‌عربستان و امارات به تلفن بایدن پاسخ ندادند

روز نو :فشارها به جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، برای تحریم نفتی روسیه نتیجه داد و او در دور جدید تحریم‌ها به علت اشغال خاك اوكراین از سوی روسیه اعلام كرد كه واردات نفت از این كشور را ممنوع می‌كند. تقریبا هم‌زمان با این تحریم، دولت بریتانیا هم اعلام كرد كه قصد دارد تا پایان سال 2022، واردات نفت از روسیه را ممنوع كند. تحریم نفتی روسیه از سوی بایدن در شرایطی انجام می‌شود كه قیمت هر بشكه نفت با عبور از مرز 130 دلار، ركورد 14 سال اخیر را شكسته است؛ اما در داخل آمریكا وضعیت بحرانی‌تر است و قیمت هر گالن بنزین به نزدیك پنج دلار رسید كه رقمی بی‌سابقه است و این نگرانی وجود دارد كه اقتصاد آمریكا به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان وارد ركودی كم‌سابقه شود.

رئیس‌جمهوری آمریكا برای مقابله با این چالش‌ها قصد ایجاد جبهه‌ای جدید در حوزه انرژی دارد و تلاش كرده تا رابطه سرد واشنگتن با عربستان، امارات و ونزوئلا را ترمیم كند؛ اما تاكنون حداقل درمورد دو صادركننده مهم نفت خاورمیانه به در بسته خورده است. بایدن هنگام اعلام تحریم نفتی روسیه اعلام كرد كه «این اقدامی است که از حمایت قوی دو‌حزبی در کنگره برخوردار است و من به این کشور اعتقاد دارم. آمریکایی‌ها برای حمایت از چیزی که مشخص می‌کند ما بخشی از یارانه جنگ پوتین نخواهیم بود، گرد هم آمده‌اند».

رئیس‌جمهوری آمریكا اذعان کرد که این اقدام برای آمریکایی‌ها نیز هزینه خواهد داشت. هم‌زمان با این سخنان قیمت بنزین در ایالات متحده به بالاترین حد خود رسیده است و میانگین هزینه برای هر گالن بنزین روز سه‌شنبه به ۴.۱۷ دلار رسید. معاملات آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت هم به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۰۸ یعنی بیش از ۱۳۰ دلار رسید.

«فیل فلین»، تحلیلگر گروه مالی «پرایس فیوچرز»، پیش‌بینی می‌كند كه این حرکت بایدن احتمالا خلأ در بازار نفت و گاز ایجاد خواهد کرد. بایدن در تلاش برای کمک به ایجاد ثبات در بازار، در اول مارس به وزارت انرژی اجازه آزادسازی ۳۰ میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک نفت ایالات متحده را داد که معادل نیمی از آزادسازی هماهنگ ۶۰ میلیون بشکه‌ نفت کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی است.

اما ۶۰ میلیون بشکه آزاد‌شده معادل قطره در دریا است – معادل دو میلیون بشکه در روز برای ۳۰ روز، در‌حالی‌که ایالات متحده به‌طور متوسط حدود ۲۰ میلیون بشکه در روز مصرف می‌کند. در‌این‌میان برخی از شرکت‌های نفتی بزرگ از‌جمله اکسون موبیل، بی‌پی و شل هم اعلام كرده‌اند كه خرید نفت از روسیه را تا اطلاع ثانوی متوقف خواهند كرد. روسیه ۱۰ درصد گاز طبیعی و نفت ایالات متحده و تقریبا۴۰ درصد نفت و گاز اتحادیه اروپا را تأمین می‌کند. انتظار می‌رفت آلمان به‌عنوان مهم‌ترین واردكننده انرژی از روسیه، اقدامی در تحریم روسیه انجام دهد؛ اما برلین، بزرگ‌ترین خریدار نفت خام روسیه، طرح‌های ممنوعیت واردات انرژی را رد کرده است. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت که آلمان در‌حال تسریع برنامه‌های خود برای گسترش استفاده از منابع انرژی جایگزین است؛ اما نمی‌تواند واردات انرژی روسیه را یک‌شبه متوقف کند.

نرمش در برابر مادورو

مقام‌های آمریکایی گفته‌اند گزینه‌های بیشتری برای تثبیت قیمت انرژی روی میز باقی مانده است؛ اما جزئیاتی درباره این گزینه‌ها ارائه نداده‌اند. دولت بایدن در حال مذاکره با تولیدکنندگان بزرگ نفت در سراسر جهان از‌جمله عربستان سعودی بوده است؛ اما هنوز هیچ توافق جدیدی برای افزایش تولید نفت و كاهش قیمت آن اعلام نشده است. در‌این‌میان برخی از سناتورهای آمریکایی به دولت بایدن نسبت به درخواست هرگونه معامله واردات نفت از حكومت نیکلاس مادورو در ونزوئلا هشدار داده‌اند. با‌این‌حال دولت بایدن تلاش‌های خود را برای بهبود مناسبات با ونزوئلا، عربستان و امارات هم شدت بخشیده است.

همچنین در پی گفت‌وگوهای دیپلماتیک بین حكومت نیکلاس مادورو و یک هیئت نمایندگی ایالات متحده برای افزایش تولید نفت، این کشور دو آمریکایی زندانی را آزاد کرد. گفت‌وگوها با ونزوئلا که دارای ذخایر عظیم نفتی است، در بحبوحه تحریم‌های ایالات متحده و متحدانش علیه روسیه در پی حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین صورت گرفت. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، پیش‌از‌این گفته بود هدف از این گفت‌وگوها مذاکره درباره «امنیت انرژی» و اتباع زندانی ایالات متحده است. مادورو هم این گفت‌وگوها را «محترمانه، دوستانه و بسیار دیپلماتیک» توصیف کرد و گفت که این مذاکرات ادامه خواهد داشت. مادورو قبل از آن هم گفته بود كه «ونزوئلا نفت دارد و امکان استخراج و خرید آن برای همه سرمایه‌گذاران از آسیا و اروپا گرفته تا ایالات متحده فراهم است». صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده در دولت ترامپ، به علت نقض حقوق بشر در این کشور ممنوع شد.

تماس‌های بی‌پاسخ

هر اندازه مذاكرات ابتدایی دولت بایدن و ونزوئلا مثبت بوده، تلاش‌های رئیس‌جمهوری آمریكا برای تماس با مقام‌های عربستان و امارات بی‌نتیجه بود. روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داده كه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و شیخ محمد بن زاید آل نهیان، حاكم ابوظبی و ولیعهد امارات، در هفته‌های اخیر تماس‌های جو بایدن را که با بحران افزایش قیمت سوخت دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، بدون پاسخ گذاشتند.

یک مقام آمریکایی در این زمینه گفت: «انتظار كاخ سفید تنها یک تماس تلفنی بود؛ اما همان هم انجام نشد». وزارت خارجه امارات متحده عربی هم در واكنش به این تماس‌ها گفته است که تماس بایدن با شیخ محمد بن زاید می‌تواند به زمان دیگری موکول شود. جو بایدن خلاف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریكا، روابط گرمی با عربستان سعودی و امارات ندارد و روابط دوجانبه به دلیل سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه سرد شده است.
احتمال احیای توافق هسته‌ای با ایران بدون در‌نظر‌گرفتن نگرانی‌های امارات و عربستان و امتیازهای فراتر از تصور واشنگتن به تهران، عدم حمایت واشنگتن از جنگ ائتلاف عربستان در یمن و خارج‌کردن حوثی‌ها از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا از‌جمله دلایل سردی روابط واشنگتن با این دو كشور مهم منطقه محسوب می‌شود. علاوه‌بر‌این، بایدن در دوران تبلیغات انتخاباتی مواضع تندی علیه عربستان و محمد بن سلمان اتخاذ كرد و پس از آن هم پرونده‌هایی در آمریكا درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد حكومت عربستان، گشوده شده و این مسئله خشم ولیعهد عربستان را در پی داشته است.

وال استریت ژورنال به نقل از «یوسف القطیبه» سفیر امارات متحده عربی در آمریکا، روابط متشنج میان دو کشور را تأیید کرده و به نقل از او می‌نویسد: «رابطه واشنگتن و ابوظبی امروز در بوته آزمون قرار دارد؛ اما باور دارم که از آن به‌سوی موقعیتی بهتر بیرون می‌آییم».

براساس گزارش این روزنامه، در هفته‌های اخیر مقامات ارشد وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریكا به ریاض و ابوظبی سفر کرده‌اند تا آنها را به‌طور مستقیم در جریان انتظارهای آمریکا قرار دهند. آخرین تماس تلفنی بایدن با ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، به ۹ فوریه و پیش از حمله روسیه به اوکراین باز‌می‌گردد. پادشاه عربستان سعودی و رئیس‌جمهور آمریکا در این تماس تلفنی بر روابط استراتژیک و اقتصادی دو کشور تأکید کردند. در روزهای گذشته گزارش‌هایی منتشر شده بود كه از قصد بایدن برای سفر به عربستان در ماه‌های پیش‌رو حكایت می‌كرد. بایدن خلاف رؤسای جمهوری پیشین آمریكا در بیش از یک سالی که از آغاز دوره ریاست‌جمهوری‌اش می‌گذرد، به عربستان سفر نكرده و اكنون كه بیش از هر زمان به همكاری ریاض نیاز دارد، با درهای بسته از سوی متحد سنتی خود در خاورمیانه روبه‌رو شده است.