
دولت سیزدهم، آماده اولین حرکت برجامی
روز نو :بیتابی طرفهای غربی برای بازگشت ایران به ادامه مذاکرات هستهای به سر آمده است. این در حالی است که ایران به بالاترین حد غنیسازی اورانیوم در طول دوران مذاکرات رسیده است و همین امر باعث شده است تا طرفهای اروپایی عجله بیشتری برای نشستن دوباره بر سر میز مذاکرات با ایران داشته باشند. این در شرایطی است که ایران پیشتر به اتحادیه اروپا به عنوان میزبان مذاکرات اطلاع داده بود که تا زمان روی کار آمدن دولت سیدابراهیم رئیسی تاریخی برای از سرگیری مذاکرات در نظر ندارد. تاکنون شش دور گفتوگوی هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی برای بازگشت به تعهدات برجام انجام گرفته است.
در همین حال یکی از سخنگویان وزارت خارجه ایالات متحده، در مورد مذاکرات برجام به صدای آمریکا گفت که اگر ایران در مذاکرات امتیازات بیشتری تقاضا کند یا موارد کمتری را حاضر به انجام آنها باشد، این مذاکرات به نتیجه نمیرسد. این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه ایران در کنفرانس خبری دوشنبه اول شهریور در جدیدترین اظهارات در مورد از سرگیری مذاکرات هستهای غیر مستقیم بین تهران و واشنگتن برای احیای برجام گفت: «متاسفانه به دلیل نقض کامل برجام توسط آمریکا و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و عدم پایبندی کامل طرفهای اروپایی و طرفهای ما در برجام به تعهداتشان در رفع تحریمها، زمان به نفع برجام نیست.»
در همین زمینه یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا، در پی درخواست بخش فارسی صدای آمریکا برای ارائه واکنش به اظهارات سخنگوی وزارتخارجه ایران گفت:«دولت جو بایدن در پیگیری مسیر دیپلماسی معنادار برای تحقق بازگشت به پایبندی متقابل به برجام و رسیدگی به طیف وسیعی از نگرانیهای ما با ایران صادقانه و ثابت قدم عمل کرده است. اگر ایران، امتیازات بیشتری تقاضا کند یا خودش امتیازات کمتر بدهد، این مذاکرات به نتیجه نمیرسد.»
این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به پرسش دیگری در مورد این که آیا تحولات اخیر در افغانستان، در اولویت مسئله مذاکره هستهای با ایران تغییری ایجاد کرده است، بیان کرد:«ما همچنان متعهد هستیم و به صراحت اعلام کردهایم که آماده بازگشت به وین برای از سرگیری مذاکرات در مورد بازگشت به پایبندی متقابل به برجام هستیم، زیرا معتقدیم این به نفع امنیت ملی ما است. اتفاقات در افغانستان هیچ تاثیری بر دیدگاه ما در این زمینه نمیگذارد.» او در ادامه اضافه کرد:«ما از ایران میخواهیم که به زودی به مذاکرات بازگردد تا بتوانیم کار را به نتیجه برسانیم. با این حال، همانطور که وزیر خارجه آنتونی بلینکن به روشنی اعلام کرده است، فرصت تحقق بازگشت به پایبندی متقابل به برجام برای همیشه دوام نخواهد داشت.»
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه در نشست مطبوعاتی خود گفت:«آنچه که مهم است این است که آمریکاییها با اقدامات خود سرنوشت برجام را در هالهای از ابهام قرار دادهاند و نشان دادهاند که حتی به امضای رئیس جمهور خود پایبند نیستند. ما توصیه میکنیم که همه طرفها به این موضوع توجه کنند که حق انتخاب برای همه طرفها وجود دارد و ما نیز براساس منافع خود عمل میکنیم.» او همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد زمان بعدی مذاکرات وین و برخی از مسائلی که در این زمینه مطرح شده است، گفت:«پیشتر هم اعلام کردهایم که در تغییر و تحولاتی که در قوه مجریه ایران در حال وقوع است ممکن است برخی تغییرات صورت بگیرد. البته مواضع حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران همان مواضعی است که بارها اعلام کرده و طرفهای مقابل به هیچ وجه نباید به دنبال سوء محاسبات باشند.»
در همین حال، به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری اخیرش در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا از جانب رئیس جمهور جدید ایران چیزی درباره مذاکرات احیای توافق هستهای در وین شنیده است یا نه، گفت:«این که به دنبال عملی کردن بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام باشیم، تا حد زیادی در راستای منافع ملی ماست. بازگشت دوجانبه به پایبندی میتواند دوباره ایران را تحت سخت ترین و سرزدهترین بازرسیها از تاسیسات هستهای قرار دهد و به نفع ماست که مطمئن شویم به طور دائمی و قابل راستیآزمایی از دستیابی ایران به یک سلاح هستهای جلوگیری شده است.»
پرایس اضافه کرد:«میدانم که دولت جدید در تهران هنوز در حال شکلگیری است. آنها باید درباره موضعگیریشان تصمیمگیری کنند، نه تنها موضعگیری در قبال جامعه جهانی، بلکه به ویژه در قبال دیپلماسی لازم برای آزمودن طرحی که میتوانیم بر اساس آن یک بازگشت دوجانبه به توافق را رقم بزنیم. بنابراین، به خود ایرانیها واگذار میکنم که بگویند در این باره چه موضعی دارند. شرکا و متحدان ما در گروه ۱+۵ هم آن را به وضوح گفتهاند.»
در همین حال خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال روز گذشته مدعی شد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران نامهای نوشته و برای ایجاد دسترسی نظارتی به تاسیسات هستهای ایران در تلاش است. به گزارش ایسنا، لارنس نورمن خبرنگار روزنامه وال استریت ژورنال در صفحه توئیترش نوشت:«هفته گذشته به تاریخ ۲۴ آگوست به عنوان روز تعیین کننده مهمی اشاره کردم که در آن معلوم میشد آیا ایران به ذخیره تصاویر دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی و دیگر اطلاعات نظارتی آژانس در تاسیسات اتمی خود به منظور تضمین عدم وجود هیچگونه انحراف اتمی در مواد و تجهیزات در راستای مقاصد ممنوع ادامه میدهد یا نه.»
نورمن در ادامه مدعی شد:«متوجه شدهام که آژانس هفته پیش به ایران نامه نوشته است و به دنبال ایجاد دسترسی به تاسیسات هستهای ایران در این هفته بوده است تا اطمینان یابد تجهیزات نظارتی همچنان فعالند. تا جایی که میدانم، ایران به نامه آژانس پاسخ نداده است.» ادعای خبرنگار این روزنامه آمریکایی درباره نامه آژانس و عدم پاسخ گویی ایران در حالی مطرح میشود که این موضوع تاکنون از سوی مقامات رسمی مربوطه رد یا تایید نشده است. طبق قانون مصوب مجلس شورای اسلامی بازرسان آژانش فعلا اجازه دسترسی به تاسیسات ایران و بازدید از آنها را ندارند.