روسیه نمی خواهد برجام احیا شود تا نفت ایران به بازار جهانی برسد

روز نو :امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در تماسی تلفنی با همتای فرانسوی‌اش، گفت دلیل ناکامی گفت‌وگوهای دوحه، فقدان ابتکار عمل طرف آمریکایی بوده است.وی در گفت‌وگوی با کاترین کولونا، وزیر جدید امور خارجه فرانسه، گفت که «ارزیابی ما از گفت‌وگوهای اخیر دوحه مثبت است اما باید دید طرف آمریکایی چگونه می‌خواهد از فرصت دیپلماسی بهره بگیرد.»پس از پایان این دور مذاکرات علی باقری در سفری از قبل اعلام نشده راهی مسکو شد.این سفر حواشی بسیاری با خود داشت تا جایی که علی مطهری نایب رئیس پیشین مجلس در توییتی گفت:«مسئولان ما منافع ملی را با منافع روسیه پیوند زده‌اند.»همچنین بلومبرگ گزارش داده که ایران برای رقابت با روسیه در فروش نفت به چین تخفیف بیشتری می دهد.در این ارتباط ستاره صبح با دکتر عبدالرضا فرجی راد دیپلمات پیشین گفتگویی انجام داده که در ادامه می خوانید:

به نظر شما چرا مذاکرات دوحه بدون نتیجه پایان یافت؟

مذاکرات دوحه با کمک اتحادیه اروپا آغاز شد.به دلیل اینکه مذاکرات پس از سه ماه توقف و در قطر صورت گرفت صاحبنظران انتظار داشتند نتایج خوبی بدست آید. پس از پایان دو روز مذاکره و اخباری مبنی بر عدم نتیجه گیری،به نظر می رسد راه امتیاز دهی و امتیاز گیری در این دور مذاکرات بسته شده بود.هدف اتحادیه اروپا از برگزاری نشست دوحه کاهش اختلافات بین دو طرف مذاکره کننده بوده است.

سفر علی باقری بعد از مذاکرات به مسکو را چگونه ارزیابی می کنید؟

در این ارتباط دو نکته حائز اهمیت است.ابتدا مسئله اطلاع رسانی است که ضعیف عمل می شود.اگر اطلاع رسانی درست و به موقع انجام شود تفکرات منفی در سطح جامعه و بین الملل یا شکل نمی گیرد یا کمتر بازتاب پیدا می کند.لذا چقدر خوب بود که در ارتباط با مذاکرات دوحه و سفر علی باقری به مسکو اطلاع رسانی صورت می گرفت. مسئله دوم پذیرفتن نقش روسیه به عنوان یک عضو گروه 1+5 است.روسیه مانند سایر کشورها ممکن است در ادوار مختلف نقش مثبت و یا منفی ایفا کند.در برجام سال 2015 اشاراتی به نقش منفی مسکو در مذاکرات شده است. اکنون هم تهاجم روسیه به اوکراین مذاکرات هسته ای ایران را تحت شعاع قرار داده است. روسیه عضو گروه 1+5است به همین دلیل وقتی مذاکرات در دوحه با واسطه گری اتحادیه اروپا صورت گرفت مسکو باید در جریان مذاکرات باشد.اگر این اتفاق نیفتد تاثیر منفی در آینده خواهد داشت. مورا به عنوان نماینده اتحادیه اروپا جزئیات مذاکرات را در اختیار اروپا و رابرت مالی نماینده آمریکا قرار می دهد.روسیه نیز از طرف ایران در جریان مذاکرات قرار میگیرد.زیرا روسیه به دلیل قطع ارتباط با غرب و آمریکا نمی توانسته از سایر کشورها در جریان این مذاکرات قرار گیرد.

به نظر شما آیا منافع ملی ایران و روسیه در تعارض با یکدیگر هستند؟

نظر اکثر تحلیلگران این است که ایران و روسیه در زمینه انرژی و نفت با یکدیگر رقیب هستند.روسیه مقطع کنونی به دنبال فروختن نفت بیشتر است تا مانع کاهش ارزش روبل شود.در این زمینه هم تا کنون موفق عمل کرده است.به همین دلیل علاقمند نیست که برجام احیا شود و نفت ایران به بازار جهانی راه پیدا کند. روسیه به دلیل تحریم های گسترده دست به اقدامی غیر قابل پیش بینی زد و نفت خود را با 30 دلار زیر قیمت به کشورهای وارد کننده مانند چین و هند پیشنهاد کرد.در شرایطی که قیمت نفت بالای 100 دلار است نه تنها ایران بلکه سایر رقبای نفتی هم از این اقدام متضرر می شوند.اگر کشوری بخواهد با روسیه رقابت کند باید به خریداران اصلی مانند چین همان 30دلار و یا حتی بیش از آن تخفیف دهد تا بتوانند نفت خود را بفروشند.امکان دارد برخی کشورهای کوچک مانند سریلانکا با 20دلار تخفیف از ایران نفت بخرد اما خرید نفت این کشورها در اقتصاد تاثیر زیادی ندارد. کشور های کوچک نمی توانند با چین که روزانه 600 هزار بشکه نفت می خرد رقابت کنند. چین از فرصت تحریم ها استفاده می کند و به نوعی عمل می کند تا رقبای نفتی هر روز نفت خود را با تخفیف بیشتری بفروشند.

در چنین شرایطی چگونه عراق می تواند در یک ماه بیش از 11میلیارد دلار نفت بفروشد؟چرا عراق درگیر رقابت فروش نفت نمی شود؟

عراق و کشورهای مانند آن قراردادهای بلند مدت با مشتریان خود دارند.ایران و روسیه در تحریم هستند.به این معنی که هر روز باید به دنبال مشتری بگردند.کشورهایی که تحت تحریم نفتی هستند باید روزانه و یا هفتگی نفت خود را بفروشند و مرتب به دنبال مشتری باشند. عربستان و عراق که تحریم نیستند قراردادهای شش ماهه و یکساله با مشتریان خود امضا می کنند.مشتری آنها هم مجبور است که به قوانین این قراردادها پایبند بماند در غیر این صورت باید جریمه بدهد. بنابراین وقتی کشوری تحریم نباشد نفت خود را در قراردادهای بلند مدت با نرخ بازار به فروش می رساند و دغدغه ای هم برای وصول مطالبات ندارد.پیشبینی می شود عراق تا سه سال آینده روزانه 8میلیون بشکه نفت بفروشد.البته عراق هم مانند روسیه یک رقیب برای بازار نفت ایران است.ایران و عراق سه میدان مشترک نفتی دارند. خریداران نفت از تحریم ایران و روسیه سو استفاده کرده و نفت را با قیمت کمتر می خرند