پبشنهادی برای تغییر در فضای سیاسی پس از سخنان اخیر اسحاق جهانگیری
تغییر پیش‌فرض درباره رابطه اصلاح‌طلبان و رهبری
روزنو :اسحاق جهانگیری اگرچه از موسسان حزب کارگزاران سازندگی است که از دل دولت آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی بیرون آمد و اگرچه در دولت شبیه‌ترین سیاست‌مدار به‌هاشمی رفسنجانی (حسن روحانی) در مهم‌ترین منصب سیاسی خود قرار گرفته است، اما، در سال‌های اخیر یکی از نزدیک‌ترین افراد به سیدمحمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات بوده است، به خصوص که از اعضای هیات علمی بنیاد باران نیز هست.
اسحاق جهانگیری اگرچه از موسسان حزب کارگزاران سازندگی است که از دل دولت آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی بیرون آمد و اگرچه در دولت شبیه‌ترین سیاست‌مدار به‌هاشمی رفسنجانی (حسن روحانی) در مهم‌ترین منصب سیاسی خود قرار گرفته است، اما، در سال‌های اخیر یکی از نزدیک‌ترین افراد به سیدمحمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات بوده است، به خصوص که از اعضای هیات علمی بنیاد باران نیز هست.
او اما از یک موقعیت دیگر نیز برخوردار است. در سال‌هایی که میان اصلاح‌طلبان و ارکان نظام رابطه مستمر و پایداری وجود نداشته است، همواره مورد اعتماد رهبر انقلاب بوده و صاحب موقعیتی شده که از سوی دو طرف نیز پذیرفته شده است و آن نقش «رابط» بوده است. نقشی که البته آیت‌الله هاشمی رفسنجانی نیز در زمان حیات خود بخشی از آن را برعهده گرفته بود.
پس از درگذشت آیت‌الله هاشمی، اما به نظر می‌رسد که اسحاق جهانگیری در این میانه موقعیت منحصر به فردی دارد. موقعیتی که خود وی در روزهای گذشته نیز به آن اشاره کرده است.
او ابتدا در روز شنبه در همایش سراسری مجریان برگزاری انتخابات کشور که در تالار بزرگ وزارت کشور برگزار شد، با اشاره به دیدار اخیر خود با رهبر معظم انقلاب و گفت‌وگو درباره جریان اصلاح طلبی، تصریح کرد:«همه جریان‌های سیاسی نزد مقام معظم رهبری مساوی بوده و ایشان به همه این جریانات علاقه‌مند هستند.»
جهانگیری اما این نقش خود را به صورت جزئی‌تری در گفت‌وگو با روزنامه شرق تشریح کرد و در توضیحی پیرامون ملاقات با رهبر انقلاب در راستای ایفای نقش رابط اصلاح‌طلبان با رهبری گفت:«اصل ملاقات که انجام شده است. ما با دوستان و بزرگان اصلاح‌طلب مذاکره‌ای داشتیم؛ آنها تاکید کردند که این کار انجام شود. من هم با آقای رئیس‌جمهور مشورت کردم و نهایتا به این نتیجه رسیدم که این ملاقات انجام شود که انجام هم شد. هم درباره شرایطی که مرحوم آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی داشت، صحبت شد و هم شرایط اصلاح‌طلبان. درباره موقعیت، جایگاه و نقش آنها در انقلاب و نظام و نیز درباره سران اصلاح‌طلب هم صحبت شد. جلسه بسیار خوبی بود و من گزارش کامل را به سران اصلاح‌طلب دادم.»
جهانگیری درباره نظرات رهبر انقلاب در این ملاقان گفت:«نظرات مقام معظم رهبری، نظرات بسیار روشنی راجع به افراد و جریان اصلاح‌طلب است و استقبال خیلی خوبی انجام شد. من به سهم خودم سعی می‌کنم تا آنجا که امکان دارد، در ایجاد و برقراری این کانال ارتباطی تلاش کنم.»
وی افزود:«اینکه همیشه جریان اصلاحات ارتباطی داشته باشند، از تاکیدات مقام معظم رهبری بود. هیچ‌وقت ارتباط قطع نشده و اگر هم این اتفاق رخ داده، از طرف جریان اصلاحات بوده است، درحال‌حاضر هم همین ارتباط وجود دارد. ایشان گفتند که حتی شخصیت‌هایی گفته‌اند ما می‌خواهیم رئیس‌جمهور شویم و من وقتی پذیرفتم، به این معناست که اصلاح‌طلبان حضور داشته باشند. ایشان گفتند از نظر من مشکلی برای اصلاح‌طلبان وجود نداشته و الان هم دوست دارند رابطه مستقیمی با ما داشته باشند. از من خواستند که این نقش را ایفا کنم.»
رسانه‌ای شدن این ملاقات و نظرات رهبری درباره اصلاح‌طلبان می‌تواند، آغازی بر تغییرات در فضای سیاسی باشد.در این میان یک تحلیل‌گر اصلاح‌طلب می‌گوید که با این سخنان جهانگیری مشخص است که پیش فرضی که اصلاح‌طلبان درباره نگاه رهبری به آنان دارد، باید تغییر کند.
روایت صادقی از استقبال رهبری
در همین باره محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب رئیس شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و مردم تهران جزئیات بیشتری از این دیدار خبر داده است. صادقی در گفت و گویی با نامه‌نیوز گفته: رهبری فرموده‌اند همانطور که من در گذشته در دهه 70 هم گفتم معتقدم حضور این طیف یک ضرورت در ساحت سیاسی ایران است، بنابراین سخنان ایشان بسیار امیدوارکننده بوده است.
نماینده اصلاح‌طلب مردم تهران ادامه داده: مقام معظم رهبری این ارتباط را یک ضرورت دانستند و تعبیر خیلی مثبتی به کار بردند. ایشان نسبت به آقای خاتمی ابراز علاقه کردند و روی نجابت، سیادت، اصالت خانوادگی و صداقت ایشان تاکید کردند. حتی شنیدم آقای جهانگیری پیشنهاد کردند دیداری صورت بگیرد، اما هنوز روی آن دیدار توافقی نشده است، یعنی فضا آنقدر مثبت بوده که آقای جهانگیری تا این مقدار جلو رفته‌اند. این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است شرایط رئیس دولت اصلاحات تغییر پیدا کند گفته: سیگنال‌ها خیلی مثبت بوده است.
کسانی که ارزش‌های دینی را هتک می‌کنند اصلاح‌طلب نیستند
صادقی در بخش دیگری گفته: اگر زمانی ارتباط قطع شده، از طرف اصلاح‌طلبان بوده است و حالا هم رهبری تاکید دارند که کسی قهر نیست که نیاز به آَشتی باشد. در بیانات رهبری در خصوص آشتی ملی، تاکید و توجه خوبی داشتند که ملت با کسانی که در روز عاشورا به مقدسات اهانت کردند، قهر هستند. خب معلوم است آنها جزو اصلاح‌طلب‌ها نیستند. کسانی که ارزش‌های دینی و انقلابی را هتک می‌کنند جزو اصلاح‌طلبان نیستند. بدنه این جریان به ارزش‌ها و اصول نظام ملتزم است و برای اینها مبارزه کرده است. این نکته رهبری راه را باز می‌کند، چرا که اصلاح‌طلبان نیز کسانی را که هتک حرمت کرده‌اند، تایید نمی‌کنند.
بازگشت اصلاح‌طلبان به عرصه سیاسی مسبوق به سابقه است
این نماینده مجلس معتقد است بازگشت اصلاح‌طلبان به عرصه سیاسی مسبوق به سابقه است. او گفته: در دوره‌ای که پس از مجلس سوم بخشی از طیف سیاسی چپ آن زمان به هر دلیلی از عرصه غایب شدند، پس از مدتی در انتخابات 2خرداد 76 با زمینه‌سازی شخص رهبری به عرصه سیاست برگشتند و این موضوع در حافظه ما هست که ایشان به نوعی علامت‌های مثبتی به حضور اصلاح‌طلبان داشتند. صادقی توضیح داده است: اشاره من به ملاقات‌هایی است که در آن زمان با مجمع روحانیون داشتند، ایشان دعوت کردند که آنها به عرصه بیایند و کاندیداتوری آقای خاتمی نیز با این فضاسازی انجام گرفته است.
استقبال رهبری از ورود روحانی به عرصه انتخابات
این نماینده مجلس همچنین از دیدار دیگری خبر داده است که رهبری در آن از کاندیداتوری دوباره حسن روحانی استقبال نشان داده‌اند. صادقی گفته:«در دیداری که خود آقای روحانی با رهبری داشتند، بحث شده و مقام معظم رهبری فرمودند که من می‌توانم با شما کار کنم یا مگر می‌شود شما نیایید؟ و تعابیری از این قبیل هم به آقای روحانی گفته‌اند.» آقای روحانی رئیس جمهور مستقر هست و سنت ایران و خیلی از کشورها این است که رئیس جمهور مستقر معمولا زمینه بهتری را برای رای‌آوری دارد و مجموعه سازوکارهای نظام هم خیلی دور از ذهن هست که بخواهد برایش مانع‌تراشی کند.
اصلاح‌طلبان پیش‌فرض‌شان را تغییر دهند
عباس عبدی نیز در گفت و گویی باخبرآنلاین گفته: اصلاح‌طلبان تاکنون گمان می‌کردند که از دیدار آنها با رهبری استقبال نمی‌شود، بنابراین اقدامی هم در این زمینه نمی‌کردند از حالا به بعد این پیش فرض را تغییر باید داد.
او اضافه کرده: این موضوع آنچه را متوجه اصلاح‌طلبان می‌کند این است که اگر تاکنون گمان می‌کردند که از این دیدارها استقبال نمی‌شود و بنابراین اقدامی هم در این زمینه نمی‌کردند از حالا به بعد این پیش فرض را تغییر باید داد.
به اعتقاد عبدی: این که اصلاح‌طلبان چه کاری باید کنند موضوعی است که باید درباره آن گفت‌وگو کنند و نمی‌توان نسخه از پیش تعیین شده‌ای تجویز کرد ولی مشکلاتی را که در گذشته رخ داده، باید مرور و زخم‌های آن را التیام داد.
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی معتقد است: این کار زمان‌بر است ولی شدنی و ضمنا نیاز جامعه است. اصلاح‌طلبان الان به این فکر نیفتادند، خیلی وقت است در این مورد گفت‌وگو می‌کنند، ولی تا آقای هاشمی بود خیال می‌کردند ایشان این کار را به نمایندگی از آنان انجام می‌دهد.
عبدی می‌گوید: حالا که آقای هاشمی فوت کرده اصلاح‌طلبان احساس خلایی را می‌کنند که در گذشته هم بود، ولی احساس نمی‌شد. به نظرم طرف اصلاح‌طلبان هم قبول دارند که تحت شرایطی باید استقبال کنند.
