نفت 100دلار نخواهد شد

افزایش قیمت نفت بر اقتصاد ایران تاثیر مثبتی خواهد داشت چراکه ایران فروشنده نفت است و به هر مقدار قیمت نفت افزایش پیدا کند باعث افزایش دارایی‌های ایران خواهد شد. چند روزی است شاهد افزایش قیمت نفت در بازار هستیم. این افزایش قیمت نفت چندان قابل توجه نیست چرا که قیمت هر بشکه نفت از 100دلار به قیمت فعلی رسیده است و باید توجه داشت کاهش قیمت نفت از بالای 100دلار به قیمت قیمت فعلی علت‌های متعددی داشت. یکی از دلایل کاهش قیمت نفت، کاهش تقاضای نفت خام از طرف مصرف کنندگان عمده دنیاست و دیگر اینکه اتومبیلهای هیبریدی -که از بنزین استفاده نمی‌کنند- رفته‌رفته وارد بازار تجاری شده‌اند. یعنی تحقیق وتوسعه در این زمینه به نتیجه و تولید انبوه رسیده است. بنابراین چنین مواردی باعث شده که تقاضا برای نفت و فرآورده‌های آن کاهش یابد اما دلیل عمده دیگر که باعث کاهش قیمت نفت در یک بازه کوتاه مدت شد افزایش عرضه نفت خام بود. این افزایش عرضه، تاحدودی به دلیل تولید «اویل شیل»‌هایی است که آمریکا و کانادا و بعضی کشورهای دیگر با سرمایه‌گذاری فراوان طی سال‌های گذشته به فناوری استخراج آن دست یافته‌اند. این اویل‌شیلها و شناخت و فناوری آن به حدود نیم قرن قبل برمی‌گردد ولی در آن زمان صرفه اقتصادی نداشته است که بتوانند آن را استخراج کنند. نفت 100دلاری باعث شد که کشورهای دارای این دست منابع بتوانند وارد بازار شده و با تولید انبوه استخراج این نوع نفت را اقتصادی کنند. ولی به هر حال اویل‌شیل هزینه‌بر است و اگر قیمت نفت کمتر از حد معینی شود استخراج آن دیگر سودی ندارد که با کاهش قیمت نفت شاهد خروج این نفت از بازار بودیم. با این اتفاق دیدیم که قیمت نفت تاحدودی افزایش یافت ولی قطعا بازار دیگر قیمت 100دلار را به خود نخواهد دید. در مجموع بعید است قیمت نفت حتی با وجود افزایش فعلی به قیمت پیش‌بینی شده در بودجه94 برسد ولی اگر قیمت نفت به حدود 60دلار برسد و تا حدوی هم تحریمها در سال آینده کاهش یابد آنگاه تا حدود زیادی می‌تواند مشکل بودجه دولت را حل کند و رسیدن به نفت بالای 60دلارهم چندان بعید نیست. البته موضع آینده عربستان به عنوان اصلی‌ترین تولیدکننده نفت دردنیا بر بازار تاثیر خواهد گذاشت و عربستان می‌تواند با کاهش تولید خود افزایش قیمت نفت را در بازار به وجود آورد. سیاست‌های نفتی روسیه نیز تاثیر بسزایی بر بازار نفت دارد. این کشور نیز می‌تواند با کنترل بازار و تولید نفت تا حدودی بر ثبات بازار نفت تاثیر بگذارد.

* کارشناس امور اقتصادی