افزایش مرگ‌های آبی در کشور/ مرگ دردناک در سد‌ها چگونه است؟

روزنو :
۶۳ نفر در ۲۰ روز ابتدایی سال ۱۴۰۱ بر اثر غرق شدگی جان خود را از دست داده‌اند، آماری که به نظر می‌رسد اگر اقدامی عملی برای پیشگیری از آن انجام نشود، با گرم شدن و فرارسیدن تابستان، افزایشی چشمگیر در مقایسه با سال‌های قبل پیدا خواهد کرد.

در ۲۰ روز آغازین سال ۱۴۰۱، دستکم ۶۳ نفر به دلیل غرق شدگی جان خود را از دست داده‌اند، آن هم در شرایطی که در بیش از نیمی از کشور هوای نسبتا خنک و حتی سرد حاکم بود و عملا امکان شنا یا آب‌تنی وجود نداشت. همین آمار هم زنگ خطر افزایش موارد غرق شدگی در ادامه سال را به صدا درآورده است. چرا که بیم آن می‌رود تا با گرم شدن هوا و افزایش سفر‌های تابستانی پس از دو سال محدودیت کرونایی، این آمار افزایش پیدا کند.

زنگ خطری که البته اورژانس کشور نیز به آن اشاره کرد و سخنگوی این سازمان به ایسنا گفته بود: متاسفانه روند رو به رشدی را در غرق شدگی و فوت ناشی از غرق شدگی شاهد هستیم. علیرغم اینکه تصور می‌شود در استان‌های شمالی بیشتر شاهد غرق شدگی باشیم، اما در استان‌های جنوبی و حاشیه دریای خلیج فارس هم شاهد این مسئله هستیم.

در همین راستا، پیام ارکان، کارشناس ایمنی و مدیریت امداد سوانح طبیعی- در گفتگو با ایسنا، به وجود مشکل در ساختار آبگیر‌ها و خطرات شنا در آب‌هایی که نظارتی بر آن‌ها وجود ندارد، اشاره کرده و می‌گوید: متأسفانه آمار دلخراشی از غرق شدگی ۶۳ نفر ارائه شده که انتظار می‌رود با گرم‌تر شدن هوا شاهد افزایش آن نیز باشیم. به طور کلی باید بدانیم که اساسا به استثنای پارک‌های آبی، استخر‌ها و پلاژ‌های دریا خطر غرق شدگی با احتمال بسیار بالایی در کمین افرادی است که در آب‌هایی که ناجی ندارند، شنا می‌کنند.

دردسر لیز شدن کف آبگیر و مرگ بر اثر شوک شدگی

این کارشناس ایمنی و مدیریت امداد سوانح طبیعی با بیان اینکه دو نوع آب راکد مثل حوضچه، آبگیر، استخر‌های آبیاری و آب‌های روان مثل سد، رودخانه و.. وجود دارد، ادامه می‌دهد: از آن جایی که آب‌های راکد ساکن هستند، با رسیدن نور به آن‌ها جلبک تولید می‌کنند. به دلیل وجود همین جلبک‌ها اگر کسی پای خود را کف این آب‌های را کد بگذارد مثل سرسره لیز می‌خورد و بیشتر افرادی هم که دچار غرق شدگی می‌شوند دچار شوک می‌شوند. یعنی در مواردی به جای اینکه فرد دچار خفگی شود، به دلیل ترس از اینکه زیر پایشان خالی می‌شود دچار سکته می‌شود حتی در شمال کشور وقتی فردی غرق می‌شود داخل لباسش را نگاه می‌کنند که ببینند آیا هنگام غرق شدن مدفوع یا ادرار کرده است یا نه؟ از این طریق متوجه می‌شوند که فرد دچار شوک شده بود یا نه. این تولید جلبک در آب‌های راکد خطر زیادی دارد چرا که حتی اگر فرد دچار شوک و غرق شدگی هم نشود، به دلیل لیز بودن کناره‌های محلی که در آن شنا می‌کند دیگر نمی‌تواند خود را از آب بیرون بکشد.

این کارشناس ایمنی می‌افزاید: چند سال پیش حادثه‌ای رخ داد که منجر به فوت دو نفر شد. طی این حادثه یک سگ به داخل آب راکدی افتاده بود و فرد برای نجات سگش به داخل آب رفته بود، اما دیگر نتوانسته بود خود را از آب بیرون بکشد. پس از آن دوستش به کمک او رفته بود، اما به دلیل لیز بودن سطح او نیز نتوانسته بود خود را از آب بیرون بیاورد و به دلیل اینکه کسی در آن محل نبود که به او کمک کند او نیز جان خود را از دست داده بود. برخی از غرق شدگی‌ها نیز به این دلیل است که فرد شنا بلد است، اما نمی‌توانسته خود را از آب بیرون بکشد.

مرگ دردناک در سد‌ها چگونه است؟

ارکان در خصوص خطر غرق شدگی در سد‌ها نیز می‌گوید: سد‌ها در واقع آب‌هایی محسوب می‌شوند که هم ساکن و هم روان هستند؛ اما در صورتی که آب سد حرکت نکند آب ساکن سطحی محسوب می‌شود. پشت سد که آب جمع می‌شود ساختاری چند لایه دارد. لایه روی سد ساکن است، اما یک لایه زیر آن وجود دارد که در حرکت و چرخش است که یکی از دلایل اصلی غرق شدگی در سد‌ها گرفتار شدن در همین لایه آب روان است. حتی زمانی که قرار است در سد‌ها امداد و نجات انجام شود با پشتیبانی طناب انجام می‌شود. به محض اینکه فرد داخل این لایه گرفتار شود جهت خود را گم می‌کند. پس از آن نیز یک لایه دیگر آب ساکن وجود دارد و پس از آن گل و لای است. مواردی وجود داشته که فرد داخل سد شیرجه زده و سرش داخل گل و لای گرفتار شده است. یا حتی مورد دیگری وجود داشت که بند مایو فردی بین سنگ‌های کف گیر کرده بود و دیگر نتوانسته بود خود را رها کند.

وی ادامه داد: زمانی که فردی داخل یک سد دچار غرق شدگی می‌شود واقعا نمی‌شود به سادگی او را نجات داد و حتی اگر او را در آب پیدا هم کنند امکان نجاتش بسیار کم است. زمانی که فرد غرق می‌شود ریه هایش پر از آب و بسیار سنگین می‌شود به همین دلیل زیر آب می‌رود و پس از گذشت چند روز جسد فرد باد می‌کند و به سطح آب می‌آید.

احتمال خرد شدن استخوان‌های بدن در صورت غرق شدن در رودخانه‌ها

ارکان در خصوص علت غرق شدگی در رودخانه‌ها نیز می‌گوید: اغلب رودخانه‌های ایران کم عمق و پرشتاب است. می‌توان گفت که نیمی از غرق شدگی در رودخانه‌ها به دلیل خفگی و نیمی دیگر به این دلیل است که سر و بدن فرد به سنگ و موانعی که در رودخانه وجود دارد برخورد کرده و فرد جان خود را از دست می‌دهد. در موارد این‌چنینی تمام استخوان‌های بدن فرد خرد می‌شود.

این امدادگر و نجات غریق با بیان مشکلات مدیریتی درخصوص ایمنی تصریح می‌کند: درصد بسیار قابل توجهی از حوضچه و برکه‌هایی که وجود دارد هیچ حفاظی ندارند.

ارکان با بیان اینکه البته برخی از حوادث غرق شدگی نیز به دلیل پرت شدن افراد در کانال‌های آب رخ می‌دهد، ادامه می‌دهد: متاسفانه باید به شرایط این کانال‌های آب نیز نظارت شود که برخی از آن‌ها حفاظ ندارند. چند سال پیش حادثه‌ای رخ داد که یک کودک داخل یکی از این کانال‌های آب افتاده بود و ساختار این کانال‌های آب نیز به گونه‌ای است که دیگر امکان بالا آمدن از آن وجود ندارد.

عفونت‌های عجیب و غریب شنا در آب‌های کثیف/ خطر مرگ بی دلیل در کمین کودکان جنوب شهر
این کارشناس ایمنی در خصوص بیماری و عفونت‌هایی که شنا در آب‌های ممنوعه برای افراد ایجاد می‌کند نیز می‌گوید: بیشتر برکه و آبریز‌هایی که در تهران وجود دارند ورودی پسماند‌های کارخانجات و فاضلاب شهری است. برخی از این آب‌ها بوی بسیار بدی می‌دهند و عفونت‌هایی ایجاد می‌کنند که حتی خطر مرگ دارد. خود من تجربه‌ای داشتم که برای یک عملیات امداد و نجات غواصی به یکی از کانال‌های آب اعزام شدم، با گذشت کمتر از یک روز تب و لرز بسیار شدیدی کردم و دچار عفونت گوارشی و خونی شدم و تبم تا هفت روز ادامه داشت.

وی گفت: مسئله‌ای وجود دارد که اگر دهان فرد هم زیر آب نرود از راه سایر اعضای بدن و زخم ممکن است عفونت‌ها به بدن منتقل شود. در جنوب تهران پاکدشت، قیامدشت و.. در تابستان‌ها بسیاری از کودکان در این کانال‌های آب بازی می‌کنند. شنا در این آب‌ها گاهی موجب یکسری بیماری می‌شود و متاسفانه به دلیل ناآگاهی حتی دلیل بیماری یا مرگ هم مشخص نمی‌شود