليل مراجعه تزريقات، سرم‌تراپي و مشكلات زنان بوده است. وي با اشاره به اينكه ۵۰۶ نفر از زايران در كاظمين به نيروهاي هلال احمر مراجعه كردند، افزود: در سامرا و سيدمحمد هيچ زايري به نيروهاي هلال احمر مراجعه نكرده‌اند. همچنين در كربلا ۱۸ نفر از بيماران براي دريافت مراقبت‌هاي پزشكي بيشتر و در نجف ۱۴ نفر به بيمارستان عراق اعزام شدند. كوليوند در پايان گفت: متاسفانه ۹ نفر از زايران ايراني در كربلا جان باختند.
مرز عراق براي زايرين ايراني تا اطلاع بعدي بسته شد
بلافاصله پس از اظهارات وزير كشور بود كه معاون وزير كشور ايران و رييس ستاد مركزي اربعين از بسته بودن مرز عراق به روي زايران اربعين حسيني تا اطلاع ثانوي خبر داد. مجيد ميراحمدي، معاون وزير كشور ايران و رييس ستاد مركزي اربعين اين كشور از بسته بودن مرز عراق به روي زائران اربعين حسيني تا اطلاع ثانوي خبر داد. وي گفت كه همه مرزهاي منتهي به معابر خروجي زايران به عراق به دليل نگراني از امنيت و سلامت زايران تا اطلاع بعدي بسته شد. ميراحمدي افزود كه اساس نگراني هم، نبود آمادگي و زمينه‌ها و بسترهاي طرف عراقي در سرعت عمل پذيرش زايران، سرعت عمل در نقل و انتقالات و ناكافي بودن امكانات در آن سوي مرز، كثرت جمعيت و هواي گرم است. رييس ستاد مركزي اربعين ايران تصريح كرد كه به همه پايانه‌هاي مسافربري كشور ابلاغ شده است سفرها به سمت مرز لغو شود. وجوه بليت‌ها مسترد خواهد شد. وي اظهار داشت كه صدور گذرهاي موقت اربعين هم متوقف شد. اين تصميم براي حفظ سلامت زايران اتخاذ شده است. عزيزاني هم كه در مسير هستند تلاش كنند برنامه خود را تغيير دهند؛ صرفا كساني كه در پايانه‌هاي مرزي هستند، تلاش مي‌شود در ساعات آينده با مديريت و كنترل اطمينان‌بخشي يا توجيه شوند كه برگردند يا اينكه با شرايط اطمينان‌بخشي از مرز عبور داده شوند. به وي همچنين اعلام كرد كه نيروي انتظامي نيز از چاپ گذرنامه ويژه اربعين و تمديد گذرنامه فعلا خودداري مي‌كند تا شرايط تغيير كند. اين شرايط بحراني در شرايطي ايجاد شده كه به نظر مي‌رسد شهرهاي مرزي ايران ظرفيت‌هاي لازم براي پذيرش اين تعداد مسافر را ندارد.
وضعيت نگران‌كننده زوار در پايانه‌هاي مرزي
يكي ديگر از چهره‌هايي كه درخصوص شرايط اربعين با رسانه‌ها گفت‌وگو كرد، سردار محمد شرفي فرمانده قرارگاه اربعين فراجا بود كه در راديو اربعين به تشريح آخرين وضعيت حضور زوار در مرزهاي عراق پرداخته و اظهار داشت: بعد از وضعيتي كه در مرز خسروي به وقوع پيوست و وضعيت نگران‌كننده‌اي را به دليل عدم خدمت‌دهي مناسب در طرف عراقي، ظرفيت نامناسب در حمل و نقل، كندي كار و به خصوص آفتاب و گرماي هوا شاهد بوديم كه سلامت زوار را به خطر انداخت، دستگاه ديپلماسي وارد كار شده و درنهايت با همكاري طرف عراقي در آن موقع قضيه حل شد. سردار شرفي تصريح كرد: ديشب در مهران نيز شاهد كندي خدمات، نبود حمل و نقل عمومي، نبود خدمات و حتي آب در آن سوي مرز بوديم كه شرايط خطرناكي را به وجود آورد و زوار را دچار ناراحتي تنفسي كرد در صورتي كه امداد و نجات نيز در آن طرف ضعيف بود. در سفري كه وزير كشور و مسوولان به كشور عراق داشتند، تعهداتي گرفته شد اما اين تعهدات عملي نشد و شرايط نگران‌كننده باز هم به وجود آمد كه درنهايت با توجه به شرايط موجود، ساعت يك بامداد جلسه اضطراري ستاد اربعين تشكيل شد. سردار شرفي اعلام كرد: تصميم گرفته شد كه فعلا زواري كه هنوز سوار اتوبوس نشده‌اند، بليت‌هاي‌شان صادر نشده و وجوه به آنها استرداد شود.
تا لحظه تنظيم اين گزارش شرايط در مرزهاي زميني ايران و عراق همچنان بحراني گزارش مي‌شود و مسوولان همچنان به مردم توصيه مي‌كنند از هرگونه سفر به مرزها خودداري كنند. «اعتماد» در جريان گفت‌وگو با يكي از راهپيمايان اربعين تلاش كرد تا گفت‌وگويي درخصوص مشكلات در مرز و كشور عراق منطقه داشته باشد. اين زاير ايراني در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: «مهم‌ترين مشكل در مرز مهران گرماي شديد، هوا و نبود آب و غذاي مناسب بود. قيمت اقلام خوراكي در مهران بسيار افزايش پيدا كرده است. از سوي ديگر وسايل حمل و نقل نيز فراهم نشده است. نه در عراق و نه در ايران خودروي مناسب براي حمل و نقل وجود ندارد.» اين مسافر راهپيمايي اربعين كه سابقه حضور در مراسم اربعين سال‌هاي قبل را نيز دارد، مي‌گويد: «به نظرم امسال حجم مسافران با سال‌هاي قبل قابل مقايسه نيست، اين در حالي است كه دولت قبل از اعلام فراخوان بايد بسترهاي لازم را نيز فراهم مي‌كرد كه به اين ضرورت‌ها توجهي نشده است. ضمن اينكه امسال مردم عراق نيز حضور كمرنگ‌تري در مسير دارند. طي سال‌هاي قبل بسياري از نيازهاي مردم توسط مردم عراق تامين مي‌شد اما امسال به نظر مي‌رسد اين حضور كمي كمرنگ‌تر شده است.»
دستور رييس‌جمهور براي رفع مشكلات موجود در مسير پياده‌روي زايران اربعين
رييس‌جمهور در تماس تلفني با احمد وحيدي وزير كشور در مرز مهران كه روز گذشته به كشور عراق سفر كرده بود، ضمن دريافت گزارشي از گفت‌وگو‌ها و توافقات وزير كشور با مقامات عراقي در جهت سهولت و تسهيل سفر زايران، آخرين وضعيت و شرايط حمل و نقل زوار اربعين به ويژه شرايط عبور و مرور در مرزهاي زميني را پيگيري كرد. رييسي با صدور دستوراتي خطاب به مسوولان دولتي، بر خدمات‌رساني بهتر و رفع مشكلات موجود در مسير زايران عتبات تاكيد كرد
منبع: اعتماد
