افزايش ريزگرد و خشكسالي در ايران

روزنو :اين روزها، کشور با بحران شديد محيط زيستي عجيبي دست و پنجه نرم مي‌کند و بسياري از اين موارد منشاء انساني دارد. از بحران فرونشست زمين در سراسر کشور و استان اصفهان که اين روزها با شدت، در اين کلانشهر در حال پيش‌روي است تا خشکسالي و ريزگرد که کشور را با بحران‌ها محيط‌زيستي و سلامتي روبه‌رو است. طي چند روز پيش ريزگرد شهرهاي آبادان، اهواز، ايلام، قصرشيرين و کرمانشاه را در بر گرفت و ميليـــون‌ها نفر را با مشکل سلامتي و تنگي نفس مواجه نمود.

حجم غلظت اين ريزگردها در شهرهايي مانند آبادان 24 برابر بيش از حد مجاز بود. همه متفق القول، بر اين باورند که منشاء اين ريزگردها خارجي و از مقصد کشور عراق است. با اين حال برخي از کارشناسان بروز ريزگرد شديد را به سدسازي‌هاي ترکيه ارتباط مي‌دهند. نادري، مشاور رئيس فراکسيون محيط زيست مجلس گفته است: «سد سازي‌هاي ترکيه عامل اصلي بروز ريزگرد در کشور‌هاي منطقه از جمله عراق و سوريه است. کشور‌هايي مانند عراق و سوريه که سال‌ها در اشغال کشور‌هاي بيگانه بوده‌اند، بيشتر در معرض تخريب منابع طبيعي بودند. به سبب نابودي محيط زيست اين کشور‌ها، ريزگرد‌هايي حتي با منشاء‌هاي راديواکتيو که حاصل از جنگ‌هاي طولاني مدت که در خـــاک اين کشور‌ها نهفته است به ساير کشور‌ها و به‌خصوص کشور ما منتقل مي‌شود. ريزگرد‌ها اثرات مخرب محيط زيستي، بهداشتي، اقتصادي و اجتماعي براي کشور به همراه دارند.» اين در حالي است که ويسل اروغلو، وزير آب و جنگلداري ترکيه در سال 1396 اعلام کرد که تعداد 727 سد تاکنون در ترکيه ساخته‌ شده است و با تکميل سد‌هاي در دست ساخت، تعداد آنها در پنج سال آينده (سال 1402) به 2 برابر خواهد رسيد.

خشکسالي يا سيل

اما در شرايطي که کشـــور با بحـــران خشکسالي شديد روبه‌رو و چشــم همه به آسمان است، باران پرحجم نيز باعــث بروز سيلاب مخرب، تخريب اماکن زيربنايي و بسته شدن راه‌هاي روستايي مي‌شود. در اين شرايط وقوع تندباد با سرعت 120 کيلومتر بر ساعت در استان بوشهر موجب خسارت به برخي از تاسيسات و فضاي سبز شد ولي کسي آسيب نديد. آنطور که مديرکل بحران استان بوشهر در رابطه با اين موضوع گفته: «تندباد با سرعت 126 کيلومتر در ساعت شهرستان‌هاي بوشهر، دشتستان و بخش‌هايي از تنگستان را درنورديد و موجب بروز خساراتي به تأسيسات زيربنايي شد.» کوروش دهقان به خسارت‌هاي ناشي از تندباد در استان اشاره کرد و ادامه داد: «شبکه برق در برخي نقاط استان بوشهر با آسيب روبه‌رو شده و 30 پايه برق سقوط کرده است.» همچنين وي از وزش باد شديد که سبب آسيب شبکه برق و خاموشي در برخي نقاط شهرستان‌هاي بوشهر و دشتستان، خبر داد. همزمان مديرکل راهداري و حمل و نقل جاده‌اي استان يزد از وارد آمدن خسارت 40 ميليارد توماني به جاده‌هاي روستايي استان يزد خبر داد. با اين حال و بروز باران‌هاي سيل آسا، اما همچنان ايران با خشکسالي شديد روبه‌رو است و آنطور که معاون محيط زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست، خسارت خشکسالي به محيط زيست کشور را 28785 هزار ميليارد ريال برآورد کرده، براي تکميل زيرساخت‌هاي مقابله با خشکسالي به 1000 ميليارد تومان نياز است تا شايد بتوان از اين حجم از باران استفاده نمود. حسن اکبري همچنين افزود: در سال جاري بر اساس آمارهاي سازمان هواشناسي، کمتر از 10 درصد کشور بارندگي در حد نرمال داشته است و بقيه مناطق به نوعي با خشکسالي درگير هستند. متاسفانه بالغ بر 70 درصد مساحت کشور با خشکسالي شديد يا بسيار شديد دست و پنجه نرم مي‌کند. شدت خشکسالي در مناطقي مثل زاگرس که هم منبع تامين آب کشور است و هم رويشگاه‌هاي جنگلي زيادي دارد، بسيار مخرب است.