به روز شده در: ۲۹ ارديبهشت ۱۴۰۴ - ۲۳:۵۰
کد خبر: ۳۸۱۴۶۰
تاریخ انتشار: ۱۰:۳۳ - ۰۵ مرداد ۱۳۹۸
مسکو هم پس از آمریکا و اروپا نسخه پیچید

طرح ناقص روسیه برای خلیج‌فارس

روزنو :این روزها ایجاد امنیت در خلیج‌فارس به یکی از مهم‌ترین مباحث کشورهای وارد کننده نفت و نیز منطقه بدل شده است. از این رو، پس از پیشنهاد اخیر آمریکا مبنی بر ایجاد ائتلاف نظامی‌دریایی برای حفاظت از آب‌های نزدیک ایران و موافقت اروپایی‌ها با طرح بریتانیا تحت عنوان ایجاد یک نیروی اروپایی برای حفاظت از کشتی‌ها و مخالفت تهران نسبت به آنها روس‌ها هم اخیرا طرحی ارائه کردند.
 این روزها ایجاد امنیت در خلیج‌فارس به یکی از مهم‌ترین مباحث کشورهای وارد کننده نفت و نیز منطقه بدل شده است. از این رو، پس از پیشنهاد اخیر آمریکا مبنی بر ایجاد ائتلاف نظامی‌دریایی برای حفاظت از آب‌های نزدیک ایران و موافقت اروپایی‌ها با طرح بریتانیا تحت عنوان ایجاد یک نیروی اروپایی برای حفاظت از کشتی‌ها و مخالفت تهران نسبت به آنها روس‌ها هم اخیرا طرحی ارائه کردند.
به گزارش روز نو:بر این اساس، این طرح که تامین «امنیت گروهی» در خلیج‌فارس نام دارد در صورت موافقت کشورهای حوزه خلیج‌فارس باید منطقه حائل در منطقه ایجاد و استفاده دائم از نیروهای فرامنطقه‌ای محدود شود. علاوه بر این، بر اساس طرح روسی باید برای محافظت از منطقه به ویژه در مواقع بروز ناامنی؛ خط ویژه ارتباطی میان همسایگان در خلیج‌فارس ایجاد شود. از این رو، اگرچه ایده روس‌ها برای حفاظت از منطقه مورد استقبال چین واقع شد اما ایران تاکنون نسبت به آن موضعی اتخاذ نکرده است. به همین دلیل حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است طرح روسی قابلیت اجرا ندارد. زیرا اکنون ممکن است یک اختلاف کذبی میان ایران وامارات وجود داشته باشد اما در صورت ایجاد منطقه حائل در حائل، 58 کشور در منطقه دچار اختلاف آبی،خاکی و مرزی خواهند شد.
 
>پیشنهاد اروپا وآمریکا
برای حفاظت از تنگه‌هرمز
به دنبال توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز به دلایل قانونی لندن تلاش‌های بسیاری برای آزادی نفتکش خود در تنگه هرمز کرد که هیچ‌یک راه به جایی نبرده بود. از این رو، جرمی‌هانت وزیر امور خارجه وقت انگلستان طی روزهای اخیر، ایجاد یک نیروی اروپایی برای حفاظت از کشتی‌ها به فرماندهی فرانسه و بریتانیا که مورد موافقت اروپایی‌ها قرار گرفته بود در جلسه پارلمانی روز دوشنبه هفته گذشته بریتانیا مورد بررسی قرار داد. طرحی که در آن علاوه بر کشتی‌های جنگی، جنگنده‌ها نیز باید حضور داشته باشند.
بر اساس این طرح، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا کشورهایی خواهند بود که در بخش پشتیبانی هوایی شرکت خواهند کرد که به دلیل هزینه بر بودن این پیشنهاد و عدم امکان اسکورت همه کشتی‌های انگلیسی، تاکنون طرح مذکور در پارلمان بریتانیا مورد اقبال واقع نشده است. همچنین آمریکا نیز در حمایت از لندن، پیشنهاد ایجاد یک ائتلاف نظامی دریایی برای حفاظت از آب‌های نزدیک ایران را داده بود که این مسئله از سوی اروپایی‌ها به دلیل نگرانی از وقوع تنش نظامی در خلیج‌فارس رد شد.
>واکنش ایران به پیشنهاد ائتلاف دریایی
پیشنهاد ائتلاف از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی برای حفاظت از نفتکش‌ها در تنگه هرمز با مخالفت ایران نیز روبرو شده است. زیرا بدیهی بود در جایی که ایران و کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای حفاظت از آب‌های این منطقه حضور دارند، نیازی به حضور کشورهای دیگر که می‌تواند به دخالت و تنش در منطقه بینجامد، نباشد. از این رو، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان طی توئیتی در واکنش به این مسئله نوشت: «ایران در پی تحریک و رویارویی نیست. اما ما ۱۵۰۰ مایل ساحل در خلیج‌فارس داریم و اینها آب‌های ما است و از آنها حفاظت خواهیم کرد.» علاوه بر این، سردار حسین دهقان، مشاور فرمانده کل قوا در زمینه صنایع دفاعی و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفت‌وگو با شبکه الجزیره گفت: «هرگونه ایجاد تغییر در وضعیت تنگه هرمز منجر به ایجاد مقابله خطرناک می‌شود. پیشنهاد انگلیس برای ایجاد نیروی اروپایی در تنگه هرمز پیامدهای پیش‌بینی نشده‌ای به دنبال خواهد داشت.»
 
>اکنون طرح روسیه
برای محافظت از خلیج‌فارس
پس از پیشنهادهای اخیر انگلیس و آمریکا برای ایجاد امنیت در تنگه هرمز و واکنش منفی ایران نسبت به آن، روس‌ها هم به تازگی از طرح امنیت گروهی خود برای ایجاد صلح و ثبات پایدار در خلیج‌فارس رونمایی کردند. طرحی که در یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن پیشنهاد شده است، باید خط ویژه ارتباطی میان همسایگان در خلیج‌فارس ایجاد شود. در این طرح بر قبول تعهدات متقابل، شفافیت در حوزه نظامی (گفت‌وگو در مورد دکترین‌های نظامی، جلسات منطقه‌ای وزرای دفاع، ایجاد خطوط داغ، تبادل اعلان‌های اولیه در مورد برگزاری رزمایش‌های نظامی و پرواز هوایی، تبادل ناظران، خارج ساختن دائمی گروه‌های فراملی، تبادل اطلاعات در مورد خرید تسلیحات و نیروهای مسلح) تاکید شده است. طرح روسیه همچنین پیشنهاد می‌کند باید کنفرانسی بین‌المللی درباره امنیت و همکاری در خلیج‌فارس برگزار شود که سپس به تشکیل یک سازمان امنیت و همکاری در منطقه بینجامد. مسکو همچنین پیشنهاد ایجاد منطقه حائل در منطقه را مطرح کرده و خواستار آن شده که استفاده دائم از نیروهای فرامنطقه‌ای محدود شود و نیز خطوط قرمزی میان نیروهای نظامی مختلف در منطقه تعریف شود. به عقیده روس‌ها، ایده ایجاد یک سیستم امنیتی در منطقه خلیج‌فارس می‌تواند نقش کلیدی در تحکیم فعالیت‌های سیاسی و دیپلماتیک در منطقه ایفا کند. بر اساس مفهوم امنیت جمعی، به کشورهای منطقه فرصت ایجاد یک «خط تلفن قرمز» میان ارتش کشورهای منطقه داده می‌شود. روسیه همچنین پیشنهاد توقف استقرار دائمی نیروی کشورهای خارجی را در منطقه داده است.
 
>استقبال چین از پیشنهاد روسها
دولت چین از پیشنهاد روسیه حمایت کرده است. سخنگوی وزارت خارجه چین روز پنجشنبه ضمن اعلام این‌خبر گفت‌: «ما از این پیشگامی روسیه استقبال می‌کنیم و همچنین مایلیم همکاری، هماهنگی و ارتباط خود را با تمامی شرکای مربوط تقویت کنیم.» هووا چون‌یینگ همچنین تاکید کرد: «صلح و ثبات خلیج‌فارس اهمیت ویژه‌ای در تضمین امنیت و توسعه کل منطقه و جهان دارد.» او افزود: «معتقدیم برای تضمین ثبات و امنیت منطقه، ایجاد روابط خوب همسایگی براساس احترام متقابل حیاتی است.» این در حالی است که ایران تاکنون نسبت به این مسئله واکنشی نشان نداده است. از این رو، این پرسش به میان می‌آید که موضع احتمالی ایران نسبت به پیشنهاد روس‌ها چیست؟ و این طرح تا چه اندازه به نفع تهران و کشورهای منطقه است؟
 
>ایران همواره میزبانی مطلوب
برای امنیت تنگه هرمز
حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره طرح روسیه مبنی بر خط ویژه ارتباطی میان همسایگان در خلیج‌فارس و ایجاد منطقه حائل در حائل به آفتاب یزد گفت: نظام تردد در خلیج‌فارس نظام کاملی است و مسئولیت دو سوم امنیت آبراه خلیج‌فارس بر عهده جمهوری اسلامی است. او افزود: در طول ایام هم ایرانی‌ها معمولا بهترین میزبان در این زمینه بودند و سعی کردند که این امنیت و ثبات را حفظ نگاه دارند. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس ادامه داد: اتفاقاتی که اخیرا در تنگه هرمز رخ‌داد و اقداماتی که در رابطه با نفتکش‌ها صورت گرفته است، باید علت یابی شود.
 
>طرح روسیه معلول تحولات اخیر
رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه طرح روسیه معلول برخی از تحولات اخیر است، گفت: طرح روسیه ایده کاملی برای رفع مشکلات منطقه نیست بلکه در وضعیت موجود باید عوامل شکل گیری شرایط کنونی را مورد بررسی و علت‌یابی قرار‌داد و موانع را رفع کرد؛ در این صورت می‌توان نسبت به حل مشکل در خلیج‌فارس اطمینان حاصل کرد. فلاحت پیشه ادامه داد: ناامنی که در منطقه ایجاد شد حاصل فراخوان حضور نظامی آمریکایی‌ها و برخی از کشورها در منطقه بود. این منطقه سبب گردید که منطقه دچار ناامنی شود و تراکم نظامی در این آبراه افزایش‌یابد. از جمله اینکه بازیگران ثالثی برای ایجاد چالش میان ایران و آمریکا شتاب دارند. او ادامه داد: نه تنها برخی از بازیگران منطقه‌ای بلکه تروریست‌هایی که در طول تحولات چند سال اخیر مورد هدف ایران و آمریکا قرار گرفتند؛ بسیار علاقه مند به افزایش تنش میان تهران – لندن هستند تا ناامنی در خلیج‌فارس تشدید شود.
 
>ایجاد حائل یعنی اختلاف در خلیج‌فارس
نماینده اسلام آباد غرب در مجلس با اشاره به اینکه در شرایط کنونی اگر کشورها به دنبال ایجاد خط حائل در منطقه باشند به طور طبیعی این خط حائل هیچ گونه بنیان حقوقی و بین‌المللی ندارد، گفت: اما ممکن است تبدیل به داعیه‌های جدید در منطقه خلیج‌فارس شود که 58 گونه آبی، خاکی و مرزی با یکدیگر دارند. او افزود: اکنون ممکن است یک اختلاف کذبی میان ایران وامارات وجود داشته باشد اما در صورت ایجاد منطقه حائل در حائل، 58 کشور در منطقه دچار اختلاف آبی،خاکی و مرزی خواهند شد.
 
>ایجاد خط ارتباطی تنها ایده مطلوب
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه تنها قسمت قابل پذیرش در طرح روسیه، پیشنهاد خط ارتباطی میان همسایگان در منطقه است، گفت: این خط ارتباطی هم در زمان ایجاد تنش می‌تواند موثر واقع شود. پس از آن، می‌تواند جای خود را به اقداماتی دهد که در دهه 1990 رخ داد. فلاحت‌پیشه افزود: در آن دوره مناسبات مطلوبی میان ایران و برخی از کشورها شکل گرفت و موافقت‌نامه‌های امنیتی و همکاری‌های مرزی و آبی میان ایران و کشورهای جنوب خلیج‌فارس به وقوع پیوست. او ادامه داد: این موافقت نامه‌ها پس از ایجاد چالش در روابط تهران و کشورهای جنوب خلیج، دیگر نتوانست راهبر باشد. ازاین‌رو، اکنون می‌تواند بر همین مبنا شکل بگیرد و این احتمال که کشورها به سمت تنش زدایی حرکت کنند، وجود دارد.
 
>عدم نیاز به اجرای طرح روسی
فلاحت پیشه با بیان اینکه آنچه که روس‌ها پیشنهاد دادند لازمه‌اش ایجاد رژیم‌های حمل‌و‌نقل و امنیت تبادل است که این رژیم خود یک مقدمه سیاسی می‌طلبد، گفت: به عبارتی کشورها باید به سمت تنش زدایی حرکت کنند و این کشورها باید حرکت به این سمت و سو را بپذیرند. اوافزود: خوشبختانه اخیرا تحولاتی که شکل گرفت این تحولات قابل تامل بود. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد: تحولات اخیر سبب گردید که عملا فضای واقع گرایانه تقویت شود و نتیجه این وضعیت هم ارسال سیگنال‌ها و پیام‌های اخیر از سوی امارات و عربستان به تهران است. او ادامه داد: اگر کشورها مسئله امنیت خلیج‌فارس را از سردرگمی حاکم از سیاست خارجی آمریکا در منطقه جدا کنند در این صورت دیگر نیازی به طرح روس‌ها در منطقه نداریم. فلاحت پیشه در پایان گفت: شکل گیری رژیم تازه در ایجاد قدرت تبادل مبادلات دریایی به سهولت ممکن نیست. به همین دلیل ایران باید در شرایطی به این راهکار توجه و آن را مورد بررسی قرار دهد که با خلاء معوقه‌های فی مابین مواجه باشد. از این رو، دلیلی وجود ندارد که چنین راهکاری در خلیج‌فارس اجرایی شود. چراکه در صورت اجرا در آن شرایطی شکل می‌گیرد که ممکن است آثار و تبعات نامطلوب اقتصادی به دنبال داشته باشد. بنابراین تنها از ایجاد خط ارتباطی در طرح روسی آنها در شرایط گذار می‌توان استقبال کرد.
تصویر روز
خبر های روز