موفقیت‌های نفتی، برگ برنده در دست تیم مذاکره‌کننده

رو نو:عملکرد یک ساله دولت سیزدهم نشان داد اگرچه تحریم‌های صورت‌گرفته، محدودیت‌های بسیاری برای صنعت نفت کشور به همراه داشت اما اراده مدیران و باور متخصصان توانست اثرگذاری تحریم را در حوزه تولید و صادرات نفت کاهش دهد.

 افزایش صادرات نفت‌خام و میعانات‌ گازی از طریق انعقاد قراردادهای جدید فروش، تمرکز بر بازارهای جدید صادراتی و بهره‌گیری از متد‌های متنوع فروش ازجمله تهاتر، سیاست دولت وزیر نفت در صادرات نفت بوده است.

در نتیجه این سیاست‌ها، شکستن رکورد فروش نفت و میعانات گازی در سه سال اخیر و رشد ۴۰ درصدی صادرات نفت‌خام و میعانات گازی نسبت به ماه آخر دولت قبل، محقق شده است.

۲.۵ برابر شدن وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، میعانات گازی، گاز طبیعی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل آن، نتیجه سیاست‌های اعمال‌شده در دولت سیزدهم بوده است.

اما چه شد که در این یک‌ساله به موفقیت‌هایی از این دست نائل آمدیم؟ «شهروند» برای دریافت پاسخ مناسب در این زمینه به بهانه یک‌سالگی استقرار دولت با جواد اوجی، وزیر نفت به گفت‌وگو پرداخته است.

مهم‌ترین چالش‌ها و توفیقات شما طی یک سالی که از عمر دولت می‌گذرد در چه حوزه‌هایی خلاصه می‌شود؟

وقتی دولت سیزدهم در شهریور ۱۴۰۰ کار خودش را شروع کرد در حوزه نفت، بزرگ‌ترین چالش بحث میعانات گازی روی آب بود. 87 میلیون بشکه میعانات گازی روی آب داشتیم و این شرایط سختی بود و از طرفی زمستان را هم در پیش رو داشتیم.

برای ما فروش میعانات گازی مهم بود بخصوص در پیک زمستان مجبور بودیم تولید گاز را به‌صورت حداکثری داشته باشیم. این یعنی حداکثر تولید میعانات را هم داریم و باید این محصول جانبی را صادر می‌‌کردیم. لازم بود تدابیری بیندیشیم و تدابیر خوبی اندیشیده شد. ما با بازاریابی مناسب، متدهای مختلف در قراردادها و سقف فروش را افزایش دادیم و مثل گذشته میعانات گازی جدید را روی آب نگه نداشتیم و تا به‌حال، بالغ بر 40 درصد میعانات ذخیره‌شده روی آب را استفاده کرده‌ایم.

روش کار این بود که مصارف داخل کشور را افزایش دادیم و علاوه بر آن صادرات خوبی را هم در دستور کار قرار دادیم. یعنی ما چیزی به حجم میعانات روی آب اضافه نکردیم و میعاناتی را که روی آب بود، صادر یا در داخل مصرف کردیم. مصارف داخلی در پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها بود که از این موقعیت بهره بردند. در اردیبهشت 1400 صادرات میعانات گازی ما رقم خیلی پایینی بود؛ 7هزار بشکه در روز. ولی الحمدلله هم صادرات از نظر حجمی تا 237 هزار بشکه نیز افزایش داشت و علاوه بر آن مصارف را در داخل افزایش دادیم که از این طریق ارزش افزوده بیشتری به دست آوردیم.»

از ماجرای کمبود گاز در زمستان چگونه عبور کردید؟

فروش میعانات گازی و تولید حداکثری گاز در زمستان به جلوگیری از خاموشی‌ها انجامید. الحمدلله سال گذشته یک ساعت هم ما کاهش در تولید گاز نداشتیم. در ماه‌های اول استقرار دولت سوخت‌رسانی به مخازن مایع نیروگاهی را افزایش دادیم تا بروند روی سوخت دوم و مایع.

پیش‌بینی شما از درآمد نفتی در ۱۴۰۱ چیست؟ به عبارت بهتر چه برنامه‌‌ای برای افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی دارید؟

یکی از چالش‌های پیش روی دولت فروش نفت است. فعلا با بازاریابی و ورود به تمام بازارها در آسیا، آمریکای لاتین، اروپا و آسیای دور بازارهای خوبی پیدا کرده‌ایم و در این میان از متدهای جدید و ابتکاری قراردادی نیز استفاده کردیم تا حجم صادرات را بالا ببریم. در کنار آن، استفاده از نیروهای متخصص در صنعت نفت که توانایی و تعهد داشتند، یاری کرد روند فروش نفت و میعانات گازی تغییر کند.

میزان سرمایه‌گذاری در صنعت نفت نسبت به دولت قبل چه تغییری کرده است؟

متاسفانه در چندسال گذشته سرمایه‌گذاری آن‌چنانی به دلیل تحریم‌ها در حوزه نفت و گاز صورت نگرفت. تولید به مصرف نزدیک شده و سربه‌سر شده بود. بخصوص در حالیکه پیک مصرف بعد از کرونا را داشتیم و از ظرفیت‌های پالایشی استفاده نمی‌کردیم. این عدم‌سرمایه‌گذاری باعث کاهش تولید شده بود و نتوانسته بودیم مطابق اسناد بالادستی شاهد تحقق سقف موردنظر برنامه ششم توسعه باشیم. براساس برنامه ششم توسعه باید میزان تولید گاز شیرین به عدد روزانه یک‌میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسید که این عدد 850 میلیون شده بود. از ابتدای دولت سیزدهم 80 میلیارد دلار تفاهمنامه و قرارداد در حوزه میدان‌های نفتی و گازی و پتروپالایشگاه‌ها امضا کردیم؛ 40 میلیارد دلار تفاهمنامه نیز با گازپروم روسیه در بخش‌های مختلف امضا شده است و مانعی برای آن وجود ندارد.

با فروکش کردن اوج همه‌گیری کرونا احتمال افزایش سفرها و در کل ترددها امری قابل پیش‌بینی بود. برای تامین بنزین مصرفی مردم چه مشکلاتی پیش پای شما قرار دارد؟

مصرف بنزین هم اکنون در بیشینه تاریخی خود قرار دارد و گاهی از تولید نیز فراتر می‌رود. در تابستان مصرف بنزین گاهی به 120میلیون لیتر در روز رسیده است در حالیکه تولید 103 میلیون لیتر بوده و این موضوع امنیت انرژی را به خطر می‌اندازد. با این‌حال، وزارت نفت با تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مناسب توانسته بنزین مصرفی مردم را تامین کند.

به نظر شما افزایش تولید نفت در دولت سیزدهم چقدر به تقویت قدرت چانه‌زنی ایران در مذاکرات برجام کمک کرده است؟

از زمانی که ترامپ در سال 1397 تحریم‌های ظالمانه را علیه ایران وضع کرد تا صادرات نفت را صفر کند، با تلاش مستمر نیروهای صنعت نفت، آرزویش به گور رفت. با بازاریابی‌های جدید و کار جهادی، ما توانستیم حجم صادرات را بالا ببریم و اینها قطعا یک برگ برنده در دست تیم مذاکره‌کننده ایران است. هدف دشمن این بود که صادرات و درآمدهای ارزی را کاهش دهد که الحمدلله با همکاری تمامی نیروها، ناتوان شد و حالا ما دست بالا را در مذاکرات داریم.

در صورت توافق و اجرایی شدن برجام ایران می‌تواند سهم خود را در بازارهای جهانی پس بگیرد؟

در صورت رفع تحریم‌ها ایران آمادگی آن را دارد که بخشی از انرژی کشورهای دیگر را تامین کند. همانطور که بارها اعلام کرده‌ایم تحریم‌های ظالمانه آمریکا علاوه بر مشکلاتی که برای مردم ما بوجود آورده موجب آسیب دیدن خیلی از کشورها شده و جمهوری اسلامی قطعا در صورتی که توافق صورت گیرد آمادگی حضور قوی در بازارهای جهانی را دارد.

توسعه نفتی چه کمکی به مناطق نفت‌خیز اما محروم می‌کند؟

سیاست ما این است هر جا که تاسیسات نفت داریم باید مردم بهره‌مند شوند. هم در سفرهای استانی و هم برنامه‌های خودمان در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی سعی کرده‌ایم پروژه‌های عام‌المنفعه مانند ساخت مدرسه، راهسازی، آبرسانی، کمک به دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها و …را برای مناطق محروم تعریف کنیم.

سفرهای استانی رئیس‌جمهوری و حضور میدانی در کنار مردم، نشان از اهتمام دولت بر مواجهه مستقیم با مسائل و حل آنها دارد. وزارت نفت خود را متعهد به اجرای کامل مصوبات سفرها و ایفای مسئولیت اجتماعی در قبال جوامع محلی می‌داند و تا به‌حال ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ۱۴ هزار میلیاردتومان اعتبار به این موضوع اختصاص یافته است.

بیشتر فعالیت‌های مذکور در مناطق نفت‌خیز و گازخیز در حال انجام است و در این زمینه عمده منابع مالی صرف امور عمرانی می‌شود.

در تابستان امسال شاهد خاموشی قابل توجهی نبودیم. چطور شاهد این اتفاق بودیم؟

امسال اگر خاموشی اتفاق نیفتاد بخش اعظم آن مربوط به تامین سوخت نیروگاه‌ها بود که با تلاش سربازان گمنام صنعت نفت محقق شد. تابستان امسال یکی از راهکارهای وزارت نیرو با همکاری وزارت نفت برای عبور بدون خاموشی از اوج بار تابستان امسال، افزایش توان تولید برق از طریق ظرفیت خالی نیروگاه‌های موجود در پروژه‌های صنعت نفت بود که توانست آن را با موفقیت اجرا کند و تا امروز خاموشی گسترده در شبکه برق نداشته باشیم. در زمینه گازرسانی به این نیروگاه‌‌‌‌‌‌ها وزارت نفت امسال فراتر از تعهدهای خود عمل کرده است. نکته قابل تامل اینکه علاوه بر همه اینها، وزارت نفت تولید سه نیروگاه خود را به شبکه برق سراسری افزود.

دورنمای وضعیت انرژی در جهان را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

در مورد تامین انرژی جهانی با توجه به مناقشات روسیه و اوکراین و مشکلات تامین انرژی در اروپا می‌توان گفت که قطعا امسال زمستان سختی در انتظار دنیاست. برای واردکننده‌های انرژی اروپایی، افزایش قیمت حامل‌های انرژی اتفاق می‌افتد. فاصله زمانی تا زمستان کم و تامین آن از سایر کشورها زمانبر است.

چه برنامه‌ای برای کاهش خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر از نفت دارید؟

یکی از نگاه‌های ما بحث جلوگیری از خام‌فروشی در نفت و گاز بود. می‌دانید که فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی‌ به لحاظ اهمیتی که در جهان دارند، تحریم‌ناپذیرند. از طرفی تبدیل گاز و نفت برای ما ارزش افزوده دارد. از همین روی وزارت نفت سرمایه‌گذاری در پتروپالایشگاه‌ها را در بودجه 1401 مصوب کرد. بزرگ‌ترین چالش برای احداث پتروپالایشگاه‌ها تامین منابع مالی است و در زمینه توانمندی سازندگان داخلی و متخصصان، مشکلی نداریم. برای تامین مالی، دولت کمک کرد تا از سرمایه‌ها و منابع مالی‌ونقدی بانک‌ها و هلدینگ‌های بزرگ اقتصادی استفاده کنیم و بانک‌ها و شرکت‌ها در این پروژه‌ها سهامدار شدند نه اینکه وام بدهند. برای تامین سرمایه از بازار بورس انرژی نیز کمک می‌گیریم تا از توان و مشارکت مردمی نیز استفاده شود.

قراردادهای جدید و همکاری با شرکت‌های روسی من جمله تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری شرکت ملی نفت و شرکت گازپروم روسیه در چه مرحله‌ای است؟

بعد از جلسه رئیس‌جمهوری با پوتین موضوع به جد پیگیری شد و سفرهای مختلفی صورت گرفت، حتی من رفتم و مذاکرات جدی با طرف روسی را شروع کردیم. روس‌ها نیز به این موضوع علاقه‌مند بودند. مذاکرات با طرف روس را در زمینه‌های مختلف ازجمله توسعه میدان‌های نفت و گاز، ساخت کارخانه ال‌ان‌جی، سوآپ و تجارت فرآورده و گاز آغاز کرده‌ایم که بخشی از آن به تفاهمنامه تبدیل شد. همچنین جدای از آن، 4 میلیارد دلار قرارداد در توسعه میدان‌های نفت و گاز مشترک با روس‌ها در حال اجرا داشتیم. با مشارکت و سرمایه‌گذاری خارجی بخشی از نیاز 160 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در کشور تامین می‌شود.

منبع:شهروندانلاین