
تمدید مذاکرات هستهای
نتیجه اینکه مذاکرهها برای هفت ماه دیگر تمدید شد، به دو طرف بستگی داشت چرا که هنوز نگاه ایران و گروه 1+5 به یکدیگر نزدیک نشده است و آنها به رای و نظر مشترکی نرسیدهاند. غرب به دنبال آن است که تحریمها به عنوان اهرم فشار بر ایران مورد استفاده قرار گیرند از اینرو آنها قصد لغو تحریمها را ندارند بلکه تنها تمایل دارند تنها بخشی از تحریمها را به حالت تعلیق درآورند. این موضوع باعث خواهد شد که یک فرصت تاریخی از دست برود و آمریکا مسئول بی نتیجه ماندن مذاکرهها به حساب آید. پس در صورتی میتوان به توافق نهایی امیدوار بود که طرف غربی به لغو تحریمها اقدام کند. از سوی دیگر، کشورهای عربی منطقه بهخصوص عربستان سعودی در موقعیتی نیستند که بتوانند روند مذاکرهها را زیر تاثیر خود بگذارند اما با مخالفتهای خود میتوانند بر طرف غربی مذاکره کننده فشار وارد کنند. طبیعی است که عربستان تقویت موقعیت ایران را به عنوان یک کشور رقیب تحمل نمیکند و تلاش مینماید به هر نحوی از شکلگیری توافق نهایی جلوگیری کند. عربستان نمیتواند تاثیر تعیین کنندهای بر فرایند مذاکرهها داشته باشد. وضعیت رژیمصهیونیستی با کشورهای عربی متفاوت است. رژیم صهیونیستی جدا از اینکه در کنگره ایالات متحده لابی قدرتمندی به نام «آیپک» دارد در رسانههای جهان نیز از جایگاه ویژهای برخوردار است. این رژیم به دنبال فشار بر آمریکاست تا واشنگتن بر موضعگیری تندتر خود بیفزاید و امتیازهای بیشتری را از ایران طلب کند. این تحریکها به بهانه اهمیت امنیت اسرائیل صورت میگیرد. کسانی که خود را در ردیف مخالفان توافق هستهای به حساب میآورند باید در کنار انتقادهای خود به این نکته هم بپردازند که چه باید کرد چرا که نقدکردن کار دشواری نیست و انسان میتواند هر امری را به راحتی نقد کند اما ارائه راهکار است که میتواند ارزشمند و مفید واقع شود. ایران با ورود به مذاکرهها در قالب توافق ژنو در وهله اول جلوی تحریمهای غرب را گرفت چرا که غرب برنامهریزی کرده بود در ادامه تحریمهای خود هر ماه مانع از فروش 200 هزار بشکهای نفت ایران شود و صادرات نفت ایران را بعد از گذشت 6 ماه به صفر برساند. اول اینکه توافق ژنو جلوی گسترش تحریمها را گرفت. دوم اینکه توافق هستهای از اتحاد و یکپارچگی غرب کاست و در پیکره آن شکاف ایجاد کرد. تاکنون ایران همکاری لازم را با 5+1 داشته و در فعالیتهای خود نیز شفافیت لازم را نشان داده است. این موضوع تا جایی پیش رفته است که آلمان و فرانسه بر آمریکا فشار میآورند تا هر چه سریعتر از مانعتراشی بر سر رسیدن به توافق نهایی دست بردارد. بنابراین پرواضح است که میان گروه 1+5 اختلاف وجود دارد.
* کارشناس مسائل بینالمللی