اتمام حجت اتحادیه اروپا با تهران و واشنگتن: فضا برای مصالحه بیشتر تمام شده است

توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ که طی همه این سال‌ها پس از انعقاد و به ویژه پس از خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا، روزهای پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است، روزهای سرنوشت‌سازی را تجربه می‌کند.

جوزپ بوررل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه تلاش‌هایی که در ماه‌های اخیر نمود بیشتری پیدا کرده است، روز سه‌شنبه اعلام کرد که پیش‌نویس جدیدی را در جهت احیای برجام به ایران و آمریکا ارائه کرده است. وی البته تاکید کرد که فضا برای مصالحه بیشتر تمام شده است.

هماهنگ کننده برجام در یادداشتی در روزنامه «فایننشال‌تایمز» نوشت: بعد از ۱۵ ماه مذاکرات فشرده و سازنده در وین و تعاملات بی‌شمار با طرف‌های برجام و آمریکا من به این جمع‌بندی رسیده‌ام که فضای برای مصالحه‌های مهم اضافی به پایان رسیده است. من اکنون روی میز متنی گذاشته‌ام که در آن، رفع تحریم‌ها و گام‌های هسته‌ای برای احیای برجام به تفصیل شرح داده شده‌اند.

وی افزود: این متن، بهترین توافقی است که من به عنوان تسهیل‌کننده مذاکرات آن را ممکن می‌بینم. توافق بی‌نقصی نیست اما در آن به همه عناصر ضروری پرداخته شده و در بردارنده مصالحه‌های سخت حاصل‌شده توسط همه طرف‌ها است. لازم است برای مغتنم شمردن این فرصت برای موفقیت، تصمیم‌های لازم گرفته شوند. من هیچ جایگزین جامع یا موثر دیگری را در دسترس نمی‌بینم.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا البته در این یادداشت به حساسیت‌های تهران درباره توافق احیای برجام نیز پرداخته و نوشت: این را هم می‌دانیم که در تهران بعد از تجارب منفی سال‌های اخیر تحفظ‌های مهمی بر سر اجرای کامل توافق وجود دارد. با وجود این، توافقِ روی میز، عزم همه طرف‌های برجام برای اطمینان از دوام‌پذیری آن را نشان می‌دهد و از جمله شامل تعهد جو بایدن و آمریکا در این زمینه است. در نتیجه، این توافق از حفاظ‌های بهتری در برابر اقدامات یکجانبه برای تضعیف آن برخوردار است.

علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران ساعتی بعد در توئیتی که به نظر می‌رسد در واکنش به یادداشت هماهنگ‌کننده برجام منتشر شده است، نوشت: در طول هفته گذشته، تبادل نظرهای جدی و سازنده‌ای با طرف‌های مقابل پیرامون مذاکرات وین انجام شده است. هماهنگ‌کننده ایده‌های خود را برای جمع‌بندی مذاکرات ارائه کرده است، ما نیز ایده‌هایی برای جمع‌بندی مذاکرات، هم از لحاظ شکلی و هم محتوایی داریم که به اشتراک گذاشته خواهد شد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در این رابطه گفت که کشورش در حال بررسی پیش‌نویس تفاهم ارائه‌شده توسط اتحادیه اروپا بوده و با متحدان اروپایی و شرکای خود در گروه ۱+۵ در این‌باره در تماس است. وی افزود که هنوز به این پیشنهاد پاسخ نداده‌ایم ولی تصمیم داریم این کار را به سرعت انجام دهیم و هر پاسخی را به طور مستقیم با اتحادیه اروپا در میان خواهیم گذاشت.

حسین امیرعبداللهیان روز چهارشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با جوزپ بوررل ضمن قدردانی از تلاش‌های وی و انریکه مورا، معاون وی گفت: هیچ تردیدی در اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار وجود ندارد. اگر آمریکا با واقع‌بینی در مسیر دستیابی به راه حل و حصول توافق گام بردارد، توافق خوب قابل دسترس همه طرف‌ها خواهد بود.

وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران از آغاز مذاکرات تاکنون همواره حسن نیت و اراده جدی خود را برای رسیدن به توافق نشان داده است. ایران از تداوم مسیر دیپلماسی و‌ مذاکره استقبال می‌کند.

انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در ادامه تلاش‌های خود، با اشاره به منافع اقتصادی متن توافق پیشنهادی این اتحادیه از همه طرف‌های برجام خواست قدم آخر را بردارند. وی در توئیتی نوشت: بهترین توافق ممکن برای همه طرف‌ها روی میز است. این امر منافع اقتصادی روشن و قابل اندازه‌گیری برای مردم ایران و منافع قابل تایید عدم اشاعه را برای جامعه بین‌المللی تضمین می‌کند. از همه طرف‌ها دعوت می‌کنم آخرین گام را بردارند.

به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای نزدیک شدن مواضع طرفین توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ برای احیای آن وارد مرحله جدید و البته پایانی شده است که هماهنگ کننده برجام این بار با اعلام خط پایان مصالحه، به نوعی با تهران و واشنگتن اتمام حجت کرده است. روزهای آینده اما مشخص خواهد کرد که آیا دیپلمات اسپانیایی ناجی برجام می‌شود؟