روسیه همچنان مانع احیای برجام است/ شرایط کنونی بهترین فرصت برای احیای برجام است
سفر امیر قطر مهم‌تر از سفر انریکه مورا به تهران بود.مورا بر اساس یک وظیفه کارشناسی به ایران آمد تا به‌عنوان نماینده دستور کار اتحادیه اروپا را مطرح و پیشنهاداتی برای توافق یا ادامه مذاکرات ارائه کند.
روزنو :
روزنو :هم‌زمان با بن‌بست روند مذاکرات احیای برجام شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در سفری به تهران با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور دیدار کرد.این دیدار شامل عقد قراردادهایی در موضوعات مختلف شد.پس از بازگشت شیخ تمیم به دوحه و پیام تشکرآمیز به دولت و مردم ایران،وزیر خارجه قطر در تماس تلفنی با رابرت مالی نماینده آمریکا در امور ایران در ارتباط با مذاکرات هسته‌ای گفتگو کرد.جوزف بورل نیز پس‌ازاین تماس اعلام کرد که مذاکرات هسته‌ای از حالت بن‌بست خارج‌شده و امکان ادامه روند مذاکرات وجود دارد.البته در ارتباط با مذاکرات احیای برجام صدای متفاوت از آمریکا، اروپا و روسیه به گوش می‌رسد.دراین‌ارتباط ستاره صبح با حشمت‌الله فلاحت پیشه گفتگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
ارزیابی شما از سفر امیر قطر به ایران و تماس تلفنی وزیر خارجه این کشور با رابرت مالی چیست؟
سفر امیر قطر مهم‌تر از سفر انریکه مورا به تهران بود.مورا بر اساس یک وظیفه کارشناسی به ایران آمد تا به‌عنوان نماینده دستور کار اتحادیه اروپا را مطرح و پیشنهاداتی برای توافق یا ادامه مذاکرات ارائه کند.اما سفر از این منظر مهم بود که نشان داد اختلاف‌نظر در مذاکرات هسته‌ای در سطح کلان وجود دارد. قطر انگیزه‌های مختلفی از میانجیگری در برجام دارد.از طرفی قدرت ایران در منطقه برایش اهمیت دارد و خواهان ثبات روابط تهران-واشنگتن است و از سوی دیگر با توجه به اینکه مدت‌زمان کمی تا جام جهانی باقی‌مانده ،کاهش تنش در منطقه می‌تواند فواید اقتصادی برای دوحه به همراه داشته باشد. لذا امیر قطر تصور کرد تصمیماتی وجود دارد که باید در سطح کلان اتخاذ شود به همین دلیل در سفرش به ایران با رهبری و رئیس‌جمهور کشورمان دیدار و گفتگو کرد.خوشبختانه بعد از سفرهای مورا و شیخ تمیم،بورل گفت که بن‌بست مذاکرات برداشته‌شده است و به‌زودی مذاکرات از سر گرفته خواهد شد.نکته جالب این است که روسیه همیشه مدعی بود نقش مثبت در مذاکرات ایفا می‌کند،اما اولیانوف اعلام کرده اگرچه مسکو در مذاکرات وین نقش تسهیل‌کننده را داشته اما اکنون دیگر این نقش را بازی نمی‌کند.درواقع این موضع‌گیری به معنای نارضایتی روسیه از روند مثبت مذاکرات را نشان می‌دهد. دو طرف مذاکره‌کننده باید مراقب باشند روند مذاکرات بیش از این تحت تأثیر مسائل دنیا قرار نگیرد.یک واقعیتی وجود دارد که در انتخابات شش ماه آینده کنگره آمریکا ممکن است تغییر جدی در چینش نیروهای سیاسی مجلس سنا و کنگره شکل بگیرد.اگر چنین اتفاقی رخ دهد در حوزه‌های مختلف جو بایدن نمی‌تواند از پنج بازوی اجرایی خودش به‌ویژه فرمان اجرایی یا بخشنامه دستورالعمل‌ها استفاده کند.البته امکان دارد در آن مقطع شرایط به سمت رادیکالیسم و تندروی پیش برود. قطر در این زمینه احساس نگرانی کرده به همین دلیل حضورش در ایران مهم بود،ولی واقعیت این است که مذاکرات از جایی که قطع شد باید شروع شود. متأسفانه مذاکرات در مقطع حساسی قطع شد.هر دو طرف تعهد کرده بودند که نسبت به شفاف‌سازی و رفع تحریم اقدام کنند،اما در مرحله اجرایی شدن این مفاد روند مذاکرات متوقف شد. ادامه مذاکرات باید از این نقطه باشد و سایر مسائل چالشی که پیشتر در ارتباط با آن توافق شده بود دیگر به میان نیاید. درصورتی‌که این‌طور ادامه یابد می‌تواند به روند مذاکرات خوشبین بود.
به نظر شما تا پیش از انتخابات آمریکا توافق باید صورت بگیرد؟
معتقدم که به سود ایران و آمریکاست که تا قبل از انتخابات کنگره آمریکا توافق برجام صورت گیرد. دولت آمریکا نیز از این توافق منتفع می‌شود زیرا جو بایدن درزمینه سیاست خارجی دستاورد چندانی نداشته است؛ به همین دلیل افول هژمونی آمریکا ادامه دارد. از طرفی دیگر به سود ایران است که توافق کند، زیرا جراحی اقتصادی اگر همراه باشد با گشایش اقتصاد بین‌الملل راحت‌تر انجام می‌شود و هزینه آن برای مردم کم و سود آن زیاد افزایش می یابد. بنابراین در شرایط کنونی بهترین فرصت برای احیای برجام فراهم آمده است.
در صورت اینکه جمهوری خواهان در انتخابات کنگره پیروز شوند آیا امکان دارد برجام باز هم به سرنوشت سال ۹۷ دچار شود؟
حتی اگر جمهوری خواهان در انتخابات کنگره پیروز شوند سرنوشت حتمی موضوع هسته‌ای "دیپلماسی" است. هیچگاه موضوع هسته‌ای به جنگ منتهی نخواهد شد، اما بهتر است زودتر به نتیجه برسد و طرفین بیش از این تاوان تعلل در احیای برجام را ندهند.
برخی کارشناسان معتقدند که ایران باید صبر کند و مستقیم با جمهوری خواهان وارد مذاکره شود تا توافق از ثبات بیشتری برخوردار باشد، نظر شما در این باره چیست؟
جمهوری خواهان اگر رای بیاورند یک اقلیت ضعیفی در کنگره خواهند بود. هرچند این حزب موضع خودش را اعلام کرده و گفته که به توافق پایبند نیست. ایران نباید منتظر مذاکره با کسانی باشد که می‌گویند به توافق پایبند نیستند. ضمن اینکه پنج ابزار اجرایی که رئیس‌جمهور آمریکا طبق قوانین داخلی دارد امکان اینکه بایدن را در مقابل آن طیف تندرو تجهیز کند وجود دارد تا حداقل در طول چند سال توافق برجام ریشه بدواند. بنابراین نباید مسائل سیاسی را به آینده موکول کرد.همانطور که آمریکایی ها ابزارهایی را دارند تا در مقابل ایران بدعهدی کنند،ایران هم چنین ابزارهایی را دارد.لذا توافق هیچ کدام از طرفین را خلع سلاح نمی‌کند.
به نظر شما کدام طرف از مذاکره کنندگان باید از خواسته های فرابرجامی خودش کوتاه بیاید؟
بنده معتقد هستم دیپلماسی کوتاه آمدن دو طرف از مواضع خودشان است.باید دید این کوتاه آمدن تا چه میزان مقدور است و چگونه باید اتفاق بیفتد.
