سردار جلالی: اوکراین ظرفیت‌های هسته‌ای خود را در قبال تامین امنیت، به اروپایی‌ها واگذار کرد؛ این درس عبرتی برای ماست

روزنو :رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: به نظر می رسد جنگ اوکراین، به عنوان یک چالش امنیتی در منطقه، تبعاتی ۱۰ ساله به دنبال داشته باشد مگر آنکه اتفاق خاصی مانند عقب نشینی یک طرف یا اتفاقاتی مانند آن رخ بدهد.

سردار غلامرضا جلالی در نخستین جلسه از دوره آموزشی تخصصی جهاد تبیین با بیان اینکه به نظر می‌رسد حمله روسیه به اوکراین، یک نقطه عطف راهبردی در تغییر موازنه امنیتی اروپا است که با برخی فرضیات می تواند تاثیرات جهانی نیز در پی داشته باشد، گفت: در چنین شرایط ما هم باید این تحولات را بررسی کنیم و ببینیم فرصت‌ها و تهدیدات این حادثه برای ما چیست و متناسب با آن چه رویکردهایی را باید اتخاذ کنیم.

وی ادامه داد: در یک نگاه اجمالی به گذشته، پس از فروپاشی شوروی، آمریکایی‌ها با نفوذ فرهنگی و اقتصادی تلاش کردند تا جمهوری‌های جدا شده از روسیه را به سمت ناتو سوق دهند و پروژه انقلاب‌های مخملی در برخی از این کشورها نیز تلاشی برای روی کارآوردن دولت‌های موافق غرب در نزدیکی مرزهای روسیه بود.

جلالی با بیان اینکه روسیه تا زمانی درگیر مشکلات اقتصادی و اداره خود بود، اما به تدریج و به ویژه در زمان پوتین با تغییر و تحولاتی سیاسی که از درون ایجاد کرد، توانست ضمن غلبه بر مشکلات، اقتدار خاصی را به دست آورد، گفت: به تعبیری، پوتین با بازگردان اقتدار به روسیه توانست رویاهایی را برای روسیه طراحی و دنبال کند. برخی می‌ویند رویای پوتین، احیای شوروی سابق با محوریت روسیه است، به اعتقاد برخی دیگر، پوتین می‌خواهد تغییر امپراطوری روسیه را کلید بزند. البته هنوز برای نتیجه‌گیری در مورد اهداف پوتین زود است. اما افکار فرامنطقه‌ای وی، با حمله به اوکراین خود را نشان داد.

جلالی با تاکید بر اینکه اولین ابراز وجود روسیه پس از فروپاشی شوروی در فضای بین الملل، مشارکت در جنگ علیه داعش در سوریه و حمایت از این کشور بود، ادامه داد: با توجه به مذاکراتی که انجام شده بود، پوتین متقاعد به مشارکت شد تا در مبارزه با داعش ایفای نقش کند. شاید هم پوتین احساس می‌کرد شرایط خوبی است که از انزوا خارج شود و در حوزه بین الملل نیز نقش ایفا کند.

جلالی گفت: ورود روسیه به جریان سوریه، سبب شد تا محور مقاومت، از یک ظرفیت نیرو هوایی قوی برخوردار شود همچنان که استفاده از ظرفیت روسیه تحت کنترل محور مقاومت، فرصت خوبی علیه نیروهای استکبار جهانی، رژیم صهیونیستی و داعش بود.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر اینکه نقش‌آفرینی روسیه در سوریه سبب شد تا برای نخستین بار، روسیه، آمریکا را در عرصه بین الملل کنار بزند و مذاکرات تعیین تکلیف سوریه، بدون حضور غرب و با محوریت ایران، روسیه و ترکیه اتفاق افتاد، گفت: به نظر می‌رسد تجربه سوریه سبب شد که روسیه اعتماد به نفس خوبی در مورد نقش آفرینی در عرصه بین الملل کسب کند.

وی با اشاره به اینکه در جریان اوکراین، روسیه در حوزه امنیت ملی خود احساس خطر کرد، افزود: روسیه به دنبال تغییر معماری امنیتی اروپا بود و احساس می‌کرد که خط مقدم ناتو، مرحله به مرحله در حال پیشروی است و در حال رسیدن به مرز روسیه است و با یک استقرار سنگین نظامی از سوی ناتو به احتمال قوی، مواجه خواهد شد. از همین رو روسیه در سه سال و نیم گذشته، تلاش‌های بسیاری کرد تا از طریق سیاسی موضوع را حل و فصل کند اما هرچقدر تلاش کرد، نه اروپا و نه آمریکا، به تلاش‌های روسیه اهمیتی ندادند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: حرکت اوکراین برای پیوستن به ناتو، عبور از خط قرمزهای امنیت ملی روسیه بود که به تعبیری آمریکا را همسایه دیوار به دیوار روسیه می‌کرد که برای روسیه بسیار خطرناک بود.

وی ادامه داد: یکی از اشتباهات آنها این بود که با وجودی که یکی از قدرت‌های هسته‌ای دنیا بودند، تمام تاسیسات و ظرفیت‌های هسته‌ای خود را در قبال تامین امنیت و حمایت اروپا از آنها، به اروپایی‌ها واگذار کردند. این توافق، اقدامی خطرناک و شاید درس عبرتی نیز برای ما باشد که ما نیز نباید امنیت خود را به دیگری وابسته کنیم.

جلالی با اشاره به اینکه نمونه این توافق با قذافی در لیبی شده بود که وقتی زیرساختهای هسته‌ای را از وی گرفتند، انگلیس با وی توافق کرد که اگر لیبی دچار حمله نظامی شد، از وی دفاع کند، افزود: اما پس از مدتی خود انگلیسی‌ها به قذافی حمله کردند و مشخص شد که چقدر توافق با غربی‌ها بی‌اعتبار است و تاریخ چه درس‌های بزرگی برای ما دارد که مرتب نیز تکرار می‌شود. به ویژه در شرایط کنونی که در لبه توافق برجام با آمریکا و اروپا قرار داریم باید از این تجارب تاریخی درس بگیریم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا در چنین شرایطی قادر به پاسخگویی نظامی نیست، تاکید کرد: نخستین عامل، قدرت هسته‌ای بالای روسیه و برخورداری این کشور از موشکهای برد بلند هسته‌ای است که احتمال بروز جنگ هسته‌ای را ممکن می‌سازد. نکته دوم برخورداری روسیه از قدرت موشکی قوی چه برد بالا و چه نقطه‌زن و دقیق است. نکته دیگر قدرت فضایی روسیه است که می‌تواند جنگ را در لایه فضایی نیز دنبال کند. همچنین روسیه دارای بزرگترین ارتش زرهی جهان است و نیروی هوایی بسیار قدرتمندی نیز دارد.

جلالی با تاکید بر اینکه بنابراین ورود آمریکا به جنگ با روسیه، یعنی ورود به جنگی که یا باید به آن پای نگذارد یا در صورت ورود باید به صورت تمام عیار درگیر شود، گفت: بنابراین خطر ورود امریکا، خطر بروز به جنگ جهانی سوم را هشدار خواهد داد. طبیعتا آمریکایی‌ها برای این کار آمادگی‌های لازم و قدرت کنترل جنگ را ندارند.

وی ادامه داد: دومین راهبرد آمریکایی‌ها علیه روسیه، اعمال تحریم‌های گسترده اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک علیه آنان بود و اعلام کردند ما به جای جنگ کوتاه مدت به سمت جنگ بلند مدت می‌رویم. فارغ از اثرات و پیامدها و چگونگی این تهاجم اقتصادی، این اقدام یک پیام مهم به کسانی بود که به حمایت آمریکا برای زمانی که مورد تهاجم واقع می‌شوند، دل خوش کرده‌اند تا بدانند که در صورت اقدام نظامی علیه آنها، آمریکا قادر به حمایت از آنان نخواهند بود.

جلالی افزود: نکته بسیار مهم این است که احتمال شروع جنگ جهانی سایبری، در خلال درگیری روسیه – اوکراین وجود دارد. وقتی آمریکایی‌ها توانایی ورود به عرصه نظامی را نداشته و رویکرد خود را به سمت تهاجم اقتصادی می‌برند، یکی از بخش‌هایی که می‌توانند وارد شوند حوزه سایبری است. تا پیش از این در هنگام حملات سایبری، فاعل جنگ مشخص نبود ولی اکنون خود اعلام می‌کنند که دست به تهاجم سایبری زده‌اند. راهبرد آخر آمریکایی‌ها، تعریف اوکراین به عنوان سرزمین اصلی نبرد و تبدیل جبهه نبرد به جنگ تن به تن است تا به تعبیر خود، باتلاقی شکل بگیرد که روسیه در آن گرفتار شود و نتواند به راحتی از آن عبور کند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به این پرسش که جنگ اوکراین برای ایران چه فرصت‌ها و تهدیداتی را به دنبال خواهد داشت، گفت: نخست آنکه ما نیز باید جریان حرکت ناتو به سمت شرق را علیه خود یک تهدید-البته یک تهدید دور- احساس کنیم. بنابراین این همراهی کلی ما مقابله با نفوذ و حضور ناتو در غرب آسیا خواهد بود. ذکر این نکته ضروری است که یکی از راهبردهای بلند مدت آمریکا، حضور رژیم صهیونیستی در آذربایجان، ارمنستان و گرجستان است تا به واسطه آن پایگاه‌های این رژیم به سمت ایران نزدیکتر شود که برای ما تهدید زاست.

وی با بیان اینکه نکته دیگر اینکه با شرایط فعلی دیگر آمریکا قادر نخواهد بود که در شورای امنیت سازمان ملل، علیه ایران در حوزه برجام، اجماع ایجاد کرده و ما را به سمت صدور قطعنامه ببرد، افزود: این امر فرصتی برای ماست که افزایش قدرت چانه‌زنی ما را مذاکرات برجام به دنبال خواهد داشت.

جلالی با اشاره به اینکه در حوزه تحریم‌های روسیه، فرصت‌های بی بدیلی برای اقتصاد کشور ما خلق خواهد شد، ادامه داد: اگر ما از این فرصت‌ها استفاده کرده و قدر آن را بدانیم، می‌توانیم در این حوزه جایگزینی باشیم برای خدماتی مانند کشاورزی، غذایی و ... که روسیه قبل از این تحریم از سایر کشورها دریافت می‌کرد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد جنگ اوکراین، به عنوان یک چالش امنیتی در منطقه، تبعاتی 10 ساله را به دنبال خواهد داشت مگر آنکه اتفاق خاصی مانند عقب نشینی یک طرف یا اتفاقاتی مانند آن رخ بدهد، گفت: در این میان ما باید ضمن شناخت دقیق شرایط، از فرصت‌ها حداکثر استفاده را ببریم و موضعی مبتنی بر عزت و اقتدار ملی داشته باشیم و منافع ملی‌مان را مدنظر قرار دهیم. باید تلاش کنیم با یک فرصت سنجی و مطالعه دقیق و هوشمندانه نسبت به شرایط بهترین موضع گیری ممکن را برای کشور اتخاذ کنیم.