روند مذاکرات مثبت شده، اما دستیابی به توافق دشوار است
روزنو :در این دور از مذاکرات هم امکان توافق کم است؛ اما بر اساس آن چیزی که در دور قبلی مذاکرات اتفاق افتاده به نظر می‌رسد که روند مذاکرات مثبت‌تر شده است.
روزنو :مذاکرات ایران و طرفین برجام بعد از وقفه چند روزه، امروز دوباره از سر گرفته می‌شود. تا اینجا اخبار رسیده از وین حاکی از آن است که طرفین بر خواسته‌های حداکثری خود پافشاری می‌کنند. البته عالم سیاست متصلب نیست، بلکه انعطاف‌پذیر است. برخی از شواهد حاکی از آن است که تیم مذاکره‌کننده ایرانی این بار قصد توافق احتمالاً موقت را دارد. چنین توافقی موردنظر طرف اصلی یعنی امریکا نیز هست. حال باید منتظر ماند تا ببینیم در روزهای آینده در وین چه اتفاقی رخ می‌دهد. ستاره صبح برای گره‌گشایی از سؤالات افکار عمومی در خصوص دور جدید مذاکرات با رحمان قهرمان‌پور کارشناس روابط بین‌الملل گفتگویی انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
با توجه به آنچه از گفتگوهای اخیر وین منتشرشده آیا رسیدن به توافق در انتهای این دور از مذاکرات، خوش‌بینی است؟
در این دور از مذاکرات هم امکان توافق کم است؛ اما بر اساس آن چیزی که در دور قبلی مذاکرات اتفاق افتاده به نظر می‌رسد که روند مذاکرات مثبت‌تر شده است. معنای این حرف این است که ممکن است توافق بعد از دو سه دور مذاکره حاصل بشود؛ اما احتمال توافق در این دور کم است. باید دید مذاکرات امروز می‌تواند روند گفتگوها را به سمت پیشرفت‌های مدنظر طرفین نزدیک کند و زمان رسیدن به توافق را کاهش دهد یا خیر؟ امروز باید به این سؤال پاسخ داد که آیا اختلافات همچنان آن‌قدر زیاد است که چشم‌انداز مذاکرات را مبهم کند یا خیر؟ امروز مشخص می‌شود که روند و سرعت گفتگوها تا چه میزان است.
وقت‌کشی و مذاکراتی بدون حصول نتایج مطلوب چقدر می‌تواند برای طرفین قابل‌تحمل باشد؟
در عرف بین‌الملل همیشه مذاکرات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی جزو سخت‌ترین مذاکرات است. به‌طور مثال در مورد پیمانی که بین آمریکا و روسیه وجود دارد، می‌بینیم که دو طرف مدت‌هاست که در حال مذاکره هستند؛ و یا مذاکرات خلع سلاح چین با کشورهای پیرامونی خود و یا مذاکرات شش کشور با کره شمالی که چندین دور ادامه داشت و درنهایت به نتیجه‌ای نرسید. این موضوعات تک‌بعدی و تنها موضوعاتی سیاسی نیستند و در آن‌ها بحث راستی آزمایی که از سخت‌ترین و فنی‌ترین مباحث است، مطرح می‌شود. ابعاد متعددی در این نوع مذاکرات وجود دارد، زیرا راستی آزمایی مسئله‌ای فنی، فیزیکی و مهندسی است و ابعاد حقوقی دارد و ازاین‌رو از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین گفتگوهای بین‌المللی به شمار می‌روند. دراین‌ارتباط طولانی شدن مذاکرات کنترل تسلیحاتی در فضای بین‌الملل یک عرف به شمار می‌آید. به این دلیل که این نوع گفتگوها علاوه بر پیچیدگی‌های فنی، ارتباط مستقیمی با امنیت ملی کشورها دارد و تمام کشورها بر امنیت ملی خود حساسیتی ویژه دارند.
ایران با شروطی پا به وین گذاشته. آیا دولت آمریکا استعداد پذیرش خواسته‌های ایران را دارد؟ آیا می‌توان امیدوار بود که آمریکا در این دور از گفتگوها گام اول را بردارد؟
در مذاکرات بحث قدم اول و اینکه چه کسی قدم اول را بردارد چندان مطرح نیست و این بحث‌ها باب طبع گروه‌های سیاسی و رسانه‌ها است. در دیپلماسی این مسئله را می‌توان به شیوه‌هایی حل کرد، مثلاً دو طرف اعلام می‌کنند که به‌طور هم‌زمان و در ساعت و روز و تاریخ مشخصی اجرای توافق را شروع می‌کنند. مسئله اصلی این است که آمریکا نمی‌خواهد امتیازات زیادی به ایران بدهد. آمریکا اعلام کرده است که در این مقطع سقف امتیازاتی که به ایران خواهد داد، چیست و بارها اعلام کرده که اگر ایران خواهان گرفتن امتیازات بیشتری است باید در ازای آن تعهدات بیشتری را در حوزه مسائل منطقه‌ای و موشکی بپذیرد. اینکه کدام‌یک از طرفین ازنظر زمان‌بندی زودتر از دیگری پا پیش می‌گذارد موضوعی نیست که در جریان مذاکرات مورد اختلاف و قابل‌بحث باشد، اما اگر اصل نیت‌ها موردبحث است و به این مسئله می‌پردازیم که آیا آمریکا این بار امتیازی افزون بر امتیازات قبلی به ایران می‌دهد یا خیر؟! باید بگوییم که آمریکا چنین قصدی ندارد.
