هدف از سفر جوزف بورل به ایران احیای برجام است

روز نو :هرچند مذاکرات رسمی برای احیای برجام مدت هاست که در وین متوقف شده، اما طرفین در این گفتگوها همچنان به صورت غیررسمی به تلاش‌های خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ادامه می‌دهند. سعید خطیب زاده دیروز از سفر جوزف بورل به تهران خبر داد. به گفته وی در این سفر که در چارچوب رایزنی‌های جاری میان ایران و اتحادیه اروپا انجام می‌شود در خصوص مناسبات دوجانبه، موضوعات منطقه‌ای، بین‌المللی و همچنین آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها بحث و تبادل‌نظر انجام خواهد شد. این سفر در حالی انجام می‌شود که پنجشنبه شب بورل، انریکه مورا و راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با یکدیگر در یک مهمانی شام در بروکسل دیدار و گفتگو کردند مورا در توضیح این نشست گفت: «شام در بروکسل با جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رابرت مالی. گفت‌وگوی عمیقی درباره برجام و چشم‌اندازهای منطقه‌ای خاورمیانه در سطح وسیع‌تر داشتیم.» دراین‌ارتباط ستاره صبح گفتگویی با عبدالرضا فرجی راد سفیر پیشین ایران در چند کشور اروپایی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

ارزیابی شما از سفر جوزف بورل به تهران چیست؟

پنجشنبه شب در بروکسل جلسه‌ای با حضور رابرت مالی، انریکه مورا و جوزف بورل تشکیل شد. این ملاقات نشان می‌دهد پیام‌هایی بین ایران و آمریکا ردوبدل شده است. در جلسه شام بروکسل رابرت مالی نتیجه و جمع‌بندی تصمیمات دولت آمریکا درباره ایران را به بورل داده است.

در این سفر بورل شخصاً به تهران آمد و مانند دوره قبل معاونش را نفرستاد این موضوع نشان می‌دهد که او پیام مهمی از طرف آمریکا برای ایران می‌آورد که ضروری است به صورت حضوری با مقامات تهران راجع به آن گفتگو و تبادل‌نظر کند. جلسه بروکسل به‌نوعی یک جلسه هماهنگی بین اروپا و آمریکا بوده تا یک پیشنهاد برای ایران آورده شود و یا به پیشنهادات ایران پاسخ داده شود.

در برخی خبرها آمده بود ایران درخواست داشته آمریکایی‌ها قرارگاه خاتم النبیاء را از لیست تحریم‌ها خارج کنند. البته این خبر مشخص نیست که تا چه میزان صحت داشته باشد. اما می‌توان متصور شد که آمریکایی‌ها تمایل دارند امتیازاتی بدهند تا موضوع برجام به نتیجه برسد. این تلاش‌ها امیدواری برای حل موضوع برجام را نسبت به هفته‌های گذشته بیشتر کرده است.

با توجه به تلاش‌ها برای احیای برجام آیا صدور قطعنامه در شورای حکام با روح توافق متضاد نیست؟

به لحاظ زمانی دولت آمریکا به انتخابات کنگره نزدیک می‌شود. رقبای جمهوری خواه دولت مدعی هستند دولت بایدن تمام ایرادات را بر سر ترامپ انداخت اما خودش با وجود اینکه 1 سال نیم مذاکره غیر مستقیم با ایران کرد اما نتیجه‌ای به دست نیاورده است. بنابراین بایدن می‌خواهد به رقبای داخلی خود بفهماند که در مقابل ایران ایستادگی می‌کند و برای توافق خوب هم تلاش می‌کند.

در راستای این سیاست در کنار قطعنامه شورای حکام تحریم‌هایی را علیه جمهوری اسلامی وضع کردند و تندروی‌هایی از سوی آمریکا مانند شرکت در مانور نظامی اسرائیل انجام شد که این اقدامات صرفاً مصرف داخلی برای آمریکا دارد.

دیپلماسی اصلی آمریکا در قبال ایران برجام است. اگر قبل از سفر جو بایدن به خاورمیانه سفر بورل نتایج ملموسی داشته باشد کشورهای منطقه که خودشان را برای سفر بایدن آماده می‌کنند که علیه ایران اقداماتی انجام دهند در اهداف خود شکست خواهند خورد.

با توجه به سفر مقامات برخی کشورها به تهران، سفر لاوروف و تماس تلفنی امیر عبدالهیان با وزیر خارجه عمان، کنشگری دستگاه دیپلماسی کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

روابط جمهوری اسلامی با کشورهای آسیای مرکزی عمدتاً اقتصادی است. فقط در مورد تاجیکستان به جز مسائل اقتصادی مسائل سیاسی و امنیتی نیز وجود دارد. ارتباط ایران با قطر و عمان جنبه سیاسی دارد و این دو کشور نقش رابط را بین تهران-واشنگتن ایفا می‌کنند. البته ارتباط ایران با عمان مسائل یمن را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سفر بن سلمان به سه کشور اردن، مصر و ترکیه نیز با دستور هماهنگی برای سفر بایدن به منطقه صورت گرفته است. بن سلمان تلاش می‌کند سفر بایدن به خاورمیانه با موفقیت کامل انجام شود و دستاوردهای مهمی برای عربستان در قبال ایران داشته باشد. بنابراین جمهوری اسلامی نباید اجازه دهد آنچه که سعودی‌ها می‌خواهند در منطقه اتفاق بیفتد.

اگر ایران در مسیر برجام با آمریکا به توافق برسد می‌تواند اقدامات سعودی و اسرائیل علیه خودش را خنثی کند.
سفر سرگئی لاوروف به تهران از دو جنبه مراودات بین دو کشور و مسئله برجام انجام شده است. این سفر از یک ماه قبل هماهنگ شده بود. روس‌ها اصرار داشته و دارند برجام در صورتی احیا شود که منافع مسکو را نیز تأمین کند. پوتین می‌خواهد اگر ایران با آمریکا توافقی انجام داد روسیه در مقابل ایران تحریم نباشد.

سخنگوی کرملین خبر از قطعی شدن سفر پوتین به تهران را داده است نظر شما دراین‌ارتباط چیست؟
پوتین در سفرش به تهران مسائلی در مورد جنگ اوکراین، روابط دو کشور، مسائل سوریه، مواضع ترکیه و طالبان با مقامات ایرانی صحبت خواهد کرد.

آیا سفر مقامات روسیه به ایران با هدف جلوگیری از نزدیکی ایران به غرب است؟

روس ها همواره تلاش کرده و می کنند تا از ایجاد رابطه سازنده بین ایران و غرب به ویژه ایالات متحده جلوگیری کنند،زیرا به نفع آنها نیست که ایران با غرب ارتباط سازنده داشته باشد.