«دشت» قطر از مذاکرات ایران و آمریکا

روزنو :مواضع آمریکا در برابر ایران و به‌ویژه نفت و گاز ایران نشان از آن دارد که این کشور در مقابل تعهدات خود حتی در مذاکرات اخیر دوحه قطر مواضع پایداری نداشته است. در این میان قطر برای دستیابی به سهم‌های جدید در بازارهای جهانی اقدامات گسترده‌ای انجام داده است که نمونه آن بستن قرارداد با شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکاست. شرکت‌هایی که حضور آنها در قطر نشان از این دارد که افزایش تولید نفت و گاز به‌ویژه از میادین مشترک در دستور کار مقامات قطری قرار گرفته است. این درحالی‌ست که ایران در میادین مشترک با قطر نظیر پارس جنوبی دچار عقب‌ماندگی‌هایی شده است. در حقیقت دست دادن آمریکا و قطر و دور زدن ایران برخلاف اهدافی که در مذاکرات اخیر هسته‌ای در دوحه پیگیری می‌شد به همین دلیل هم وضع تحریم‌های جدید آمریکا باز هم نشان داد قدرت مذاکرات در مقابله با کشورهای طرف برجام چقدر اهمیت دارد و هدایت این مذاکرات از طرف ایران چقدر باید مورد توجه قرار بگیرد. البته با توجه به برهم خوردن تعادل بازار نفت و گاز جهان، ایران می‌تواند با تعیین استراتژی مناسب‌تر از فرصت‌های پیش آمده بهره ببرد. بهروزی فرد، کارشناس انرژی در گفت‌وگو با «آرمان ملی» درباره مواضع آمریکا در مقابل فروش نفت و گاز ایران و وضعیت بازار جهانی و تحرکات قطر در حوزه تولید گاز اظهار کرد: برداشت قطر یا عراق از میادین مشترک با تمام قدرت اتفاقی طبیعی است .این کشورها به دنبال منافع ملی خود هستند. ایران هم باید با تمام توان و امکانات نظیر به خدمت گرفتن شرکت‌های بزرگ دنیا در زمنیه افزایش تولید به‌ویژه در میادین مشترک گام بردارد که این امری طبیعی است. او ادامه داد: وضعیت بازار انرژی جهان به شکلی است که آمریکا به دنبال افزایش تولید نفت برای کنار گذاشتن روسیه است. الان بهترین فرصت برای ایران در ورود به بازار انرژی جهان محسوب می‌شود تا در کوتاه مدت با برداشته شدن تحریم‌ها و افزایش تولید به این مهم برسد. بهروزی فرد تاکید کرد: ایران می‌تواند با افزایش تولید نفتی که در آب دارد و عرضه آن به بازار جهانی هم قیمت را تعدیل کند و هم جایگاه مناسب‌تری به‌دست بیاورد ولی اگر قرار باشد منتظر باشیم تا بازار جهانی انرژی خودش را با شرایط جدید و کاهش عرضه نفت و گاز روسیه سازگار کند؛ عملا ورود ایران به بازار با چالش مواجه خواهد شد. این کارشناس انرژی اضافه کرد: الان هر قدر هم بتوانیم تولید داشته باشیم امکان جذب آن توسط بازار اروپا وجود دارد، چرا که اروپا به دلیل مشکلاتی که با روسیه دارد به دنبال این است که ارتباط خودش را با روسیه در پی سیاست کاهش وابستگی و تنبیه این کشور به دلیل جنگ علیه اوکراین؛ کاهش دهد. این بهترین زمان برای ورود به بازار نفت و گاز اروپا برای ایران است.

می‌توان در میان مدت چه از طریق خط لوله یا واحدهای LNG بازارهای گاز اروپا و سایر بازارهای جهانی را تسخیر کند. بهروزی فرد در پاسخ به این پرسش که با توجه به امتیازاتی که آمریکا در مذاکرات دوحه به ایران برای فروش نفت و گاز داد و سپس تحریم‌های جدیدی را وضع کرد؛ مواضع آمریکا را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: چه بخواهیم و چه نخواهیم آمریکا به دنبال این است که ایران را تحت فشار قرار دهد و به میز مذاکره برگرداند و به توافق برسد تا ایران بتواند با افزایش تولید به بازارهای جهانی برگردد. او ادامه داد: اینها ابزارهایی برای تحت فشار قرار دادن ایران است. ایران و آمریکا یکدیگر را به زیاده‌خواهی در مذاکرات متهم می‌کنند. این کارشناس انرژی اضافه کرد: با وجود این اگر ایران فرصت‌های پیش آمده برای توافق را از دست بدهد و وارد بازی شورای امنیت شود خارج شدن از این بازی برای ایران سخت‌ خواهد بود. او در واکنش به این سوال که آیا ایران به وعده‌های آمریکا برای فروش نفت و گاز یا بستن قرارداد با شرکت‌های بزرگ نفتی و گازی در جهان امیدوار باشد؛ توضیح داد: باید بپذیریم که حتی اگر جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا بالاترین تعهدات را هم به ایران بدهد دولت بعدی که حتی می‌تواند دونالد ترامپ باشد؛ ممکن است زیر قرارداد بزند. در نظر داشته باشید که باید از کوچک‌ترین روزنه‌ها برای تامین منافع ملی کشورمان استفاده کنیم. بهروزی فرد گفت: اگر به توافق نرسیم چه باید کرد!؟ دو حالت بیشتر وجود ندارد یا باید مساله تحریم‌ها حل شود یا باید همین روال را ادامه داد. ادامه دادن شرایط فعلی یعنی فروش نفت با تخفیف‌ و هزینه‌های هنگفت انتقال نظیر کشتی به کشتی صورت می‌گیرد. از آن طرف در انتقال پول دچار مشکل هستیم، چراکه اولا امکان انتقال وجود ندارد دوم اینکه انتقال با 10 تا 15 واسطه صورت می‌گیرد که هزینه ‌زاست.

دوراهی سرنوشت نفت و گاز ایران

این کارشناس انرژی معتقد است: ما دو راه بیشتر نداریم یا توافق کنیم یا نکنیم؛ اگر در دوره‌ای که برجام اتفاق افتاد شرکت‌های خارجی را وارد بازی می‌کردیم تا اینها در ایران در حوزه نفت و گاز و خودرو و... سرمایه‌گذاری کنند آیا می‌توانستند از برجام خارج شوند؟ او ادامه داد: ما باید از فرصت استفاده کنیم و وارد بازار شویم و بعد تمهیداتی بیندیشیم که حتی اگر طرف مقابل هم بخواهد نتواند کاری انجام بدهد. مطمئن باشید اروپایی‌ها می‌توانستند ظرف 24 ساعت نفت و گاز روسیه را تحریم می‌کردند، اما این کار را انجام ندادن و دلیل آن هم حجم بالای واردات نفت و گاز از روسیه است و امکان چشم‌پوشی از آن حداقل در کوتاه مدت وجود ندارد. بهروزی فرد اضافه کرد: ممکن است اروپا در آینده بتواند نفت و گاز روسیه را به‌طور کامل از چرخه مصرف خود خارج کند، اما این کار 5سال زمان نیاز دارد، چراکه برای این‌کار نیاز به تعریف کردن منابع جدیدی است. این کارشناس انرژی تاکید کرد: به هر حال روسیه قدرت اقتصادی و حجم بالای تولید دارد.ما با توجه به اینکه بیش از 157 میلیارد بشکه نفت؛ نتوانسیم متناسب با ذخایری که داریم نقشی در بازارهای جهانی داشته باشیم. او افزود: با این حال کشوری مانند قطر که کوچک‌تر از یک استان ایران است و حتی جمعیتی کمتر از بخشی از تهران دارد به دنبال این است که جایگاه خودش را در بازار جهانی تثبیت کند و 30 تا 40 سال پیش بیابان بوده الان به جایی رسیده که منابع مشترک با ایران را تبدیل به ثروت و ثروت را تبدیل به قدرت کرده است و در خاورمیانه و جهان حرفی برای گفتن دارد. میزبانی ایران و آمریکا و اروپا برای انجام مذاکرات نشان از همین قدرت دارد که نشات گرفته از ثروت این کشور است.