«لغو تحريم‌ها » يک گام نزديک‌تر شده است
روزنو :اظهارات دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در خصوص ضرورت شرکت کشورهای عربی در مذاکرات احیای برجام یک درخواست غیرمنطقی است زیرا آنها اساسا هیچ جایگاهی در این خصوص ندارند.
روزنو :دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در آخرین اظهارات خود عنوان کرده است که بدون مشارکت کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در مذاکرات وین، هیچ راه‌حلی برای موضوع هسته‌ای ایران وجود نخواهد داشت. الحجرف در ادامه اظهارات خود عنوان کرد که مذاکرات با ایران باید شامل برنامه دفاعی و سیاست‌های منطقه‌‌ای ایران نیز باشد. مذاکرات برجامی ایران و طرف‌های برجام قرار است روز هشتم آذرماه در وین از سر گرفته شود. این موضع گیری زیاده خواهانه دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس درحالی بارها از سوی مقامات برخی کشورهای منطقه خلیج فارس مطرح شده است که ایران به طور جدی تاکید دارد که برجام یک توافق انجام شده میان ایران و سایر امضاکنندگان آن است و مذاکرات در وین نیز تنها برای بازگشت به اجرای کامل و اولیه آن است. این خواسته کشورهای عربی در حالی بیان می‌شود که در روزهای اخیر با صدور بیانیه‌ای عنوان کرده بودند که آماده همکاری اقتصادی با ایران پس از احیای برجام هستند. در راستای بررسی این مساله گفت و گویی با حسن هانی‌زاده، سفیر پیشین ایران در لبنان داشته است که در ادامه می‌خوانید.
درخواست‌های متعدد مقامات و کشورهای عربی در راستای حضور در مذاکرات احیای برجام با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
اظهارات دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در خصوص ضرورت شرکت کشورهای عربی در مذاکرات احیای برجام یک درخواست غیرمنطقی است زیرا آنها اساسا هیچ جایگاهی در این خصوص ندارند. مذاکرات وین یک رویدادی است که فراتر از حد و اندازه 6 کشور حوزه خلیج فارس است و عملا آنها نمی‌توانند در آن رایزنی‌ها کنش خاصی داشته باشند. باید توجه داشت که کشورهای عربی با وجود کارشکنی در سال‌های اخیر توانسته‌اند در مسیر برجام موانعی با صرف هزینه‌های زیاد ایجاد کنند اما از نظر ژئوپلیتیک و سیاسی در آن قد و قواره‌ای نیستند که به عنوان یک کنشگر مهم از آنها در این مذاکرات دعوت شود. ایران اگر امروز با 6 کشور دیگر رایزنی می‌کند به این علت است که هر کدام از آنها یک بازیگر مهم در عرصه جهانی هستند و مشخصا فاصله کشورهای عربی با این سطح از تعاملات دیپلماتیک زیاد است. آنها به نحوی به دنبال این هستند که جایگاه خود را با حضور در مذاکرات ارتقا دهند و از سوی دیگر به اهرم فشاری بدل شوند که در دستان غربی‌ها باشد. این درخواست نیز یک کارشکنی است تا فشار را بر ایران از این جهت بیشتر کنند.
تا چه میزان خواسته آنها را می‌توان به‌حق و منصفانه دانست؟
نباید فراموش کرد که در سال‌های گذشته همین کشورهای عربی قراردادهایی با کشورهای اروپایی و آمریکایی به امضا رسانده‌اند تا فعالیت‌های هسته‌ای خود را آغاز کنند. آنها امروز دقیقا همان کاری را می‌کنند که ایران انجام می‌دهد و به دنبال فناوری هسته‌ای صلح آمیز هستند اما ایران هیچ گونه اعتراضی در خصوص فعالیت‌های آنها نداشته است. در بررسی جزئی‌تر و نگاهی دقیق تر به کشورهای عربی متوجه می‌شویم که بافت جمعیتی و منابع آنها به گونه‌ای است که مشخصا احتیاجی به انرژی هسته‌ای ندارند اما این رویه را طی می‌کنند در حالی که ایران از طریق فناوری صلح آمیز هسته‌ای نیازهای مردم خود را برطرف می‌کند. با این وجود اما امروز جای شاکی و متشاکی عوض شده است و آنها مدعی خطرناک بودن ایران هستند در حالی که آنها خود جنگ‌های منطقه را آغاز کرده‌اند و تنش‌ها را تشدید می‌کنند.
بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس نشان از این دارد که آنها دیگر مخالف احیای برجام نیستند و آیا این امر درصد احیای برجام را افزایش می‌دهد؟
ایران در گذشته نیز همکاری‌های اقتصادی خوبی با کشورهای عربی داشته است و در ادامه نیز این زمینه می‌تواند فراهم شود. ایران و امارات در برهه‌ای از زمان سطح بسیار بالایی از مبادلات تجاری داشتند و این زمینه می‌تواند در آینده نیز فراهم شود. ایران مشخصا هیچ مشکلی با این مقوله ندارد تا با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس همکاری کند و به این سمت نیز گام برداشته است. اگر کشورهای عربی تحت تاثیر آمریکا و اسرائیل قرار نمی‌گرفتند امروز نیز همکاری ایران با کشورهای عربی تداوم داشت. تناقض در رفتار کشورهای عربی نیز ریشه در همکاری با آمریکا دارد. آنها یک روز تحت شرایط منطقه خواهان همکاری با ایران می‌شوند اما روز بعد تحت فشار آمریکا و اسرائیل علیه ایران موضع گیری می‌کنند. امروز فهم مشترکی در خصوص لغو تحریم‌ها علیه ایران به‌وجود آمده است و همین امر کمک می‌کند مقداری از موانع گذشته از پیش روی احیای برجام برداشته شود. پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری میلادی، نخستین نتایج مثبت مذاکرات احیای برجام مشاهده شود و این رایزنی‌ها خروجی مثبت داشته باشد. آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران به مبلغ سه میلیارد و 600 میلیون دلار در حقیقت نتیجه تلاش‌های دیپلماتیک بوده است که نشان داد جامعه جهانی ادبیات کاربردی را مورد توجه قرار می‌دهد و این مسیر نیز می‌تواند نتایج مثبتی داشته باشد. عربستان سعودی به عنوان مهم ترین کشور عربی در عرصه سیاسی علاوه بر عرصه نظامی نیز آسیب پذیر شده است. حکومت فعلی عربستان تمام امید خود را به این بسته بود که ایران زیر فشار قرار گیرد و اهداف خود را در منطقه اجرایی کند اما با شکست در یمن و روی کار آمدن دموکرات ها عملا این هدف از دست رفت. امروز بن سلمان نگران آینده خود است، زیرا گزارش‌ها نشان می‌دهد که جایگاه او تضعیف شده است و به همین علت به دنبال ایجاد یک تعادل در عرصه سیاست خارجی است.
