الظواهری چگونه شناسایی و کشته شد؟

روزنو :رئیس جمهور آمریکا، در سخنانی در کاخ سفید گفت: آمریکا در عملیاتی در افغانستان ایمن الظواهری، رهبر القاعده، را به قتل رسانده است.

جو بایدن گفت: الظواهری «ردی از قتل و خشونت علیه شهروندان آمریکا از خود به جا گذاشته بود.»او افزود: «حالا عدالت اجرا شده و این رهبر تروریست دیگر وجود خارجی ندارد.»

بایدن گفت که دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا پیشتر در سال جاری محل اختفای ایمن الظواهری را کشف کردند: «او به مرکز کابل نقل مکان کرده بود تا در کنار اعضای خانواده خود باشد. من بعد از بررسی دقیق شواهد قانع کننده درباره موقعیت او، دستور شلیک دقیق برای حذف او از میدان نبرد را صادر کردم.»

همچنین وزیر خارجه آمریکا گفت: طالبان با پناه دادن به رهبر القاعده توافق دوحه را به «طور فاحشی» نقض کرده است.

آنتونی بلینکن در بیانیه ای نوشت: «در شرایطی که با بی‌رغبتی یا ناتوانی طالبان برای پایبندی به تعهداتش روبرو هستیم، ما با کمک‌های انساندوستانه و پشتیبانی از حقوق بشر به خصوص برای زنان و دختران، به حمایت از مردم افغانستان ادامه می‌دهیم.»

الظواهری چگونه شناسایی و کشته شد؟

پس از اینکه جو بایدن در یک کنفرانس خبری رسما اعلام کرد که نیروی هوایی ارتش آمریکا توانسته است «ایمن الظواهری»، سرکرده القاعده را به قتل برساند، یک مقام رسمی که نخواست نامش فاش شود، جزئیات این حمله و اینکه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) چگونه او را شناسایی کرده و کشته است، منتشر کرد.
این مقام رسمی دولت آمریکا به خبرنگاران گفت: «الظواهری به مدت چند سال مخفی شده بود. عملیات یافتن و کشتن او نتیجه پشتکار و صبر جامعه اطلاعاتی و ضدتروریسم ایالات متحده است.»

قبل از اطلاعیه آمریکا، شایعه شده بود که الظواهری در منطقه قبیله‌ای پاکستان و یا داخل افغانستان به سر می‌برد.

گزارش‌ها توسط این مقام رسمی به شرح ذیل است:به مدت چندین سال، دولت آمریکا از شبکه‌ای که الظواهری را حمایت می‌کرد، آگاه بود و طی سال گذشته، پس از خروج آمریکا از افغانستان، مقامات آمریکایی نشانه‌هایی از حضور القاعده در این کشور را رصد کرده بودند.

امسال، مقامات آمریکایی خانواده الظواهری – همسرش، دخترش و فرزندان دخترش – را شناسایی کردند و پی بردند که آن‌ها در خانه‌ای امن در کابل منزل گزیده بودند و به دنبال این ماجرا، خود الظواهری را نیز در همان خانه با گذشت زمان شناسایی شد.طی چند ماه اخیر، مقامات اطلاعاتی آمریکا بیشتر مطمئن شدند که آن‌ها الظواهری را در این خانه امن به درستی شناسایی کرده‌اند و اوایل ماه آوریل، با مقامات ارشد دولت آمریکا در این خصوص گفت‌وگوهایی را انجام دادند. سپس، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا با جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا گفت‌وگوهایی در این زمینه انجام داد و او را از این قضیه مطلع کرد.

این مقام رسمی افزود: ما توانستیم الگوهایی را از طریق چندین منبع اطلاعاتی مستقل بسازیم تا این عملیات را اطلاع‌رسانی کنیم.وی ادامه داد: یکبار که الظواهری به این خانه امن در کابل وارد شد، مقامات او را در بالکن منزلش شناسایی کردند – جایی که او در نهایت مورد هدف قرار گرفت. مقامات، تحقیق و تفحصی را درخصوص این خانه امن انجام دادند و اطمینان حاصل کردند که می‌توانند عملیاتی برای کشتن الظواهری ترتیب دهند. همچنین تحقیقاتی را انجام دادند تا مطمئن شوند که خطری افراد غیرنظامی و خانواده الظواهری را تهدید نمی‌کند.

در هفته‌های اخیر، رئیس‌جمهوری آمریکا جلساتی را با مشاوران اصلی و اعضای کابینه در راستای بررسی و ارزیابی دقیق اطلاعات برگزار کرد. در تاریخ ۱ ژوئیه، اعضای کابینه از جمله ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، با بایدن درخصوص این عملیات پیشنهادی گفت‌وگو کرد.بایدن سوالات و جزئیاتی را پیرامون اینکه آن‌ها چه می‌دانند و چگونه می‌دانند، پرسید و به دقت مدل و الگوی این خانه امن را که جامعه اطلاعاتی با خود به این جلسه آورده بود، بررسی کرد.

رئیس‌جمهور آمریکا سوالاتی درباره روشنایی، آب‌وهوا، مصالح و مواد ساختمانی و سایر عواملی که می‌تواند موفقیت این عملیات را تحت تاثیر قرار دهند، پرسید. رئیس‌جمهور آمریکا همچنین بررسی پیامدهای احتمالی حمله در کابل را جویا شد.وکلای سازمان سیا گزارش‌های مقامات اطلاعاتی را بررسی و تایید کردند که الظواهری به دلیل رهبری گروه تروریستی القاعده، هدفی قانونی می‌باشد.

در تاریخ ۲۵ ژوئیه، رئیس‌جمهور آمریکا جلسه‌ای را برای اعضای کلیدی کابینه‌ و مشاورانش جهت جمع‌بندی نهایی برگزار کرد و آن‌ها همچنین درخصوص اینکه قتل الظواهری چگونه روابط آمریکا با طالبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، گفت‌وگو کردند. سرانجام، پس از اظهار نظر همه اعضا، بایدن درخواست این حمله را به شرط اینکه خطر علیه غیرنظامیان را کاهش دهند، صادر کرد.

این حمله در نهایت ساعت ۹:۴۸ شب به وقت محلی در تاریخ ۳۰ ژوئیه با یک پهپاد و موشک‌های هلفایر در منطقه شیرپور کابل انجام شد.

به گفته یکی از تحلیلگران آمریکایی، خانه‌ای که الظواهری در آن هدف قرار گرفت متعلق به یکی از دستیاران ارشد «سراج‌الدین حقانی» وزیر امور داخله دولت طالبان بود؛ وزیری که مقامات آمریکایی می‌گویند به شخصیت‌های ارشد القاعده نزدیک است.این تحلیلگر گفت که تصاویر این حمله منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی حاکی از اصابت یک موشک «آر. ایکس ۹» از نوع موشک‌های «هِل‌فایر» است که مجهز به تیغه‌های بلند با هدف کشتن اهداف با انرژی جنبشی برای به حداقل رساندن آسیب‌های جانبی عمده است.

ایمن ظواهری که بود؟

ظواهری پس از کشته شدن اسامه بن لادن، رهبر و بنیانگذار القاعده در ماه مه سال ۲۰۱۱ رهبری این گروه را بر عهده داشت.از ظواهری به عنوان نظریه‌پرداز اصلی القاعده در دوران رهبری اسامه بن لادن و مغز متفکر حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نام برده می‌شود.نقش برجسته او در هدایت القاعده باعث شد تا که دولت آمریکا برای دستگیری او ۲۵ میلیون دلار جایزه تعیین کند.

ایمن ظواهری در نوزدهم ژوئن ۱۹۵۱ در خانواده‌ای سرشناس در قاهره مصر به دنیا آمد.پدربزرگ ایمن ظواهری امام دانشگاه اسلامی الازهر بود و پدرش دکتر داروساز و استاد دانشگاه قاهره بود.

او در نوجوانی به خاطر عضویت در گروه اخوان المسلمین به زندان افتاد و سپس با ادامه تحصیلاتش متخصص چشم پزشکی شد و در قاهره به طبابت پرداخت. ظواهری در سال ۱۹۷۳ به همراه هم‌فکرانش گروه جهاد اسلامی را در مصر تاسیس کرد.در پی ترور انور سادات، رییس جمهوری اسبق مصر به دست پیروان این گروه در سال ۱۹۸۱، ایمن ظواهری به همراه صدها تن دیگر به زندان افتاد.او پس از سه سال از زندان آزاد شد و به عربستان سعودی و سپس برای کمک به مجاهدین افغان و جنگجویان عرب به پیشاور پاکستان رفت.در سال ۱۹۹۳ ظواهری به رهبری جهاد اسلامی مصر انتخاب شد و به مبارزه خونینی برای سرنگون کردن حکومت این کشور دست زد.آمریکا در سال ۱۹۹۷ ظواهری را مسئول کشتار توریست‌های غربی در اقصر مصر معرفی کرد.
دو سال بعد یک محکمه نظامی در مصر به صورت غیابی او را به مرگ محکوم کرد.الظواهری در این سال‌ها با هویت جعلی به کشورهای مختلفی مانند سوییس، روسیه، بلغارستان، عراق، ایران و دانمارک سفر کرد.
او در سال ۱۹۹۶ به خاطر انقضای ویزا به مدت ۶ ماه در جمهوری چچن در بازداشت نیروهای امنیتی روسیه قرار گرفت.در سال ۱۹۹۷ ایمن ظواهری به جلال آباد افغانستان به نزد اسامه بن لادن رفت تا با القاعده برای «جهاد با یهودی‌ها و صلیبی‌ها متحد شود.»او دست راست اسامه بن لادن شد و در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های مهم این گروه نقش داشت.تشکیل این جبهه متحد با بمبگذاری در دو سفارتخانه آمریکا در کنیا و تانزانیا و کشته شدن ۲۲۳ نفر همراه شد.

آمریکایی‌ها با شنود مکالمات ظواهری متوجه نقش بن لادن و القاعده در این حمله شدند و دو هفته بعد به تلافی آن، با موشک به مقر القاعده در افغانستان حمله کردند.او همچنین در حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ نقش داشت و به همین خاطر پلیس فدرال آمریکا برای دستگیری او ۲۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرد.بعد از حمله آمریکا به افغانستان و فروپاشی حکومت طالبان، ایمن ظواهری همانند بن لادن به مناطق صعب العبور گریخت.
بعد از کشته شدن اسامه بن لادن، ظواهری رهبری القاعده را برعهده گرفت.او در این سال‌ها از مخفیگاه‌های خود فعالیت می‌کرد اما با بالا گرفتن فعالیت گروه‌های جهادی مختلف در سراسر جهان و ظهور داعش از نفوذ او کاسته شده بود.سرنگونی حکومت افغانستان و بازگشت طالبان باعث شد تا ظواهری در ابتدای سال جاری میلادی به خانواده خود در کابل بپیوندد و در این شهر ساکن شود.

نیروهای اطلاعاتی آمریکا با شناسایی مخفیگاه جدید ایمن ظواهری برای کشتن او برنامه‌ریزی کردند و نهایتا او را در سن ۷۱ سالگی از پا در آوردند.